Düttürü Dünya Ankarası
1988 yapımı Düttürü Dünya, yönetmen Zeki Ökten’in ustalığıyla hayat bulan, Senaryosu Umur Bugay’a ait, Kemal Sunal’ın ise belki de en dokunaklı performanslarından birini sergilediği bir Ankara hikâyesi. Film, başkentin gri sokaklarında, yoksulluğun, umudun ve hayal kırıklığının iç içe geçtiği bir yaşamı gözler önüne seriyor.
Kemal Sunal’ın canlandırdığı “Düttüt Mehmet”, geçimini klarnet çalarak sağlamaya çalışan, ancak hayatın sert rüzgârlarında savrulan bir adamdır. Film boyunca gördüğümüz Ankara, kartpostallardaki steril görüntülerden uzak; yorgun, soğuk, ama bir o kadar da gerçek bir şehirdir. Yalnızca mekân olarak değil, hikâyenin karakterlerinden biri olarak da yer alıyor.
Ankara’nın Gri Fonunda Bir Hayat
Film, dönemin Ankara’sını tüm çıplaklığıyla yansıtıyor. Gecekondu mahalleleri, kalabalık pazar yerleri, eski oteller, meyhaneler ve şehrin arka sokakları, adeta bir belgesel titizliğiyle perdeye aktarılmış. Düttüt Mehmet’in hayatta kalma çabası, bu fonun üzerinde daha da belirginleşiyor. İzleyici, bir yandan karakterin içine düştüğü umutsuzluğa tanık olurken, bir yandan da başkentin sert mizacına karşı direnişini hissediyor.
Kola ve Müzik: Umudun Kısa Molası
Filmin unutulmaz sahnelerinden biri, işçilerin çalışmaya ara verdikleri “kola molası”dır. Mola verildiğinde tıpkı Yoksul filmindeki gibi küçük bir radyo çalışmaya başlar. Enrique Granados’un 37. Opus’u, bir inşaat çatısından Ankara’nın bütün yılgınlığına meydan okur. Yemekleri ise kola ve boş ekmektir. Kolanın şekeriyle harcadıkları enerjiyi yerine koymaya çalışan işçilerin eğlencesi ise kendilerine hiç benzemeyen kibar adam Mehmet’tir. Ağırlaşmış göz kapaklarıyla bir köşede ekmeğinden ısırır. Radyodan dağılan müzik, o çatıda bulabileceği tek arkadaştır. Van Gogh gibi, “her ne kadar ızdırabın derinliklerinde olsa da içinde hâlâ saf bir ahenk ve müzik var.”
Bu sahne, yoksulluğun içinde bile insanı hayatta tutan küçük mutlulukları hatırlatır. Müzik, sadece bir fon değil; Mehmet’in içindeki kırılmamış parçanın sesi olur.
Oyuncu Kadrosu
• Kemal Sunal – Düttüt Mehmet
• Jale Aylanç – Gülsüm
• Erdal Güver – Osman (Erdal Güven olarak)
• Ayberk Çölok – Resepsiyon
• Cezmi Baskın – Rıfat
• Şebnem Gürsoy Talay – Serap (Şebnem Erkekli olarak)
• Güzin Çoragan – Mehtap
• Nurhan Özenen – Dansöz
• Yaşar Akın – Bekçi Cabbar
• Birsen Dürülü – Mükerrem
• Zaim Güvenç – Memet’in Oğlu
Ankara’nın Hafızasında Bir Film
Düttürü Dünya, sadece bir karakterin dramı değil, aynı zamanda 80’lerin Ankara’sının sosyo-ekonomik portresidir. Bugün filmi izlediğinizde, mekânların bir kısmı değişmiş olsa da ruh aynı kalır. Başkentin gri bulutların altındaki sessizliğini ve sokaklarının sertliğini hâlâ taşır.
Film, Ankara’yı sadece bir arka plan olarak değil, karakterlerin kaderini şekillendiren bir unsur olarak kullanır. Bu yüzden “Düttürü Dünya Ankarası” demek yanlış olmaz.
Kaynakça
https://lavarla.com/dutturu-dunya-1988-ankara-yasami/
https://www.zitlarmecmuasi.org/sinematik-ankara-dutturu-dunya-filmi-uzerine-mektuplar-10019
https://eksisozluk.com/dutturu-dunya--57827
https://filmhafizasi.com/gri-sehrin-klarnetcisi-dutturu-dunya/
https://www.imdb.com/title/tt0252405/
