Türk Keneşi, Türk Dili Konuşan Ülkeleri İşbirliği Konseyi Devlet Başkanları 8. Zirvesi 12 Kasım 2021’de İstanbul’da toplandı. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Gayriresmî Zirvesi,“Türkistan: Türk Dünyasının Manevi Başkentlerinden Biri” temasıyla çevrimiçi olarak 31 Mart 2021 tarihinde yapılmıştı. Türk Konseyi Türkistan Gayriresmî Zirvesi’nde Konsey’in adının Türk Devletleri Birliği olarak değiştirilmesi, Kazakistan Kurucu Cumhurbaşkanı Elbaşı Nursultan Nazarbayev tarafından önerildi. Nursultan Nazarbayev, Konsey’in Türk Devletleri Birliği adını almasını önererek tarihî bir adım attı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, video konferansla katıldığı Türk Konseyi Gayri Resmî Türkistan Zirvesi’nde, kardeş ülke liderlerinden KKTC için destek vermelerini istedi. 1992’de Elbaşı Nursultan Nazarbayev öncülüğünde Nahçıvan’da kurulan Türk Dili Konuşan Devletleri İşbirliği Konseyi’nin adının değiştirilmesi ile hedeflediği kimlik ve misyon çerçevesinde Türk Konseyi’ne üye kardeş ülkelere ve dünyaya mesaj verilmişti. Son dönemdeki küresel gelişmeler nedeniyle Avrasya coğrafyasında bir Türk Devletler Birliği’ne ihtiyaç duyulmaktadır. Türk Konseyi’nin 8. Zirvesi, 12 Kasım 2021’de İstanbul’da toplandı. 8. Zirvede, Türk Keneşi’nin adı Türk Devletleri Birliği olarak değiştirilerek Nazarbayev’in tarihî önerisine resmiyet kazandırıldı. Türk Konseyi, her toplantısında olduğu gibi küresel gelişmeler ışığında Türk devletleri ve Türk topluluklarının küresel entegrasyonu için gerekli tedbirleri ve kararları alıyor. Türk dünyasının küresel çatışmalar, enerji savaşları, bölgesel sorunlar karşısında neler yapması gerektiği konusunda tıpkı Avrupa Birliği gibi ortak tavır belirliyor. “Dijital Çağda Yeşil Teknolojiler ve Akıllı Şehirler” teması ile yapılan Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları 8. Zirvesi’ne; Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan devlet başkanları katıldı. Zirveye gözlemci üye olarak katılan Macaristan Başbakan seviyesinde temsil edildi. Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreterliği’nin İstanbul’daki binasının açılışı ile başlayan toplantıda 121 maddelik sonuç bildirgesi yayımlandı. Türk Dünyasına liderlik edecek zirvede, “Türk Dünyası 2040 Vizyonu belgesini de içeren 121 maddelik sonuç bildirgesi” yayımlandı. Türk Devletleri Teşkilatı’nın, 2040’lı yıllarda ABD ve İngiltere’nin dünya liderliğini Çin’e devredeceği öngörülerinin dikkate alması çok önemliydi. 121 madde, küresel emperyalizmin hız kazandığı bu dönemde, emperyalizm kıskacına alınan Türk Dünyası için olmazsa olmaz maddeler içeriyor. Bunlara çok kısa yer vereceğiz: -Azerbaycan Cumhuriyeti’ni 44 günlük Vatan Muharebesi’ndeki zaferinden ötürü tebrik ettiklerini, -Kıbrıs konusunda Ada’daki gerçekler temelinde adil, kalıcı, sürdürülebilir ve karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözüme varılması gerektiğinin vurguladıklarını, -Kırgız Cumhuriyeti’ndeki Anayasa reformlarının olumlu şekilde değerlendirdiklerini ve ülkenin daha fazla demokratik gelişimine destek verdiklerini, -Kırgız Cumhuriyeti ve Tacikistan arasındaki diyaloğu memnuniyetle karşıladıklarını, -Gözlemci devlet olarak Macaristan’ın Türk Devletleri Teşkilatı ile artan işbirliği ve eş güdümünün yanı sıra tüm üye ülkelerde diplomatik temsilcilikler kurarak, Türk Devletleri teşkilatı ile ilişkilerini stratejik düzeye yükseltmesinden dolayı takdir ettiklerini, -Kırgız Cumhuriyeti’ni Birinci Avrupa Birliği-Orta Asya Ekonomik Forumu’nu 5 Kasım 2021’de Bişkek’te başarıyla düzenlemesinden ötürü tebrik ettiklerini, -Üye devletlerin ilgili Bakanlıklarını, Türk Yatırım Fonu’nun Kuruluş Anlaşması’nı 1 Eylül 2022 tarihine kadar nihai hâle getirmekle görevlendirdiklerini, -Türk Ticaret ve Sanayi Odası’nın (TTSO), 3. TTSO Genel Kurulu ve iş forumları gibi Türk Devletleri Teşkilatı adına özel, sektör içindeki işbirliğini güçlendirmeye yönelik faaliyetlerini memnuniyetle karşıladıklarını, -Kazakistan’ın Hazar Geçişli Doğu-Batı Koridoru dahil olmak üzere Türkistan’da Türk devletleri için kurulacak “TURANSEZ” özel ekonomik bölgesine katılma davetini memnuniyetle karşıladıklarını, -Türk Devletleri Teşkilatı’nın BM Genel Kurulu ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nda (İİT) gözlemci statüsü kazanması için ortak çabaların artırılmasını teşvik ettiklerini, -Türk Devletleri Teşkilatı’nın 9. Zirvesi’nin Özbekistan Cumhuriyeti’nde düzenlenmesine karar verdiklerini, beyan etmişlerdir. Zirvede, Türk Cumhuriyetleri’nin ekonomik ve bölgesel işbirliğinin yanı sıra Kazakistan’ın silahsızlanma, Kırgızistan’ın “Doğa sınır tanımaz: Sınır aşan işbirliği-biyoçeşitliliği koruma, onarma ve sürdürülebilir kullanım için kilit faktör” başlıklı BM kararını 16 Nisan 2021’de kabul etmesi gibi doğa, insan çevre ve insan hakları konularına vurgu yapılması dikkate değer konular arasında Bugün sınırlarımızın ötesinde büyük bir coğrafyada Türk dili konulan ülkelerin siyasi, kültürel ve ekonomik alanda işbirliği ve güç birliği adımları, emperyal bir özellik taşımayan sadece aynı dili konuşan bir milletin, sürekli değişen küresel dengelere karşı dayanışmasıdır. Bu teşkilat, emperyalizmi varoluş sebebi edinmiş ülkelerin aksine sadece Türk dünyasının ele ele vermesidir. Yahya Kemal BEYATLI’nın deyişiyle “Türkçenin çekilmediği yerler vatandır.”

Editör: TE Bilisim