Hipofiz Tümörü Nedir?
Hipofiz tümörü, beynin tabanında yer alan bez olan hipofizde gelişen ani hücre büyümeleridir. Bu tümörlerin çoğu “adenom” adı verilen iyi huylu (benign) tümörlerdir.
Hipofiz bezinin görevleri nelerdir?
“Usta bez” olarak da adlandırılan hipofiz, büyüme hormonu, prolaktin, TSH, ACTH gibi hormonları salgılayarak vücuttaki diğer bezlerin işleyişini kontrol eder .
Tümör türleri nelerdir?
Fonksiyonel adenomlar: Hormon üretir (örneğin prolaktinoma, akromegali, Cushing gibi).
Fonksiyonsuz adenomlar: Hormon üretmez, büyümesiyle çevresindeki sinirlere baskı yapabilir .
Mikroadenom: <1 cm, makroadenom: ≥1 cm .
Sıklığı ve yaygınlığı nasıldır?
Hipofiz adenomları nispeten yaygındır; araştırmalar ölü otopsilerinde %16–17 oranında görülür, ancak klinik açıdan sorun yaratma oranı daha düşüktür .
Belirtiler ne olabilir?
Hormon fazlalığı: Prolaktin fazlası → regl bozukluğu, cinsel istekte azalma; GH fazlası → akromegali veya gigantizm; ACTH fazlası → Cushing sendromu
Basıya bağlı: Baş ağrısı, görme kaybı (özellikle yarı görme alanı kaybı), çift görme ve göz kapağı düşüklüğü .
Hormon eksikliği: Yorgunluk, kilo değişimleri, libido kaybı, adet düzensizliği .
Tanı nasıl konur?
Fizik muayene, kan–idrar hormon testleri ve en yaygın olarak MR görüntüleme ile tanı konur .
Tedavi seçenekleri nelerdir?
Gözlem: Küçük ve belirtisiz tümörlerde.
İlaçlar: Özellikle prolaktinoma için etkin (bromokriptin gibi).
Cerrahi: Genellikle nazal yoldan endoskopik transsfenoidal cerrahi tercih edilir
Radyasyon: Cerrahi sonrası veya cerrahisi mümkün olmayanlarda.
Tedavi sonrasında hormonal dengeleme için replasman da yapılabilir .
