İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, resmi temaslarda bulunmak üzere geldiği Kazakistan’da bölgenin kritik bir dönemden geçtiğini belirterek, ABD ve bazı Batılı ülkelerin “bağımsız devletlerin kimliğini ve egemenliğini hedef aldığını” söyledi. Astana’da Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile bir araya gelen Pezeşkiyan, iki ülke ilişkilerinin “böylesi bir ortamda daha ciddi ve hassas şekilde geliştirilmesi gerektiğini” vurguladı.
Pezeşkiyan, ortak basın toplantısında Kazakistan’ı Hazar havzasında etkili bir komşu ve önemli bir ortak olarak tanımladı. İran ile Kazakistan’ın yüzyıllara dayanan tarihsel, kültürel ve dini bağlara sahip olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı, Farabi’nin mirasının bugün de iki ülkeyi birleştiren güçlü bir kültürel halka niteliği taşıdığını ifade etti.
Ekonomi, ulaşım ve teknolojide yeni iş birliği adımları
Görüşmelerin tarım, sanayi, madencilik, ulaşım, transit, bilim, kültür ve yeni teknolojiler gibi çok sayıda başlıkta “yapıcı ve kapsamlı” bir atmosferde gerçekleştirildiğini aktaran Pezeşkiyan, Tahran–Astana ilişkilerinin geleceğine yönelik olumlu bir tablo ortaya çıktığını söyledi.
İran lideri, iki ülke arasındaki ticaret hacminin son dönemde yüzde 40 arttığını hatırlatarak, ticareti 3 milyar dolara çıkaracak yol haritasının hazır olduğunu ve uygulamaya alınabileceğini belirtti. Bankacılık sorunlarının çözülmesi ve Avrasya Ekonomik Birliği ile serbest ticaret anlaşmasının tam uygulanması hâlinde ekonomik ilişkilerin daha da güçleneceğini ifade etti.
İki ülkenin bölgesel ve uluslararası konularda ortak tutuma sahip olduğunu belirten Pezeşkiyan, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümü ve ülkelerin egemenlik haklarına saygı ilkesinin paylaşılan değerler olduğunu söyledi. İran ve Kazakistan’ın, Şanghay İşbirliği Örgütü ve Avrasya Ekonomik Birliği gibi platformlarda da yakın temas sürdürdüğü belirtildi.
Kültürel bağlar ve yeni mutabakatlar
Pezeşkiyan, iki ülke arasındaki kültürel ve halklar arası etkileşimin artırılması konusunda da anlaşmaya varıldığını açıkladı. Tarihi bağların güçlendirilmesi amacıyla kültürel, akademik ve turizm programlarının daha fazla destekleneceğini söyledi. “Tahran ve Astana’daki mevcut siyasi irade, ticaret ve yatırım hacmini hak ettiği seviyeye çıkarabilecek kapasiteye sahiptir” diyen Pezeşkiyan, İran’ın verdiği tüm sözleri yerine getireceğini vurguladı.
Ziyaret kapsamında taraflar ulaşım, lojistik, kültür, adli işbirliği, sağlık, diplomasi ve medya alanlarını kapsayan 7 mutabakat zaptı imzaladı. Pezeşkiyan ve Tokayev ayrıca ikili ilişkilerin genel çerçevesini belirleyen bir ortak bildiriye de imza attı.
