Müslüm Gürses, doğum adıyla Müslüm Akbaş, (7 Mayıs 1953; Fıstıközü, Halfeti, Şanlıurfa- 3 Mart 2013, İstanbul), Türk arabesk ve halk müziği sanatçısı, besteci, söz yazarı ve oyuncu. Dünya genelinde "Father of Arabesque”, Türkiye’de ise "Arabeskin Babası" ve "Müslüm Baba" olarak tanınmaktadır.
90'lı yıllardan itibaren bazı pop ve rock tarzındaki parçaları da repertuvarına katarak Kayahan'ın "Sarı Saçlarından Sen Suçlusun", Zülfü Livaneli'nin "Belalım, Çırak Aranıyor" Nilüfer’in "İnkar Etme, Olmadı Yar", Adnan Ergil'in "Böyle Ayrılık Olmaz, Hava Nasıl Oralarda?", Teoman’ın "Paramparça", Tarkan’ın "İkimizin Yerine", Bülent Ortaçgil'in "Sensiz Olmaz", Murathan Mungan'ın "Olmasa Mektubun", Kenan Doğulu'nun "Tutamıyorum Zamanı", Sezen Aksu'nun "Sorma, Vazgeçtim", Fikret Kızılok'un "Gönül" ve Şebnem Ferah'ın "Sigara" adlı çalışmalarını da seslendirdi.
1979 yılında ilk defa "İsyankâr" filmiyle kamera karşısına geçen Gürses, toplam 40 sinema filminde rol almıştır.
Sanat yaşamı
Gürses, şarkıcılığa 1965 yılında, küçük yaşta Adana'da bir çay bahçesinde şarkılar söyleyerek başladı, aynı zamanda halkevine de gitti. Terzi çıraklığı ve kunduracılık yaptı, o yıllarda bir gazinoda sahneye çıktı. Ayrıca ilkokuldan mezun olduktan sonra 14 yaşındayken, 1967 yılında Adana Aile Çay Bahçesi’nde düzenlenen yarışmaya katılmak istedi. Babası Mehmet Akbaş yarışmaya katılmasın diye oğlunun saçını kesti. Gürses yine de yarışmaya katılmış ve birinci olmuştur. Sesiyle küçük yaşlarda dikkat çeken Gürses, kendisiyle yapılan bir röportajda o dönemle ilgili olarak şunları söylemiştir: "İlkokulu bitirdim. Gerisi yok. Adana'da damda yatarken uzun hava okudum. Arkadaşım Halkevine gidiyordu. Ben de gittim. Derken Çukurova Radyosu'nda sanatçı oldum."
İstanbul'a gelen Gürses, Selahattin Sarıkaya'nın sahibi olduğu Sarıkaya Plak ile 2 adet 45'lik plak doldurdu: Giyin Kuşan Selvi Boylum / Hayatımı Sen Mahvettin ile Gitme Gel Gel / Haram Aşk.
Daha sonra 1969 yılında yine İstanbul'da Palandöken Plak firması ile ilk çıkış parçası olan Sevda Yüklü Kervanlar şarkısını içeren Sevda Yüklü Kervanlar (Gazelli) / Vurma Güzel Vurma isimli 45'lik plağı çıktı. Bu plak tam 300.000 adet satarak rekor kırmıştır.
1971 yılında ise Hülya Plak firması ile ikinci çıkış parçası olan Ben İnsan Değil miyim? şarkısını içeren Ben İnsan Değil miyim / Seni Sevmek İçin Ölmek mi Lazım isimli 45'lik plağı çıktı.
Gürses, 80'li yıllardan itibaren arabesk ve Türk halk müziği tarzlarının yanında diğer tarzları da repertuvarına katmaya başladı. Artık albümlerinde Türk sanat müziği tarzında eserlere daha çok yer vermeye başladı. Ölüyorum Kederimden eserinin yeni tekrar seslendirdi ve Esrarlı Gözler albümünde yer aldı. Dalgalandım, Neyleyim Neyleyim, Mehtaplı Gecelerde, Kara Bulutları Kaldır Aradan, Unutamazsın şarkıları albümlerinde yer aldı. 1988 yılında Türk sanat müziği ağırlıklı olan Maziden Bir Demet albümü piyasaya sürüldü.
90'lar
90'lı yıllarda sıkça artan korsan albümleriyle yıllarca gündeme gelen Gürses artık gazetelere konu olmuştur. Bir gazetede Gürses'in sadece 6 ayda 20 kaset yaptığı yazılmıştır. 90'lı yıllar Gürses'in arabesk, Türk halk müziği ve Türk sanat müziği dışında yeni tarzları repertuvarına katmaya başladığı dönemdir.
2000'ler
2000'li yıllarda Gürses yine alışılagelmişin dışına çıkmaya devam etmiştir. 90'lı yılların başlarında pop tarzına geçiş süreciyle artık 2000'li yıllarda pop tarzı ön plana çıkmıştır. Popla birlikte rock, caz, world music tarzları da repertuvarına katmıştır.
2000 yılında Uğur Bayar'la son albüm çalışması olan Biz Babadan Böyle Gördük albümü Ulus Müzik etiketiyle yayımlanmıştır. Gürses bu albümle birlikte caz ve world music tarzlarını da repertuvarına katmıştır. Albümde yer alan Dayan Yüreğim şarkısını caz enstrümanları eşliğinde seslendirilmiştir. Albümde yer alan world music tarzındaki O Gitti Dönmeyecek şarkısında ise Doğu - Batı sentezleri kullanılmıştır.
Jiletli konserleri
Gürses'in konserlerinde tarihte eşi ve benzeri dahi görülmeyen manzaralar ortaya çıkmıştır. Gürses konserlerinde taşkınlıklar yaşanmış, izleyiciler kendilerini jiletleyerek zarar vermişlerdir. Gürses, konserlerinde yaşanan taşkınlıkların üzerine Çocuklar yapmayın, kendinizi çok güç duruma sokuyorsunuz, yapmayın bunu yapmayın. Konser yaptığımızın farkına varamıyoruz, ne yapayım şimdi ben. dese de hayranlarına dinletememiştir. Müslüm Gürses konserlerinde taşkınlıkların yaşanması nedeniyle konser alanlarını birçok kez terk etmek zorunda kalmıştır. 12 Aralık 1999'da ise Gürses'in Sivas'ta verdiği konser sırasında henüz daha ikinci şarkısını seslendirirken yeterli güvenlik önlemlerinin alınmamasından dolayı kavgalar başlamıştır. Olayların yaşandığı sırada bir hayranı Gürses'e çiçek vermek istemiş ve hayranı ile korumalar arasında tartışma çıkmıştır. Çıkan tartışmada hayranının yumruğu Gürses'in suratına gelmiş ve hayranı tarafından gözü morartılmıştır.
Bıçaklanma olayı
Gürses bir gün Bursa'da verdiği konserde kendisine aşırı sevgi duymasından dolayı hayranı tarafından bıçaklanmıştır. Daha sonra Gürses kendisini bıçaklayan hayranından şikayetçi olmamıştır ve affetmiştir.
Dinleyici kitlesi
Gürses'in dinleyici kitlesi birçok araştırmaya konu olmuştur. Doktora tezleri dahi yazılmıştır (Mesela 2002/ Bağlam Yayıncılık: Caner Işık/Nuran Erol, "Arabeskin Anlam Dünyası ve Müslüm Gürses Örneği").
Ölümü
Müslüm Gürses, 15 Kasım 2012 Perşembe günü Memorial Hastanesi'nde geçirdiği by-pass ameliyatından sonra akciğer ve kalp yetmezliği nedeniyle yoğun bakıma kaldırıldı ve solunum cihazına bağlandı. Gürses, 3 Mart 2013'te, yaklaşık dört aydır tedavi görmekte olduğu İstanbul Memorial Hastanesinde öldü. 4 Mart 2013 günü Teşvikiye Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
