Haber: Ekin Hazal DOĞRUYUSEVER

Ege ve Akdeniz bölgesindeki yangınlar ormanlardaki canlı yaşamını da derinden etkiledi. Türkiye'nin çam balı üretiminde dünyada ilk sırada olduğunu, bu ürünün %85’inin Muğla- Marmaris Bölgesinden elde edildiğini söyleyen Gıda Yüksek Mühendisi, Bal Uzmanı  Aslı Elif Tanuğur Samancı, “Yangınlar, arıcılığı oldukça etkiledi. Bu bölge bal ormanları ile 3,5 milyon kovana ev sahipliği yapmaktaydı.” açıklamasında bulundu.

Çam balının başkenti olarak nitelendirilen Muğla’da çıkan yangınlar  arıcılığı ve bal üretimini oldukça etkiledi. Gazetemize değerlendirmelerde bulunan Gıda Yüksek Mühendisi, Bal Uzmanı  Aslı Elif Tanuğur Samancı, Üzülerek görüyoruz ki bu bölgede yer alan bal ormanlarının büyük kısmı hasar görmüştür. Muğla ilinde yaklaşık 1.200.000 kovan var 6.000 aile bundan geçiniyor’’ ifadelerini kullandı.

“BÖLGE YAKLAŞIK 3,5 MİLYON KOVANA EV SAHİPLİĞİ YAPMAKTAYDI”

Ülkede yaşanan büyük çaplı yangın felaketinin arıcılığı oldukça etkilediğini dile getiren Gıda Yüksek Mühendisi Aslı Elif Tanuğur Samancı,  “Ülkemizde toplam 109.330 ton bal üretilmektedir. Dünya’da Çam balı üretiminde ülkemiz birinci sıradadır ve bu çok özel balın %85’İ Muğla Marmaris bölgesinden elde etmektedir.Bu bölge bal ormanları ile 3,5 milyon kovana ev sahipliği yapmaktaydı..Ekosistemin tekrar dengeye gelmesinin yaklaşık 40 yıl sürebileceği tahmin edilmektedir.Bu demek oluyor ki bölgede uzun bir süre çam balı üretimi yapılamayacak ve arıcılık faaliyetlerinin tekrar başlaması uzun zaman alacaktır.Bölgede arıları besleyecek nektar kaynaklarının çok büyük bir kısmı ise tamamen yok olmuştur, şu an yanan kızılçam ağacının (Pinus brutia) üzerinde yaşayan Marchalina hellenica adlı bir böcek var. Biz buna “Basra böceği” diyoruz. Bu böcek yaşamını devam ettirmek için ağacın özsuyunu alıp kendi bünyesinde değişikliğe uğratarak ağacın üzerine bir salgı bırakıyor. Balarısı ağaç üzerindeki bu salgıyı toplayarak, kendinden de enzimler katıyor, sonra kovanda olgunlaştırıp çam balına dönüştürüyor. Yani çam balı, balarıları tarafından, Basra böceğinin salgısından üretilen bir baldır’’ ifadesini kullandı.

“DÜNYA’DA ÜRETİLEN ÇAM BALININ YÜZDE 95’İ ÜLKEMİZDE ÜRETİLİYOR”

 Hasar tespit çalışmaları devam ettiği için tahmini 100 bine yakın arı kovanının yandığını dile getirebiliriz açıklamasında bulunan Samancı, “ Çam balı üretiminde ise dünyada birinciyiz.Dünya’da üretilen çam balının yüzde 95’i ülkemizde üretiliyor. Üstelik zaten iki ülkede üretilmekte biri Türkiye diğeri de Yunanistan. Marmaris- Muğla bölgesi çam balı üretimi yapılabilmesi için en uygun bölge. Türkiye’de her yıl yaklaşık olarak 100 bin ton bal üretiliyordu bunun da yaklaşık yüzde 35’ini çam balıydı. Çam balı en önemli ihraç ürünlerimizden birini oluşturuyordu.En çok ihracatını yaptığımız bal türü.” İfadelerini kullandı.

“ORMANLARIN KİMİ 200 YILLIKTI”

Samancı: Arıcılarımızdan şöyle geri dönüşler geldi, keşke ormanlarımız yanmasaydı, evlerimiz yansaydı  çünkü yeniden ev yapabiliriz ama ormanları yeniden geriye getirmek oldukça uzun zaman alıyor’’ dediler. Ormanların kimi 200 yıllıktı. Bölgedeki ormanların yanması sonucu arıcılık belirttiğim gibi olumsuz etkilenecek bunun bilincinde olarak bir şeyler yapmamız lazım.İklim değişiminin artık dünyayı etkilemekte olduğu oldukça açık. Sadece biz de değil dünyanın diğer ülkerinde de yangın haberlerini duymaktayız.Sadece yangın değil sel ve diğer başka doğal afetlerde sürekli gündemde. İklim değişikliği yıllardır iklim uzmanlarının ifade ettiği gibi kendisini çok fazla hissettiriyor. Havaların çok sıcak ve nemin düşük olması yangına ciddi oranda biz zemin hazırlıyor. Bu yıl olduğu gibi diğer yıllarda da bu durumla karşılaşabiliriz çünkü iklim değişikliği tüm uyarıları veriyor. Yanan yerleri tekrardan ağaçlandırsak bile bu alanları çok iyi korumamız gerekiyor. Oldukça bilinçli olmamız gerekiyor.

“Yanan bölgelerde yaşayan halkın büyük bir kısmı arıcılıkla uğraşıyor şöyle bir tesellimiz var arıcıların büyük bir kısmı Türkiye’de göçer arıcılık yapıyor yani nerede nektar kaynağı var ise kovanlarını oraya taşıyor. Yaklaşık 3.5 milyon kovan 15 Ağustos’tan sonra çam balı bölgesine çam balı üretmek için gidiyordu.Dolayısıyla yangınlar daha önce meydana geldiği için  o anda bölgede çokca sayıda kovan yoktu bu tabii ki bir teselli ama yine de nektar kaynağı kaybolduğu için artık o bölgede kovanı koysak bile arıyı besleyecek hiçbir şey yok. O bölgede yaşayan  tarımla- hayvancılıkla arıcılıkla uğraşanların bile yangın eğitimi alması gerektiğini düşünüyorum.Eğer hayatımızı sağlıklı bir şekilde geçirmeyi düşünüyorsak  bir an evvel stratejik planlama yapılmalıdır.

ŞAHİN: 2021 YILINDA MUĞLA ÖZELİNDE ÇAM BALI ÜRETİMİ BİTMİŞTİR”

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Ziya Şahin’in yaşanan orman yangınlarında arıcılık sektörünün son durumuna ilişkin yaptığı açıklamada ise şunlar yer aldı:

Osmaniye'den başlamak üzere Mersin'de Antalya Manavgat'ta, Muğla'da ve kısmen diğer bazı illerimizde de yangınlar oldu ama bu yangının menşei özellikle Muğla ve Manavgat oldu. Her yıl Muğla'da verimli olduğu yıllarda 3.5 milyon arı konaklıyor. Bunların 2.5 milyonu dışarıdan geliyor.

Muğla Türkiye'deki arıcıların ekmek teknesiydi. Muğla'da Marmaris'teki alanlarımızın aşağı yukarı yüzde 75-80'i yandı. Yine özellikle Bodrum, Milas, Çökertme, Fesleğen gibi yerlerde çok ciddi kaynaklarımız vardı. Yatağan, Kavaklıdere kısmından yüzde 30'luk bir alan yandı.. Muğla'daki çam balı ormanlarının tam olarak zararı ortaya çıkmadı. Resmi bir ifade olmamakla beraber Muğla'daki basıralı ormanların yani çam balı ormanların yarıdan fazlası yandı. Bu bizim içimizi yakıyor. 2021 yılında Muğla özelinde çam balı üretimi bitmiştir. 2021 yılında Muğla'daki gelecek ya da mevcut Muğlalı arıcıların üretimini bırakınız, arıları ne olacak bu sorgulanmalıdır. Bu arılardan sadece bal almak için gelmiyorlardı. Altını çizmek istiyorum. 9 ay bal üretiliyordu burada. Biz kışın da arıcılarımız bu alanlarda şeker vermeden arılarını ayakta tutabiliyorlardı, bunlar da gitti"