Şiddetsiz Toplum Derneği üyesi, Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan emekli, sporcu Nureddin İlter, kadın ağırlıklı istihdamı artırmak, üretime ve ekonomik şiddetin azaltılmasına katkıda bulunmak amacı ile hazırladığı Elsanatları Köyü Projesi’ni basın mensupları ile paylaştı. Toplantıya, Şiddetsiz Toplum Derneği Genel Başkanı Rıza Sümer, üyeler; Aziyme Arıkan, Ertuğrul Atuk, İrem Karakaya ve Doğa Kültürü Derneği Başkanı Erdal Güloz katıldı. Elsanatları Köyü Projesi’nin temel amacına ilişkin konuşan Nureddin İlter, “Proje ile ilçe merkezli kırsal alanda üretim ve kadın istihdamını arttırmak, ekonomik şiddeti sonlandırmaya katkıda bulunmak, tarihsel geçmişe sahip bitkisel kökboyama ekolojik dengeye duyarlı olarak canlandırmak ve yaygınlaştırmak temel amacımız olacak.” dedi. “BÜTÜN AİLE BİREYLERİ TOPLUCA ÜRETİME KATILACAKLAR” Projenin Türkiye’de uygulama yönünden ilk olacağına vurgun yapan Nureddin İlter, projenin uygulanması için insan gücü, alt yapı ve araçlara sahip bulunan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye sunduklarını belirtti. Projeye göre, yurt genelinde, hedef kitleyi oluşturacak 14-55 yaş kesimindeki kadın ağırlıklı vatandaşların proje kapsamında üretici kesimde yer alacaklarını ifade eden İlter projeye ilişkin şunları söyledi: “Projede, hedef kitlede yer alan sosyal güvenlikten yoksun, işsiz kadınlarımızın yaşadığı evlerde üretim yapmaları esas alınacak. Proje kapsamında, görevlendirilecek proje ekiplerince gün esasına göre üretim denetlenerek kaliteli el sanatları ürünleri elde edilecek. Modelin en önemli özelliği, evlerde yaşayan bütün aile bireylerinin topluca üretime katılmaları ile aile işletmeciliği kurulacak ve girdi elde edilecek. Projenin gelir getirici yönü, köy kesiminde, çevre köylerde ve beldelerde yaygınlaşarak kırsal kalkınma modeli oluşturulacak. Ev İşletmeciliği Modeli, Ev Kırsal Turizmi de olumlu etkileyecek, konu ile ilgili tesislerin yapılmasını da sağlayacak.” 1963 yılından bu yana pazarlama kanalları ve geleneksel kök boyamacılığına yer verilmediğini belirten İlter, “Ayrıca kaybolmaya yüz tutan el sanatımız kök boyamacılığının hüviyetine kazandırılması için AR-GE çalışmaları yeterince yapılmamıştır. Bu teknik eksikliklerin yapılmaması başarıyı da engellemiştir. Bu nedenle 1979 yıllarında Genel Müdürlük yapısındaki hizmetler daire başkanlığı seviyesine getirilmiştir. Bakanlıktaki hizmet esnasında edindiğim tecrübem ve deneyimim neticesinde geliştirdiğim El Sanatları Köyü Projesi kapsamında yapılacak faaliyetlerle, başta taban düzeyde maliyetle, pazarlama kanallarının geliştirilmesi sağlanacak, geleneksel kökboya teknikleri geçmişteki özelliklerine kavuşturulacaktır. Kültürümüzle ilgili tarihsel veriler proje uygulamalarımıza önemli örnek olacaktır” ifadelerini kullandı. “PROJE İLE YURT GENELİNDE İSTİHDAMIN GELİŞTİRİLMESİ SAĞLANABİLECEK” İlter, “El sanatlarımızın tarihsel geçmişi, geleneksel yapısı, mevcut alt yapısı, dünya pazarında el sanatlarının ticari bakımdan geçerliliği ve yurt genelinde zengin hammaddelerin varlığı projenin uygulamasında güçlü yönlerdir” ifadelerini kullanarak konuşmasını şöyle sürdürdü: “Yurt genelinde, İlçe Merkezli Kırsal Alan, proje uygulama alanı olacaktır. Üretilenlerin, tanıtımı ve etkin pazarlama kanalları açılarak yurt içi ve yurt dışına satışı için turizme açık alanlarda El Sanatları Örnek Köyleri kurulacaktır. Yurt dışı temsilciliklerimizde danışma birimleri oluşturularak tanıtım ve pazarlama kanallarının çoğaltılması sağlanacaktır.” Projeye ilişkin önerilerini sıralayan İlter şunları söyledi: “Önerimiz, Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde, Bakanlık öz kaynakları ile Kamuya ait taşınmazlar değerlendirilerek belirlenecek pilot bölgelerde; el sanatları kültür dokusu, alt yapısı ve hammadde yönünden yeterli olan il kapsamındaki yerleşim yerlerine elsanatları eğitim merkezi müdürlüklerinin kurulması, faaliyete alınacak merkezlere bağlı turizme açık alanlarda Elsanatları Örnek Köylerinin kurulması, üretilen el sanatları ürünlerinin tanıtım, teşhir ve satış işlemleri ile etkin pazarlama kanallarının geliştirilmesi, pilot bölgelerde proje faaliyetleri neticesinde elde edilen modellerin yurt genelinde uygulanarak başta göçün önlenmesi, bu kesimlerde dolaylı yaşayan Hedef Kitlenin üretime dâhil edilmesi ve buna bağlı olarak tarım, hayvancılık ve orman sektörlerine iş gücü olarak katkı sağlanmasıdır. Bakanlık bünyesinde 8 ilde faaliyet gösteren elsanatları eğitim merkezi müdürlüklerinin yeniden yapılandırılmasıyla yurt genelinde istihdamın geliştirilmesi sağlanabilecektir. Proje kapsamında, el sanatlarına dayalı 12 alt projeye yer verilerek proje güçlendirilerek sürdürülebilirliği sağlanacaktır. Proje kapsamında, halı, kilim, ev dekorasyonu, kumaş dokumacılığı, sumak, zili, cicim, çullar, heybeler, seccadeler, kuşaklar, kolonlar, keseler, çoraplar, tülüceler, iğne oyaları, keçeler ve çadır üretimlerine yer verilecektir. Proje faaliyetlerinde, hedef kitle, elsanatları eğitim merkezi müdürlüklerinde eğitim, üretim ve uzmanlaşma programlarına alınarak üretici ve öğretici konumda yetiştirilerek Projenin sürdürülebilirliği sağlanacaktır. Proje kapsamında, ticari olarak tasarlanan; kökboyalı el dokumaları, bitkisel boyar hammadde, değerli-yarı değerli süs taşları işletmeciliği, Oltu taşı işlemeciliği, lüle taşı işlemeciliği, gravür işlemeciliği ve gümüş işlemeciliği sanat kollarında, Yurt genelinde yeni ticari sektörlerin oluşumuna katkı verilecek ve Ülkemiz Ekonomisi güçlendirilecektir. Boyar madde taşıyan bitkilerin ülkemizde bulunan en önemli önemlileri; kökboya bitkisi (bostan), cehri bitkisi, nar, papatya, kara soğan kabuğu, kekik, defne, ceviz, ayva yaprağı,  kızılçam, sütlügen, adaçayı, at kuyruğudur. Bunlara, boyar madde taşıyan bitki eklenebilir. Kökboya üretimde, bu bitkilere ve ülkemiz coğrafyasına zarar verilmeyecek, ayrıca bu bitkilerin özel ve doğal ortamlarda yetiştirilmesi ve çoğaltılması projenin temel hedefidir.” “PROJE ÜLKEMİZ EKONOMİSİ İÇİN ÇOK GEREKLİDİR” Proje faaliyetleri neticesinde, bacasız fabrikaların inşa edileceğine dikkat çeken İlter, “İmal edilen tüm el sanatları ürünleri gelecekte antika olacağından, her ürün ile ilgili yöresel özellikler esas alınarak kayıt-etiket sistemi oluşturulacaktır. Proje uygulamalarında Hedef Kitlenin maddi değer elde etmesi, yurt genelinde istihdamın geliştirilmesini olumlu yönde etkileyecektir. Kökboyalı el dokumaları üretiminde, profesyonel yapıda sistem oluşturularak Osmanlı Dönemindeki bitkisel boyama tekniklerine ulaşılacaktır. Devlet tarafından bazı iş kollarında uygulandığı gibi proje kapsamında üretici konumda olan hedef kitleye Sosyal Güvenlik (SSK) desteği verildiği takdirde, istihdam yurt genelinde çığ gibi büyüyecektir” ifadelerini kullandı. Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde gerçekleştirilecek Proje faaliyetleri için alt yapının mevcut olduğunu da belirten İlter, “Bakanlık öz kaynakları kullanılarak; Hatay, Mersin, Antalya, Muğla, İzmir ve Balıkesir illerimizden ilk etapta, Antalya, Muğla ve Balıkesir illerimizde, tam kapasiteli el sanatları eğitim merkezleri kurularak, Mersin, Antalya, Muğla ve Balıkesir illerimizde el sanatları örnek köyleri faaliyete alınacaktır. Bu illerimizin ilçe merkezli kırsal alanlarında, Bakanlık öz kaynakları değerlendirilerek 12-14.000 hedef kitleden kadın vatandaşımızın istihdamı gerçekleştirilecektir. Hatay ve İzmir ilerimiz için tezgâh ve ekipmanlar tamamlandıkça alt yapı esas alınarak elsanatları eğitim merkezleri ve örnek köyler kurularak hedef kitleden 45-50 bin kişinin istihdamı planlanacaktır” dedi. Son olarak Türkiye ekonomisi ve kadın istihdamı için önemli olan bu proje ile pilot illerde yapılacak çalışmalarla elde edilecek modellerin yurt genelinde uygulanacağını söyleyen İlter sözlerini şöyle sonlandırdı: “Ülkemizde, geçmişte önemli oranda geçim kaynağı olan el sanatlarımızın, geliştirdiğim projelerle taban düzeyinde maliyetle yeniden üretim ve istihdama dönüştürülmesi hususunu vicdani bir görev olarak kabul ediyorum. Proje, ülkemiz ekonomisi için çok gereklidir. Proje ile yurt genelindeki İlçe Merkezli Kırsal Alanda iş gücü olarak uyuyan dev uyandırılarak kadınlarımızın istihdamı taçlandırılacaktır.” (Türkan ÇATAL YILDIZ)
Editör: TE Bilisim