Irak’ta Bağdat’taki federal hükümet ile Kürdistan Bölgesi Yönetimi (IKBY) arasındaki bütçe ve petrol gelirleri gerilimi yeniden yükseldi. Federal Maliye Bakanlığı, çarşamba günü yaptığı açıklamada, IKBY’nin petrol ve petrol dışı gelirleri Bağdat’a teslim etme yükümlülüğünü yerine getirmediği gerekçesiyle Erbil’e önümüzdeki aylarda maaş ödemesi yapılmayacağını duyurdu.
Federal Maliye Bakanı Taif Sami, IKBY’nin petrol gelirlerini teslim etmeyerek bütçe payını 10,3 milyar dolar aştığını ve bu nedenle yasal prosedürlerin başlatıldığını belirtti. Sami, bu adımların bütçe yasasına ve Federal Yüksek Mahkeme kararlarına uygun olduğunu vurguladı.
IKBY Maliye Bakanlığı ise perşembe günü yaptığı açıklamada, alınan kararın Irak Anayasası’na aykırı olduğunu savundu. IKBY Sözcüsü Peshawa Hawramani, basına verdiği demeçte, “Bağdat’ın finansal kuşatma politikasının devam etmesi halinde Erbil ciddi adımlar atacaktır” dedi.
IKBY’nin 2003 sonrası dönemde imzaladığı enerji anlaşmaları ve bütçe payı, uzun süredir Erbil-Bağdat hattında sorun yaratıyor. Irak Yüksek Federal Mahkemesi, 2022’de IKBY’nin kendi petrol ve gaz yasasının anayasaya aykırı olduğuna ve petrol gelirlerinin Bağdat’a teslim edilmesi gerektiğine hükmetmişti. Ayrıca, Türkiye’den geçen boru hattı da Mart 2023’ten bu yana Paris merkezli Uluslararası Tahkim Mahkemesi kararı nedeniyle devre dışı durumda.
ABD'den taraflara uzlaşı çağrısı
ABD Dışişleri Bakanlığı ise taraflara maaş ödemelerinin “derhal” yapılması ve sorunların yapıcı diyalogla çözülmesi çağrısında bulundu. ABD açıklamasında, bu sürecin şirket yatırımları için olumlu bir ortam yaratacağı ve Irak-Türkiye boru hattının açılması yönünde mesaj vereceği belirtildi.
Öte yandan Bağdat yönetimi, IKBY’nin ABD’li şirketlerle yaptığı enerji anlaşmaları nedeniyle dava açtı. Irak Petrol Bakanlığı, federal hükümetin onayı olmadan yapılan bu anlaşmaların anayasayı ihlal ettiğini ve geçersiz olduğunu açıkladı.
IKBY Başbakanı Mesrur Barzani’nin geçen hafta ABD’de HKN Energy ve Western Zagros şirketleriyle toplam 110 milyar dolarlık iki enerji anlaşması imzaladığı, ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile petrol ihracatının yeniden başlatılması konusunda görüşmeler yaptığı bildirildi.
