Birinci Dünya Savaşı’ndan bugüne savaşın en çok merak edilenleri arasında Teşkilat-ı Mahsusa gelir. Bugün sizlere Teşkilat-ı Mahsusa’nın kuruluşunu ve faaliyetlerini anlatacağım: Teşkilat-ı Mahsusa, Enver Paşa’nın teklifiyle ve ona bağlı olarak kurulmuştur. Teşkilatın ilk başkanı olarak da Süleyman Askeri Bey seçilmiştir. Teşkilat, Birinci Dünya Savaşı boyunca Fas, Trablusgarp, Orta Doğu, İran, Kafkasya ve Balkanlarda çeşitli faaliyetlerde bulunmuştur. Daha sonra adı, Umur-ı Şarkiyye Dairesi olarak değişmiş ve başına da sivil bir kişi olan Ali Başhampa getirilmiştir. Ardından da ağırlıklı olarak propaganda faaliyeti yürütmeye başlamıştır. Teşkilat-ı Mahsusa, Osmanlı Devleti daha Birinci Dünya Savaşı’na dahil olmadan evvel Kafkasya’da, Rusya’ya karşı çeteler kurmakla görevlendirilmişti. Bu, Osmanlı’nın Birinci Dünya Savaşı’nda, çete savaşı denemesinin de ilkini teşkil eder. Bu, Rus ordularını bölerek Batı Cephesi’ndeki Almanya’yı rahatlatmak için düşünüldü. Kafkasya’ya gönderilen çeteler, bölge halkını örgütleyerek Rusya aleyhine isyana teşvik faaliyetleri de yaptılar. Osmanlı savaşa girdiğinde ise Rus ordusunun ikmal yollarını kesmeleri görevleri verildi. Kafkas Cephesi’nde çetelerin başında bulunan Bahattin Şakir Bey, Rıza Bey ve Nail Bey gibi isimler Ruslara karşı savaşmak için gayretkeşken merkezden kendilerine verilen görev ise tam istedikleri gibi olmamıştır. Merkez onlardan düşmanın ikmal hatlarına saldırmaları ve bölge halkını Ruslara karşı kışkırtmaları istendiği halde bu kişiler, Rus ordusuna karşı taarruz planları hazırlamışlardır. Rus ordusu ile savaşa tutuşmuşlar ve sonunda mağlup olmuşlardır. Bölgede Ruslarla savaşan Osmanlı düzenli birlikleri de Sarıkamış’ta mağlubiyet yaşamıştır. Böylece Kafkasya’da planlanan çete savaşı tamamen başarısızlıkla son bulmuştur. Teşkilat-ı Mahsusa Başkanlığına Ali Başhampa’nın getirilmesinden sonra teşkilat değişmeye başlamıştır. Askeri girişimler yerini istihbarat ve propaganda faaliyetlerine bırakmıştır. Rusya’da yaşanan devrim, Kafkasya’da kaos yaratmış, bu durum Osmanlı Devleti için bir fırsat teşkil etmiştir. Ancak yapılan propaganda faaliyetlerine ek olarak yürütülen askeri operasyonlara rağmen Osmanlı Devleti’nin savaşı kaybetmesi ile beraber Kafkasya’ya yönelik faaliyetler sonuçsuz kalmıştır. Basra’ya çıkarma yapmaları nedeniyle Osmanlı Devleti, Irak’ta da savaşmak zorunda kalmıştır. Ancak Irak’ta yeteri kadar askeri kuvvet bulunmaması nedeniyle farklı bir çözüm üretilmiştir. Az sayıda asker ile bölgeye gönderilen Süleyman Askeri Bey’den bölgeden topladığı gönüllülerden bir kuvvet oluşturarak İngilizlerle savaşması istenmiştir. Bu, Teşkilat-ı Mahsusa’nın bir diğer çete savaşı girişimi olarak sayılabilir. Toplanan gönüllülerden askeri birlikler kurulmaya çalışılmış ve bu kuvvetlerden düzenli ordunun işlevini yerine getirmeleri istenmiştir. Süleyman Askeri Bey elindeki düzensiz kuvvetlere rağmen başlangıçta İngilizlere karşı başarılı olmuştur. Ancak İngilizler sonunda, düzensiz kuvvetler karşısında galip gelmişlerdir. Mağlubiyet sonrasında Süleyman Askeri Bey intihar etmiştir.
Editör: TE Bilisim