Premenstrüel Disforik Bozukluk (PMDB), kadınların menstrüel döngülerinin son evresinde, yani luteal fazda görülen ciddi bir hormonal bozukluktur. Kadınların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bu durum, premenstrüel sendromun (PMS) ağır bir formu olarak kabul edilir. PMDB, kadınların duygusal, davranışsal ve fiziksel durumlarını olumsuz etkileyebilir.
PMDB'nin Belirtileri
PMDB’nin belirtileri genellikle menstrüel döngünün 14. gününden başlayarak adet kanamasının başlamasıyla sona erer. Bu belirtiler üç ana grupta incelenir:
1. Duygudurum Değişiklikleri
Depresif Hissetme: Umutsuzluk ve değersizlik hissi.
Anksiyete ve Gerginlik: Aşırı kaygı ve huzursuzluk.
İrritabilite ve Öfke Patlamaları: Sosyal ilişkileri olumsuz etkileyen kontrolsüz öfke.
İntihar Düşünceleri: Ciddi müdahale gerektiren tehlikeli bir durum.
2. Davranışsal Belirtiler
İlgisizlik: Normalde keyif alınan aktivitelerden uzaklaşma.
Sosyal Çekilme: İnsanlardan soyutlanma eğilimi.
Yeme Alışkanlıklarında Değişiklik: Aşırı yeme ya da iştahsızlık.
3. Fiziksel Belirtiler
Karın Şişkinliği ve Kilo Artışı: Sıvı tutulumu ve hormonal dalgalanmalar.
Baş Ağrısı ve Migren: Luteal fazda artış gösteren ağrılar.
Kas ve Eklem Ağrıları: Günlük aktiviteleri zorlaştıran ağrılar.
PMDB'nin Nedenleri
PMDB’nin tam nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte genetik, hormonal ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
Genetik Faktörler: Aile öyküsü olan bireylerde daha sık görülür. Özellikle serotonin metabolizmasını etkileyen genler, PMDB'nin gelişiminde önemli bir rol oynar.
Hormonal Değişiklikler: Luteal fazdaki östrojen ve progesteron dalgalanmaları, duygusal ve fiziksel belirtileri tetikler.
Çevresel ve Psikososyal Faktörler: Stres, düşük sosyal destek ve travma geçmişi, PMDB riskini artırabilir.
PMDB'nin Teşhisi
PMDB teşhisi, genellikle belirtilerin menstrüel döngüyle ilişkilendirilmesiyle konur. Kadınlar belirtileri diğer sağlık sorunlarıyla karıştırabileceğinden, bir sağlık uzmanı tarafından detaylı bir değerlendirme yapılması gerekir.
PMDB Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, belirtilerin şiddetine ve kişinin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir:
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme.
Stres yönetimi ve uyku düzenine dikkat.
Farmakolojik Tedavi:
Antidepresanlar (özellikle serotonin geri alım inhibitörleri).
Hormonal tedaviler (doğum kontrol hapları veya progesteron tedavisi).
Psikoterapi:
Bilişsel davranışçı terapi (CBT) ile stres ve duygudurum yönetimi.
Doğal Yöntemler:
Vitamin ve mineral takviyeleri (örneğin B6 vitamini, kalsiyum).
Bitkisel takviyeler (çuha çiçeği yağı, kediotu).
PMDB, kadınların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir durumdur. Belirtilerin fark edilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması, kadınların bu süreci daha rahat atlatmalarına yardımcı olabilir. Tedavi için bir kadın doğum uzmanı veya psikiyatristle iletişime geçmek önemlidir.