Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Temmuz ayına ilişkin tarımsal girdi fiyatlarındaki değişim ile üretici ve market arasındaki fiyat farklarını değerlendirdi. Bayraktar, gübre fiyatlarında savaş sonrası beklenen düşüşün gerçekleşmediğini vurgularken, karpuzda üretici ile market fiyat farkının 7 katı geçtiğini açıkladı.
Gübre fiyatları savaş sonrası da yükselmeye devam etti
Bayraktar, İran-İsrail savaşının 13 Haziran’da başlamasının ardından gübre fiyatlarında ciddi artış yaşandığını belirterek, “Savaşın bitmesine ve ateşkes ilan edilmesine rağmen gübre fiyatları yüksek seviyesini koruyor. Temmuz ayında da artış devam etti” dedi.
Ziraat Odalarından alınan verilere göre, Temmuz ayında bir önceki aya göre:
- DAP gübresi %10,4
- 20.20.0 kompoze gübresi %8
- Amonyum sülfat gübresi %2
- Kalsiyum amonyum nitrat gübresi %1 oranında arttı.
- Geçen ay %40’a yakın artan ÜRE gübresi ise %1,5 oranında düştü.
Yıllık bazda gübre fiyatlarındaki artış ise dikkat çekici seviyelere ulaştı:
- ÜRE gübresi %90
- DAP gübresi %55
- 20.20.0 gübresi %46
- Kalsiyum amonyum nitrat gübresi %40
- Amonyum sülfat gübresi %32 arttı.
Mazot ve yem fiyatlarında da yükseliş sürüyor
Bayraktar, mazot fiyatlarının da üretim maliyetlerini artırdığını belirterek, “Mazot fiyatı aylık bazda %9,3, yıllık bazda ise %23,4 oranında arttı” dedi.
Hayvancılık sektörüne dair de bilgi veren Bayraktar, besi yeminin yıllık %34, süt yeminin ise %31 oranında zamlandığını belirtti.
Bayraktar, “Gübre ve diğer girdilerdeki bu artışlar, tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Çiftçimizin üretime devam edebilmesi için bu alanlarda destekleyici tedbirler alınmalı” diye konuştu.
Temmuz’da üretici-market fiyat farkı karpuzda yüzde 613’e ulaştı
Temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla karpuzda görüldüğünü belirten Bayraktar, “Üreticide 1 lira 18 kuruş olan karpuz, markette 8 lira 42 kuruşa satıldı. Fiyat farkı yüzde 613,8’i buldu” dedi.
Fiyat farkının yüksek olduğu diğer ürünler:
- Patlıcan: %295,8
- Salatalık: %275,3
- Yeşil soğan: %247,6
- Havuç: %242,8
Market fiyatlarında en çok artan ürün limon oldu
Bayraktar, Temmuz ayında markette 37 ürünün 19’unda fiyat artışı, 17’sinde düşüş, birinde ise değişim olmadığını belirtti.
Fiyatı en çok artan ürünler:
- Limon: %37,8
- Yumurta: %14,3
- Elma: %12,8
- Kuru incir: %5
- Mısırözü yağı: %3
Fiyatı en çok düşen ürünler:
- Kabak: %42,6
- Karpuz: %39,8
- Patates: %31,5
- Kuru soğan: %24,6
- Yeşil soğan: %19,5
Üreticide limon fiyatı arttı, yeşil soğan düştü
Üretici tarafında 29 ürünün 10’unda fiyat artışı, 14’ünde düşüş, 5’inde ise değişim olmadı.
Üretici fiyatlarında en çok artan ürünler:
- Limon: %55,6
- Yeşil mercimek: %29,6
- Sivri biber: %27,5
- Yumurta: %17,8
- Kırmızı mercimek: %13,1
En fazla düşen ürünler:
- Yeşil soğan: %41,2
- Karpuz: %41
- Patates: %39,1
- Patlıcan: %38,5
- Kabak: %38,3
Fiyat değişimlerinin nedenleri
Bayraktar, fiyat değişimlerinin nedenlerini şöyle sıraladı:
- Mercimekteki fiyat artışı, düşük rekolteden kaynaklandı.
- Sivri biberdeki yükseliş, talep artışına bağlı.
- Patlıcan ve kabakta arz artışı fiyat düşüşüne yol açtı.
- Karpuzda, yüksek arz ve düşük talep nedeniyle fiyatlar düştü.
- Limon fiyatları, depoda fire oranının artması ve azalan arz nedeniyle yükseldi.
- Patates fiyatları, hasadın yoğunlaşmasıyla birlikte geriledi.
- Yeşil soğanda, tüketici talebindeki azalma düşüşe neden oldu.
