Türkçede sıkça duyulan ama farklı bağlamlarda kullanılan “azil” kelimesi, hem resmi görevlerden alınmayı hem de özel hayatla ilgili dini bir uygulamayı ifade edebilir. Arapça kökenli olan bu kelime, tarih boyunca hukuk, siyaset ve din alanlarında farklı anlamlar kazanmıştır. Peki “azil” tam olarak ne demektir ve hangi alanlarda kullanılır?
TDK’YA GÖRE AZİL
Türk Dil Kurumu’na göre “azil” kelimesi, bir kişiyi görevinden alma anlamına gelir. Genellikle kamu görevlileri, yöneticiler veya vekiller için kullanılır. Örnek: “Başkan, yardımcısını azletti.” Bu kullanım özellikle hukuk ve siyaset alanında yaygındır.
DİNİ LİTERATÜRDE AZİL
İslami kaynaklarda “azil”, cinsel ilişki sırasında erkeğin geri çekilerek menisini dışarı akıtması anlamına gelir. Bu, doğum kontrolü amacıyla uygulanan bir yöntemdir. Hz. Peygamber döneminde de bilinen bu uygulama, bazı hadislerde yer alır. Sahabî Cabir’in aktardığına göre, “Biz Rasulullah devrinde azil yapıyorduk; eğer yasak olsaydı Kur’ân bunu yasaklardı” şeklinde bir ifade geçmektedir.
ETİMOLOJİK KÖKEN
“Azil” kelimesi Arapça “ʿazl” kökünden gelir ve “ayırmak, uzaklaştırmak” anlamlarını taşır. Bu kök, hem fiziksel hem de görevsel bir ayrılığı ifade etmek için kullanılır.
MODERN YORUMLAR
Günümüzde azil, doğum kontrolü tartışmalarında da yer bulur. İslam alimlerinin çoğu, eşler arasında rıza olması şartıyla bu yöntemin caiz olduğunu belirtmiştir. Ancak döllenme gerçekleştikten sonra gebeliği sonlandırmak, dinen büyük günah sayılır.
