Son yıllarda Ortadoğu'daki çatışmalarla birlikte adı sıkça anılan “Demir Kubbe” (Iron Dome), İsrail’in hava savunma sistemlerinden biri olarak öne çıkıyor. Özellikle Gazze Şeridi’nden atılan kısa menzilli roketlere karşı kullanılan bu sistem, sivillerin güvenliğini sağlamak ve olası yıkımları önlemek amacıyla geliştirilmiş yüksek teknoloji ürünü bir savunma mekanizması.
Demir Kubbe, İsrail tarafından Rafael Advanced Defense Systems ve Israel Aerospace Industries iş birliğiyle geliştirilmiş bir hava savunma sistemidir. 2011 yılında faaliyete geçen sistem, özellikle yerleşim alanlarına yönelen kısa menzilli roket, topçu mermisi ve havan saldırılarını önlemek amacıyla tasarlanmıştır.
Sistem, saldırı sırasında havadaki tehditleri algılayarak birkaç saniye içinde analiz eder ve roketin hedef alacağı bölgeyi belirler. Eğer roket yerleşim birimine veya stratejik bir noktaya yönelmişse, Demir Kubbe hemen devreye girer ve fırlattığı önleyici füze ile tehdidi havada imha eder. Ancak sistem, boş veya zarar vermeyecek alanlara yönelen roketlere müdahale etmez; bu sayede maliyet etkinliği de sağlanır.
Demir Kubbe, üç ana bileşenden oluşur: radar sistemi, kontrol merkezi ve önleyici füze bataryaları. Radar tehditleri algılar, kontrol merkezi değerlendirme yapar ve komut verir, ardından fırlatma birimi devreye girerek hedefi etkisiz hale getirir.
Sistemin en büyük avantajlarından biri, hareketli olmasıdır. Gerektiğinde bölgeden bölgeye taşınarak konuşlandırılabilir. Ayrıca şehir merkezlerine veya stratejik tesislere yakın konuşlandırılan bataryalar, yoğun saldırı dönemlerinde sivil kayıpların önüne geçmede önemli bir rol oynar.
Demir Kubbe'nin %90’lara varan başarılı önleme oranı bulunmakta. Bu durum, sistemin sadece askeri değil, aynı zamanda psikolojik bir caydırıcılık etkisi yarattığını da gösteriyor. Ancak bazı eleştirmenler, sistemin oldukça maliyetli olduğunu ve uzun vadede daha kapsayıcı savunma stratejileri gerektiğini savunuyor.
Bugün, İsrail dışında da bazı ülkeler Demir Kubbe’ye ilgi gösteriyor. Amerika Birleşik Devletleri, Güney Kore ve bazı NATO ülkeleri bu sistemin teknolojisini değerlendirme aşamasında. Böylece Demir Kubbe sadece İsrail’in değil, dünya genelinde modern şehirlerin savunma konseptlerinde önemli bir örnek haline gelmiş durumda.
