Pandemi bütün meslek gruplarını derinden etkilemeye devam ediyorken turizmciler ise süreci en ağır geçiren meslek grupları arasında yer alıyor. Viento Turizm'in ortaklarından Kemal Çatal ise gazetemize değerlendirmelerde bulunarak turizm sektörünün tekrar ayağa kalkabilmesi için devletin çeşitli kolaylıklar sağlaması gerektiğini ifade etti. Vergilerin ertelenmesinin kendileri için bir kolaylık sağlamadığını ifade eden Çatal, yapılabilecek en büyük desteğin turizm acentelerinden vergi almamak olduğuna dikkat çekti.
Pandemi sürecinin kendileri için bir hayli zor geçtiğini belirten Viento Turizm’in ortaklarından Kemal Çatal turizm sektörünün eski haline dönebilmesi için çeşitli kolaylıkların devlet tarafından sağlanması gerektiğini belirtti. Alınan vergilerin ertelenmesinin kendileri için bir kolaylık sağlamayacağını ifade eden Çatal, yapılabilecek en iyi şeyin kendilerinden alınan vergilerin kaldırılması olduğunu söyledi. Çatal aynı zamanda turizm sektörü ayakta tutulmak isteniyorsa acentelere faizsiz kredi verilmesi gerektiğine de vurgu yaptı.
“İŞLERİMİZ YÜZDE 90 ETKİLENDİ”
Pandemi sürecinin turizm acenteleri için oldukça zor geçtiğine değinen Çatal, “Uzun süreden bu yana ne otel ne uçak ne de diğer rezervasyonları aldığımızı söyleyemeyeceğim. İnsanlar dışarıya güvenemediği için otel, ev gibi rezervasyonları yaptıramıyorlar. Sokağa çıkma kısıtlaması da olduğundan kimse bir yere gidemiyor. Uzun dönme için ya da ileriye dönük planlar da yapılamıyor. Bizi de baya etkiledi bu süreç. Erken rezervasyonlar var fakat kimse cesaret edemiyor. Çünkü geçen yıldan erken rezervasyon yapıp yazın onu kullanmayan ve geri ödemesini alamayan birçok insan var. Acenteler henüz geçen yılın iadelerini yapabillmış değil. Bundan dolayı da bir güven sorunu var. Tabi hükümetin aldığı kararların da etkisi var. Tüm bunları düşündüğümüz de turizm acentelerinin işlerinin yüzde 90 etkilendiğini söyleyebiliriz.” dedi.
Kısa çalışma ödeneği için başvurduklarını ve personelin ödemesini şimdilik böyle karşıladıklarını belirten Çatal, “Fakat kira ödemesine yardım gibi bir şey söz konusu değil. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) yeni bir karar aldı ve acentelerin evden çalışabileceklerini söyledi. Fakat iş olmayınca evden çalışma da bizim için bir kolaylık arz etmiyor diye konuştu.
“AÇIKLANAN PAKETTE BİZİM İÇİN BİR ŞEY YOKTU”
“Devletin de çok fazla destek verdiğini söylemek zor” diyen Çatal sözlerini şöyle sürdürdü: “Kredilere başvurmaya acente sahipleri korkuyorlar. Başvursalar da ödemek de sıkıntı yaşıyorlar bu kez. Şuanda tek aldığım yardım personel için kısa çalışma ödeneği ama o da çok düşük. En son açıklanan pakette de ne yazık ki turizm acenteleri için hiçbir şey yoktu. Ticaret Odası ise 50 bin liralık kredi açıkladı fakat bu da bizim sadece 2 aylık giderimizi karşılar. Sonrasında ne yapacağız? Örneğin 10 aydan bu yana bir kez olsun rezervasyon alabilmiş değiliz.”
Turizm acente sahiplerinin birçoğunun başka alanlara yönelmeye başladığına dikkat çeken Çatal konuşmasını şöyle sürdürdü: “Şuan ise turizm acentelerinin çoğu satılık… Acente fiyatları normalde Bakanlıktan alındığından 70 bin lira değerinde, fakat acente sahipleri sırf acentenin masrafından kurtulmak için 40 bin liraya acentesini satıyor. Turizm acenteleri için başka faaliyette bulanamayacaklarına ilişkin bir madde var. Bundan dolayı da birçoğu başka arayışlara girdi ya da acenteler satışa çıktı. Birçok acente de kapanmış durumda.”
“ÖDEYEMEDİĞİMİZ VERGİLER İÇİN FAİZ KONULUYOR”
Çatal, bakanlığın 2021 yazı için Türkiye’ye gelecek turist sayısını verebildiğini söyleyerek, “Fakat neye dayanarak veriyor bu sayıyı anlamış değilim. Yakın zamanda yapılan açıklamaya göre de covid-19 aşısı olmayanlara vize verilmeyeceği belirtildi. Türkiye’nin tamamının bu sene aşılanmasının da zor gözüktüğünü düşünürsek yurtdışına çıkışlarda da sıkıntı yaşanacak gibi gözüküyor” ifadelerini kullandı.
Taleplerinin başında öncelikle vergilerin ertelenmemesi değil hiç vergi alınmaması geldiğini söyleyen Çatal taleplerini şu şekilde sıraladı: “Geçen sene konaklama vergisi çıkartıldı fakat konaklama olmadığı halde yine de bu vergi isteniyor. Turizm sektörünü ayakta tutmak istiyorlarsa acentelere faizsiz krediler uygulanmalıdır. Verilen kredilerin ise ödeme sürelerinin uzatılması bizi oldukça rahatlatacaktır. Birde kaçak acentelerin dikkatli bir şekilde izlenerek faaliyet göstermeleri engellenmelidir. Özellikle kaçak acente konusunda şunu söylemek istiyorum, işini düzgün yapan acentelerden birçok resmi belge vs istenerek baskı kuruluyorken kaçak acente konusunun üzerine gidilmiyor bile. Bunlar sağlanmadığı takdirde turizm sektörü düzlüğe çıkamaz.”
Bir diğer taleplerinin de Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin (TÜRSAB) turizm acentelerinden 2020 ve 2021 yılı için aidat almamalarını istediklerini belirten Çatal, “TÜRSAB işlerimiz olmadığı halde bize aidat borçları gönderiyor fakat aidatların baya da yüklü bir miktar olduğunu düşünürsek biz onları ödeyebilecek durumda da değiliz” diyerek TÜRSAB’a çağrıda bulundu.
Çatal son olarak şunları söyleyerek sözlerini sonlandırdı: “9 aydan bu yana kimse vergisini ödeyemiyor ve 9 aydan bu yana da vergilerden dolayı faizler uygulanıyor. Fatura kesmediğimiz ve işimizin olmadığı belliyken neden ödeyemediğimiz vergiler için faiz konuluyor anlayabilmiş değilim. Ayrıca şunu da eklemek gerekir ki turizm acentelerinin KDV’si yüzde 18. Bu sayının da 1’e ya da 8’e düşürülmesi gerekiyor. Tüm bunlar yapılmadığı takdirde belini doğrultamayan turizm sektörü git gide zor duruma girecek ve bacasız sanayi olarak bilinen turizm sektörü aldığı darbeyi uzun süre atlatamayacaktır.”
(Türkan ÇATAL YILDIZ)
