Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Eylül ayında girdi maliyetlerindeki değişimler ile üretici ve market fiyatlarını değerlendirdi. Bayraktar, yazılı basın açıklamasında dikkat çeken verileri paylaştı.
Girdi Maliyetlerinde Artış
Eylülde 20.20 kompoze gübresi yüzde 2,1, DAP ve amonyum nitrat gübresi yüzde 1,3, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,2 arttı. ÜRE gübresi ise yüzde 2,9 geriledi. Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 75,3 ile ÜRE gübresinde görüldü.
Mazot fiyatları aylık yüzde 4,4, yıllık yüzde 31,3 oranında arttı. Besi yemi Eylül’de yüzde 4,1, süt yemi yüzde 3,1 zamlandı. Elektrik fiyatı yıllık yüzde 12,8, tarım ilaçları yüzde 14,9 yükseldi.
Üretici-Market Fiyat Farkı
Eylül’de üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 335,5 ile patateste oldu. Patatesi yüzde 308,7 ile kabak, yüzde 250,4 ile marul, yüzde 227,9 ile patlıcan ve yüzde 218,3 ile havuç izledi.
Üreticide 4,38 TL olan patates markette 19,08 TL’ye, 11,38 TL olan kabak 46,49 TL’ye satıldı. Marul 18,14 TL’den 63,58 TL’ye, patlıcan 13,38 TL’den 43,85 TL’ye, havuç ise 13,50 TL’den 42,96 TL’ye çıktı.
Market ve Üretici Fiyatları
Markette Eylülde 36 ürünün 29’unda fiyat artışı oldu. En yüksek artış yüzde 65,1 ile marulda yaşandı. Sivri biber yüzde 54, kabak yüzde 38,8, patates yüzde 37,7 arttı. En fazla düşüş ise yüzde 42,7 ile limonda görüldü.
Üreticide 28 ürünün 20’si zamlandı. En çok artış yüzde 73,7 ile fındıkta yaşanırken, sivri biber yüzde 70,1, kabak yüzde 35,8 yükseldi. En fazla düşüş ise yüzde 26,9 ile limonda kaydedildi.
Fiyat Değişimlerinin Nedenleri
Bayraktar, fındık rekoltesinin Nisan ayında yaşanan don nedeniyle düştüğünü ve bu nedenle fiyatların yükseldiğini belirtti. Sivri biber ve kabakta sezon sonu etkisiyle arz azalınca fiyatlar arttı.
Limon ihracatının kayda bağlanması ve erkenci çeşitlerin hasadı fiyat düşüşüne yol açtı. Kuru fasulyede ise arz artışı fiyatları aşağı çekti.
