Tüm dünyayı etkileyen koronavirüs Türkiye'de sahne sanatlarını da etkiledi. Yaklaşık bir yıldır Türkiye’yi de etkisi altına alan koronavirüsten dolayı müzisyenler sahneye çıkamıyor. İçişleri Bakanlığı genelgesiyle geçtiğimiz aylarda ülke genelinde kafe ve eğlence yerlerinde saat 24:00'ten sonra müzik yayını yapılması yasaklanmışken, kasım ayında da kafe ve restoranlar dahil birçok işyerinin saat 22:00'den itibaren kapatılacağı kararı alınmıştı. Ekonomik sorunlar yaşayan müzisyenlerin ortak görüşü ise kafe ve eğlence mekanlarının yeniden açılması yönünde.
Ekonomik açıdan pandemi büyün iş kollarını etkiliyorken müzisyenler ise en çok etkilenenlerin arasında yer alıyor. Kendisi de müzisyen olan ve bağlama dersleri veren Ümit Özdizlekli pandemide müzisyenlerin nasıl etkilendiklerini gazetemize değerlendirdi. Özdizlekli birçok müzisyenin ekonomik sıkıntılardan dolayı intihar ettiğini ifade ederek geçinmek için enstrümanını satan arkadaşlarının olduğunu ifade etti.
“KAFE VE RESTORANLAR HİZMETE AÇILMALI”
Kendisinin de bağlama dersleri verdiğini ve konserlerde de sahnede bağlama çaldığını ifade eden Özdizlekli müzisyenlerin yaşadığı sorunlardan bahsetti. Birçok müzisyenin bu süreçte ekonomik sıkıntılardan dolayı intihar ettiğine değinen Özdizlekli, “Biz müzisyenlerin tek geçim gayesi elimizdeki enstrümanlar. Başka meslek yapamayız, çünkü başka iş bilmiyoruz. Pandemiden dolayı eğlence mekanlarının kapatılması ile elimizdeki tek geçim kaynağı da elimizden gitti.” dedi.
Özdizlekli birçok müzisyenin ekonomik sıkıntılar içinde olduğunu belirterek, geçinebilmek için tanıdığı birçok müzisyenin enstrümanlarını sattığını ifade ederek şunları söyledi: “Bir müzisyenin enstrümanını, elindeki ekipmanı satmaktan daha kötü ne olabilir ki? Çünkü geçinemiyoruz. Müzik-Sen çeşitli veriler paylaşıyor intihar eden müzisyenlerle ilgili. Onların paylaştığı sayıya göre 100’ yakın kişi intihar etmiş.”
Müzisyenler için yapılabilecek en doğru şeyin kafe ve restoranların hizmete açılması gerektiğini ifade eden Özdizlekli, “Restoran ve kafe sahiplerinin talepleri de bu yönde. Restoran işleten birçok tanıdığım artık iflasın eşiğine geldiğini ifade ediyor sürekli. Hem onlar hem de oradan ekmeğini kazanan garsonundan tutun müzisyenine kadar birçok kişi zor koşullarda yaşam sürüyor şuan. Kontrollü bir şekilde bu mekanlar açılabilir. İçeri giren kişiler HES kodu ile alınabilir ve mekanın kapasite sayısı azaltılabilir.” dedi.
Müzisyenlerin çoğunun sigortasız ve birçok haktan mahrum şekilde çalıştığını belirten Özdizlekli pandemide ise daha kötü koşullarda yaşadıklarını belirtti.
“İNSANLAR ARTIK HOBİLERİNE VAKİT AYIRAMIYORLAR”
İnsanların pandemiden önce az da olsa hobilerine vakit ayırabildiğini ifade eden Özdizlekli, şuan birçok kişinin ekmek parası bulamadığını bile belirtti. Özdizlekli sözlerini şöyle sürdürdü: "Eskiden 50 olan öğrenci sayımız şuan 10'a düştü diyebilirim. Emekli kesim için özellikle bir meşgale, bir tür kendini ifade etme türüydü kurslar. Ama artık o eğlence de hayatından çıktı onların.”
“Zaten önce de herkesin ekonomik sorunları vardı, yok değildi” sözlerini kullanan Özdizlekli, “Ama az da olsa hobilerine vakit ayırabiliyordu insanlar. Hayatın dertlerinden biraz da olsa uzaklaşabiliyorlardı. Fakat şuan birçok kişi ekmek parasına muhtaç olmuş durumda, kaldı ki hobilerini düşünecek durumda olsunlar. İnsanların bu kadar zor durumda olması hem bizi üzüyor hem de biz müzisyenleri git gide zor duruma sokuyor. Çünkü bizim geçim kaynağımız bu gibi şeyler. Örneğin ben bağlama kursları veriyorum, aynı zamanda da konserlerde sahnede bağlama çalıyorum. Fakat eğlence sektörünün derin bir sessizliğe büründüğü zamanda maalesef bunların hiç biri gerçekleşmiyor."
Aynı zamanda Ankara Büyükşehir Belediyesinde de öğretmenlik yaptığını ifade eden Özdizlekli, belediyelerde de kursların kapalı olduğunu belirtti.
“KONSERVATUVARA HAZIRLANAN ÖĞRENCİ SAYISI DA DÜŞTÜ”
Pandeminden önce birçok kişiyi konservatuvar sınavlarına hazırladığını belirten Özdizlekli, "Pandemi konservatuvar sınavlarına öğrencilerin hazırlanmasını da etkiledi. Geçmiş yıllarda birçok kişiyi sınavlara hazırlayabiliyorken şuan neredeyse kimseyi sınavlara hazırlayamıyorum. Şuan konservatuvara hazırladığım 4 öğrencim var, onlar da salgından dolayı derslere bile gelemiyorlar” dedi.
Hem ekonomik sıkıntılardan hem de pandemiden dolayı talebin düştüğünü ifade eden Özdizlekli, “Herkes çok tedirgin… Zaten eğitim de askıya alınmış vaziyette. Birçok öğrencinin akademik anlamda sanat eğitimi almasına vesile olmuşken şuan öğrencimizin bile olmaması çok kötü. İnsanların sanattan uzaklaşmasına da neden oldu pandemi. Eğitim alanında da birçok aksamalara neden oldu. Ben Türk Halk Müziği öğretiyorum insanlara ve Türk Halk Müziği de kültürümüzün bir parçası. Pandemi nedeniyle kültürümüzden de uzaklaştık. Umuyorum biran önce eskisi gibi gençleri konservatuvarlara hazırlamaya kaldığım yerden devam ederim" dedi.
En kısa süre normal yaşama dönmek istediklerini ifade eden Özdizlekli, “Sağlık her şeyden önemli, fakat bu zor geçen süreçte en çok etkilenenlerden biri de biz müzisyenleriz. Umuyoruz ki en kısa sürede her şey yoluna girecektir” diyerek sözlerini sonlandırdı.
(Türkan ÇATAL YILDIZ)
