Halepçe katliamı, 35 yıl önce bugün meydana geldi. Irak askerleri kimyasal silah kullanarak, kuzeyde Kürtlerin yaşadığı Halepçe kentinde binlerce sivili öldürdü. Halepçe Katliamı'nı kim yaptı? Halepçe Katliamı nedir? Halepçe Katliamı tarihi? Halepçe Katliamı ne zaman oldu? 16 Mart Halepçe Katliamı...
Sivilleri hedef alan en büyük kimyasal saldırı olarak tanımlanan Halepçe Katliamı’nın üzerinden 35 yıl geçti. Tarihe kara bir leke olarak düşen bu katliamın acıları ve anıları hafızalarda hâlâ ilk günkü kadar taze.
Modern dünya tarihine Hiroşima ve Nagazaki’den sonra 20’nci yüzyılın en büyük kimyasal saldırısı olarak kaydedilen Halepçe Katliamı’nın üzerinden 35 yıl geçti.
Halepçe Katliamı, İran-Irak Savaşı sırasında yaşandı.
HALEPÇE KATLİAMI NEDİR? HALEPÇE KATLİAMI NE ZAMAN OLDU?
16 Mart 1988 tarihinde çoğu kadın ve çocuklardan oluşan 5 bini aşkın kişi, Irak’ın devrik diktatörü Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'ye savaş uçakları ile düzenlenen bombardımanda kullanılan kimyasal silahlarla yaşamını yitirdi.
Tarihe “Halepçe Katliamı” olarak geçen bu insanlık dışı saldırı, Saddam Hüseyin liderliğindeki Baas rejiminin Kürt halkına karşı 1986-1989 yılları arasında sistematik olarak sürdürdüğü Enfal Soykırımı’nın en acı ve en son etabıydı.
12 Mart 1986’da başlayıp 7 Haziran 1989’da sona eren Enfal Soykırımı sürecinde 182 bin Kürt katledildi. Irak Hava Kuvvetleri, kente atılacak olan kimyasal silahın etkili olabilmesi için önce evleri konvansiyonel silahlarla bombalayarak camların kırılmasını sağladı, ardından kimyasal bombaları devreye soktu.
16 Mart 1988 sabahında ise Irak Hava Kuvvetleri’ne ait 8 adet MiG-23 uçağı 40 bin nüfuslu Halepçe'ye 5 saat boyunca zehirli gaz bombaları yağdırdı. İkinci saldırı başladığında ortaya kesif bir koku yayıldı. O anlara şahit olanlar, kente düşen bombaların içindeki "elma kokulu" gazların birkaç dakika içerisinde tüm kente yayılmaya başladığını söylüyor.
HALEPÇE KATLİAMI TARİHİ
Halepçe Katliamı'ndan sağ kurtulanlar, atılan kimyasal bombaların kesif bir elma kokusuna benzer bir koku yaydığını ve bu kokuyu duyan çocukların “Anne elma kokusu geliyor" diye bağırdıktan sonra ağızlarından köpükler çıkararak can verdiklerini anlatıyor.
Katliamda çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 5 bini aşkın kişi yaşamını yitirdi, 10 binden fazla kişi de yaralandı. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) raporuna göre bu kimyasal saldırı, günümüze kadar 43 bin 753 aşkın kişinin ölümüne, 61 bin fazla kişinin de sakat kalmasına sebep oldu.
Irak Savaşı'ndan sonra bölgeye giren yabancılar tarafından bu rakamın daha da büyük olduğu belirlendi.
Birleşmiş Milletler'in yaptırdığı tıbbi incelemeler sonucunda söz konusu saldırıda saldırıda hardal gazı ile türü tespit edilememiş bir sinir gazı çeşidinin kullanıldığı belirlendi.
Sınır Tanımayan Doktorlar ekibi, hardal gazı kullanıldığını teyit etti. Belçikalı ve Hollandalı doktorlardan oluşan bu ekip, kullanılan zehirler arasında muhtemelen siyanür de olduğunu bildirdi.
2003 yılında devrilen Saddam Hüseyin, Kürtlere karşı yürüttüğü Enfal Katliamı kapsamında 180 bin kişinin ölümünden sorumlu tutularak yargılandı. Ancak Duceyl Katliamı nedeniyle aldığı idam cezasıyla 2006'da asıldı.
Ölümünün ardından ise Kürtlere karşı "soykırım" uygulamaktan yargılandığı davada suçlu bulundu. Saddam Hüseyin'in “Kimyasal Ali” lakaplı kuzeni Ali Hasan el Mecid ise 2010 yılında, aralarında Halepçe Katliamı'nın da bulunduğu zehirli gaz saldırılarının emrini vermekten idam edildi.
1 Mart 2010'da Irak Yüksek Ceza Mahkemesi Halepçe Katliamı’nı soykırım olarak tanıdı. Kürdistan Bölgesel Yönetimi tarafından bu karar memnuniyetle karşılansa da, Bağdat yönetimi Halepçeli ailelere gereken desteği ve vaatleri yerine getirmedi. Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Mart 2014'te Süleymaniye'ye bağlı olan Halepçe'nin il olmasına karar verdi.
Haber Merkezi
