Özel Haber: Kadir Gürhan
Otomotiv sektörü çip krizinden sonra lastik sıkıntısı yaşıyor. Üretimde yaşanan kısıtlamalar oto lastikçilerin lastik bulmasını zorlaştırıyor. İvedik Organize Sanayi Bölgesinde oto lastik değişimi ile uğraşan Harun Özden, tedarik ve malzeme yetersizliğinden kaynaklı lastik sıkıntısı yaşadıklarını söyledi. Özden, “Oto lastikçilerin şu anki en büyük sorunu lastik bulamamaktır. Piyasada değişik ebatlarda, değişik kalıplarda lastik bulmak çok zor” diye konuştu.
Özellikle ömrünü tamamlamış lastiklerin değiştirilmesi gerektiğine dikkat çeken Özden, sürücüler bize uğradıklarında biz kendilerine gereken uyarıları yapıyoruz ifadelerini kullandı. Özden, “Sonuçta hepimiz birer can taşıyoruz, can taşıdığımız için pek cebimize bakmamaya çalışıyoruz. Lastik alabilecek durumda olan sürücü zaten bu işin bilincinde. İyi veya kötü lastiğini alıyor. Sürücülere, uzun yola çıkmadan lastiklerini kontrol ettirip, güvenli bir şekilde hız yapmadan yola çıkmalarını tavsiye ediyoruz” şeklinde konuştu.
“ FİYATLAR DEĞİŞTİ, İNSANLARIN ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ”
Yıllardır otomobil lastik sektörü ile uğraştığını belirten Özden, “1998’den bu yana bu işte çalışıyorum. Sıfır ve ikinci el lastikleri satıyoruz. Sıfırda kendimize ait lastik bayimiz var. İkinci elde ise birçok değişik marka ile çalışıyoruz ve satış yapıyoruz. 1998’den beri lastik sektöründe çok şey değişti. Fiyatlar değişti, insanların alım gücü düştü, araçların sürati, lastiklerin kalitesi hepsi değişti. Bu konu ile ilgili zaten çok büyük ARGE çalışmaları var. Şu an lastik sektörü, araç sektörü olduğu için güzel bir sektördür. Bu sektörde gayet iyi bir şekilde çalışmalarımızı yürütüyoruz” dedi.
“TEDARİKTEN VE MALZEME YETERSİZLİĞİNDE KAYNAKLI SIKINTI VAR”
‘Lastik sektörünün en büyük sorunu lastik bulamamadır’ diyen Özden, “Lastik bulamıyoruz, lastik sıkıntımız var. Piyasada değişik ebatlarda, değişik kalıplarda lastikleri bulmak zor oluyor. Bunun da tedarikten ve malzeme yetersizliğinde kaynaklı olduğu söyleniyor. Üretimde kısıtlamalar oldukça lastik bulmak da zorlaşıyor. Lastikleri bulabildiğimiz sürece bu işi yapmaya devam ediyoruz. Her ürünün fiyatı yükseldiği gibi lastik fiyatları da yükseldi. Lastik fiyatları yükseldiği için de piyasa da bir sıkışma bir darlık var ama lastik mecburiyet olduğu için takılıyor. Sonuçta hepimiz birer can taşıyoruz, can taşıdığımız için pek cebimize bakmamaya çalışıyoruz. Lastik alabilecek durumda olan sürücü zaten bu işin bilincinde. İyi veya kötü lastiğini alıyor. Sürücülere, uzun yola çıkmadan lastiklerini kontrol ettirip güvenli bir şekilde hız yapmadan yola çıkmalarını tavsiye ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“İNSANLAR BÜTÇELERİNE GÖRE LASTİK ALIYOR”
Lastik sektöründeki fiyat farkının her geçen gün açıldığına vurgu yapan Özden, “Çok düşük marka lastikler de var, çok üstün derece de lastiklerde var. Fiyat aralığı kalite ve markaya göre değişiyor. İnsanlarda bütçelerine göre lastik almaya çalışıyor. Özellikle ömrünü tamamlamış lastiklerin değiştirilmesi gerekir. Sürücüler bize uğradıklarında biz gereken uyarılarımızı yapıyoruz. Kurumlar, firmalar da bu işin takibini yapıyor. 600 TL den başlayıp, 7-8 bin TL’ye kadar çıkan lastik fiyatları var. Bu fiyatlar taksi gurupları içindir. Kamyon, kepçe, jeep fiyatları da farklıdır. Çünkü büyük bir sektörden bahsediyoruz. Belli bir ebat; mesela 195/65/15 için 600 TL düşük fiyat 900-1000 TL ise düşük fiyat gibi düşünebilirsiniz. İvedik Organize, organize olmuş bir toplumdur. Organize olduğu için de esnaf olarak pek bir sorunumuz yok. Burası lastikçiler kooperatifi zaten. Aşağı yukarı 60 tane lastikle uğraşan, sadece lastik sök tak veya lastik satıcısı değil de, bant işi yapan, toz haline getiren, ikinci el ve sıfır alıp satanlar var. Yani çok değişik alanlarda çalışılan bir sektör. Onun için sıkıntılı bir durumumuz yok” açıklamasında bulundu.
“İNSANLAR BİLGİSAYAR BAŞINDA ÇALIŞMAYA DAHA MEYİLLİ”
Her sektörde olduğu gibi lastikçi sektöründe de çırak sıkıntısı yaşandığını kaydeden Özden konuşmasına şu şekilde devam etti: “Alttan, kendimizden yetişen çırak varsa vardır. Diğer türlü çırak bulmak zor. Bizim işimizin çalışma koşulları biraz ağır olduğu için anne ve babalar çocuklarını bu sektöre yönlendirmiyorlar. Ama ağırlığa göre de ücreti iyi olan bir meslekten bahsediyorum. İyi ücret veriyoruz. Bu mesleğin de bir meslek olduğunu ve öğrenilmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü ülke ve millet olarak her mesleğe ihtiyacımız var. Araba tekeri döndüğü sürece bu iş devam eder. Birçok meslek ve sanat okulu var ama bu meslek eğitimi sanat okullarında lastikçilik olarak verilmiyor, lastik ve ön düzen ayarcılığı diye veriliyor. Biz onların kalfalık, çıraklık, ustalık ve usta eğiticilik belgesini almış bulunmaktayız. Bu olay birkaç kurumda var, parası olan tüccarım diyerek dükkân açıp çalıştırabiliyor. Bu işin mutfağında yetişmiş, alt yapısını bilen, çıraklığını yapmış kişilerin sektörde olması sektöre katkıdır fakat parası olan kişi de lastik dükkânı açabiliyor. İnsanlar gün geçtikçe bilgisayar başında çalışmaya daha meyilli hale geliyor. Onun için de bu sektörde, her sektörde olduğu gibi çırak sıkıntısı yaşıyoruz.”
YAZ LASTİĞİ VE KIŞ LASTİĞİ UYGULAMASI NEDEN ÖNEMLİ
Ülkemizde ve dünyada pek çok ülkede mevsimine göre lastik kullanma zorunluluğu var. Çünkü yaz lastikleri, kuru zeminde güvenli sürüş sunarken ıslak zeminde kayabiliyor. Kış lastikleri de yazın kuru zeminde gereksiz yakıt tüketimine neden oluyor. Buna dikkat ederek lastik değişimini sağlamak önemli. Oto lastikler, üretildikleri malzeme gereği zamanla aşınır. Yola temas ve sürtünme etkisine aracın ağırlığı da eklenerek lastiklerin aşınmasını hızlandırır. Yol koşulları, sürekli yüksek hızda araç kullanımı, ani frenleme ve mevsime göre lastik kullanmama gibi sebepler de hızlı aşınmaya neden olabilir. Lastiğin türüne göre değişmekle birlikte genel olarak 3 mm altındaki diş derinliği, kabul edilmez. Eğer lastiğinizin yanaklarındaki dişler 3 mm’in altında ise lastik yenilemeniz gerekiyor olabilir. Buna dikkat etmez ve aracı bu şekilde kullanmaya devam ederseniz, aracınız muayeneden geçemez. Ayrıca fren mesafesi kısalır.
