Romantik ilişkiler, çoğu zaman mutluluk, bağlılık ve güven üzerine kurulur. Ancak bazı ilişkiler, başta yoğun ilgi ve tutku ile başlasa da zamanla eleştiri, küçümseme ve duygusal manipülasyonun hâkim olduğu yıpratıcı bir döngüye dönüşebilir. Uzman Klinik Psikolog Aslı Kanizi, narsist kişilik yapısına sahip partnerlerle yaşanan ilişkilerin neden bu kadar çekici göründüğünü, bu ilişkilerin aşamalarını ve sağlıklı bir şekilde uzaklaşmanın yollarını detaylı olarak açıkladı.
Neden Narsist Biriyle İlişkiye Çekiliriz?
Kanizi’ye göre, narsist bireylerle kurulan ilişkiler çoğu zaman geçmişten gelen duygusal eksikliklerin tekrarını içerir. Çocuklukta duyguları görülmemiş, koşullu sevgiyle büyümüş kişiler, yetişkinlikte de benzer dinamiklere çekilebilir.
İlişkinin başında gösterilen aşırı ilgi ve romantik jestler, çocuklukta alınamayan sevginin bir telafisi gibi hissedilir. Ancak bu ilgi, kişinin gerçek benliğine değil, narsistin ihtiyaçlarına göre şekillenmiş hâline yöneliktir.
Narsist İlişkinin Üç Evresi
1. Yüceltme (İdealizasyon)
İlişkinin başında narsist partner, sizi hayatının merkezine koyar, abartılı şekilde över. Bu aşama, duygusal bağımlılığın temellerini atar.
2. Küçümseme (Devalüasyon)
Zamanla övgüler yerini eleştiriye bırakır. Daha önce takdir edilen özellikleriniz küçümsenir, başarılarınız gölgelenir. Partnerin ilgisizliği, kişinin kendi değerini sorgulamasına yol açar.
3. Terk / Sessizlik / Cezalandırma
Tartışma sonrası ani geri çekilme, iletişimi kesme (ghosting) ve sosyal izolasyon gibi davranışlarla partner üzerindeki kontrol pekiştirilir.
Bu Döngüden Çıkmak İçin Yapılması Gerekenler
-
Manipülasyon döngüsünü fark edin: Yaşanan çelişkili duyguların tesadüf olmadığını görün.
-
Gerçek sevgiyi ayırt edin: Sevgi, kontrol ve tüketme ile karışmamalı.
-
Suçluluk yerine gerçeğe yaslanın: Karşınızdakinin suçlamalarının kendi algısı olduğunu unutmayın.
-
İçsel onayı güçlendirin: Kendi değerinizi başkalarının onayına bağlamayın.
Neden Uzaklaşmak Hayati?
Kanizi, narsist ilişkilerin zamanla kişinin özgüvenini, sezgilerini ve yaşam enerjisini zedelediğini belirtiyor:
“Bu ilişkiler sizi küçültür, bastırır, yabancılaştırır. İyileşme, bir başkasının sizi sevmesinden değil, sizin kendinize yeniden yaklaşmanızdan geçer. Sevgi, acıyla karışmamalı; yakınlık, korku taşımamalı.”
