Cinnah 19: Ankara’da Modernizmin Sessiz Tanığı
Ankara’nın Çankaya ilçesinde, Cinnah Caddesi üzerinde yükselen Cinnah 19, 1950’lerin modern mimari ideallerini günümüze taşıyan en özel yapılardan biridir. Mimarı Nejat Ersin olan bu apartman, 1954’te başlanıp 1957’de tamamlanır. Ankara’da modernist hareketin, yalnızca devlet kurumlarında değil, konut yaşamında da kendine yer açtığının önemli bir göstergesidir.
Mimari Özellikleri
Cinnah 19, 17 daireden oluşur; bunların 15’i dubleks planlıdır. Güney cephesinde kullanılan güneş kırıcı paneller (brise-soleil) yapıya hem işlevsel hem de estetik bir nitelik kazandırır. Çatı katı ise dönemi için son derece yenilikçi bir yaklaşımla sosyal yaşam alanı olarak tasarlanmıştır. Havuz, teras, barbekü ve şömine gibi unsurlar apartmanın sakinleri arasında paylaşılmak üzere düşünülmüş, toplu yaşamın modern bir vizyonunu ortaya koymuştur. Bugün bu alanlar işlevlerini kaybetmiş olsa da, yapının özgün tasarım anlayışı hâlâ görülebilir.
Yapının tasarımında Le Corbusier’nin Unité d’Habitation projesi ile Niemeyer ve Costa gibi modernistlerin etkileri hissedilir. Bina, kolonlar üzerine oturtularak araziye en az müdahaleyle inşa edilmiş, böylece hem peyzaj hem de kentle bütünleşen bir tasarım anlayışı benimsenmiştir.
Toplumsal ve Tarihsel Bağlam
Cinnah 19, dönemin kooperatif hareketleriyle şekillenir. “Meydanlar Müdürlüğü İşçileri Yapı Kooperatifi” tarafından planlanan yapı, kamu kurumlarında çalışan mühendis ve mimarların konut ihtiyacını karşılamayı hedefler. Bu yönüyle yalnızca bir apartman değil, dönemin toplumsal dayanışma ruhunu yansıtan bir yapı olarak da öne çıkar.
Cinnah Caddesi de yapının kimliğiyle birlikte dönüşür. Önceleri Posta 17 ya da Dr. Vali Reşit Caddesi olarak bilinen cadde, 1970’lerden itibaren Pakistan’ın kurucusu Muhammed Ali Cinnah’ın adıyla anılmaya başlanır. Böylece bina da “Cinnah 19” adıyla Ankara’nın kent belleğine kazınır.
Günümüzde Cinnah 19
Aradan geçen on yıllara rağmen yapı hâlâ ayaktadır. Özellikle dış cephesindeki özgün brise-soleil detayları ve yapının genel karakteri korunmuştur. Ancak zamanla etrafını saran yüksek katlı yapılar, Cinnah 19’un siluetini gölgede bırakmıştır. Buna rağmen bina, Ankara’nın modern mimarlık mirasının en değerli parçalarından biri olmayı sürdürmektedir.
Cinnah 19, yalnızca estetik ya da teknik özellikleriyle değil, aynı zamanda dönemin toplumsal yaşam vizyonunu göstermesiyle önemlidir. Ankara’nın hızla değişen mimari çehresinde bu yapının korunması, kentin kimliğine sahip çıkmanın bir yolu olarak görülmelidir.
Kaynakça:
- LavArla – Cinnah 19
- Arkitektuel – Cinnah 19 İncelemesi
- Kültür Envanteri – Cinnah 19
- Türkiye Tasarım Vakfı – Cinnah 19 Üzerine Yazı
- DHA Haberleri – Cinnah 19 Apartmanının Mimari Yapısı
