Özel Haber: Türkan Çatal Yıldız Türkiye’nin 10 ilinde yaşanan deprem felaketinin yaraları sarılmaya çalışılırken özel beslenmesi gereken depremzedeler beslenme konusunda sıkıntı yaşamaya devam ediyor. İvedilikle özel beslenen hastalar için sel, deprem, yangın gibi doğal afetlerde ayrı bir birimin kurulması gerektiğine dikkat çeken Çınar, “Glutensiz gıda bankaları kurularak böyle zamanlarda hizmet verilmelidir. Her ilde hazır bir glutensiz mutfak hizmeti veren ekipmanlar ve glutensiz ürün hazır bulundurulmalıdır. Bu ekipmanlar çölyak konusunda eğitilmelidir” dedi. “NORMAL YİYECEĞE BİLE ZORLA ULAŞABİLEN ÇÖLYAK HASTALARI ÇARESİZ KALDI” Çölyak Derneği Ankara Başkanı Şebnem Ercebeci Çınar, “Anayasamızın ‘Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması’ maddesinde de yer aldığı üzere tüm vatandaşlar, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir” dedi. Ülke sağlığının ulusal politikalarla geliştirilmesi, devletin olduğu kadar vatandaşların ve sağlık ile ilişkili veya ilişkisiz tüm sivil toplum kuruluşları ile özel sektörün de sorumluluk alanıdır diyen Çınar sözlerini şöyle sürdürdü: “Uzun vadede sağlığın geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için tüm paydaşların el birliği ile çalışması ve ülke sağlığına katkıda bulunması kaçınılmazdır. Her hastalıkta olduğu gibi çölyak hastalığında da gerekli tedbirlerin alınması ve uygun şartların oluşturulması çölyak hastalarının yaşamlarını sürdürebilmesi ve yaşam kalitesinin arttırılması için önem arz etmektedir. Ülkece zor bir deprem sürecinden geçerken glutensiz beslenen çölyak hastalarının nasıl bu zor durumda glutensiz ürüne ulaşabilecekleri bir kez daha gündeme geldi.” Evlerinden dışarıda yemek konusunda kaliteli bir hayat sürdürmekte zorlanan çölyak hastalarının deprem sırasında ne yapacaklarını soran Çınar, “Normal yiyeceğe bile zorla ulaşabilen çölyak hastaları bu çaresizlik karşısında ne yapacaklardır? Bunun en iyi örneği deprem sırasında birebir yaşandı. Çölyaklılar glutensiz beslenme zorunluluğunu topluma kabul ettirmekte zorlanırken depremin karmaşası sırasında bir kez daha kendilerini ifade edemediler. Kimseye glutensiz diyetlerini yerine getirmedikleri takdirde hastalanacaklarını anlatamadılar. Olağanüstü durumlarda çölyak hastalarının diyet ürünlerini bulabilmeleri bir tas çorba ya da bir lokma ekmek tüketmeleri imkansızdı” dedi. “YARDIMLARIN SEVKİYATI KONUSUNDA SIKINTIMIZ VAR” Normal dönemde dahi ekmek bile bulamayan çölyak hastalarının depremde çok zor zamanlar geçirdiğini tekrar eden Çınar, “Böylece birçok çölyak hastası diyetlerini bozmak zorunda kaldılar. Birkaç gün üst üste diyetlerini bozmaya devam ederlerse sıkıntıya gireceklerdir. Deprem görülmemiş bir felaket boyutunda ve hala ulaşılamamış köyler var. Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre deprem bölgelerindeki muhtemel çölyak hasta sayısının 30 bin civarında olduğu düşünülüyor. Bu kadar insana ulaşmak çok zor. Deprem bölgesindeki dernek başkanlarına ulaşmaya çalıştık ama onların da bir kısmı ya enkazdan çıkmış ya da en kaz altında yakınları kalmış kişiler. Buna rağmen bizimle koordineli olarak çok iyi çalıştılar. AFAD ve Kızılay ekipleri ile çölyak hastalarının beslenmelerine yönelik yemek çıkarmaları için görüştük. Bu anlamda her yerden destek geliyor fakat yardımların sevkiyatı konusunda sıkıntımız var. Biz yine de her şeye rağmen glutensiz ürün üreten firmalar, Kızılay, AFAD ile iş birliği yaparak en ücra köşelere kadar yardım ulaştırmaya çalışacağız.” dedi. Çınar sözlerini şöyle sürdürdü: “Ülkemiz tabi ki bir deprem bölgesi ama özellikle özel beslenmesi gereken kişiler için mobil mutfaklar kurulmalıdır. Bu noktada yapılabilecek en iyi şey ise çölyak hastalarına uygun ekmeğin çıkarılması gerektiğidir. Örneğin afet dönemlerinde çorbalara un konulmasın, herkes glutensiz beslenmeye çalışsın istiyoruz. Çünkü her şeyi yiyebilen bir kişi glutensiz de beslenebilirken çölyak hastası için bunun tersi mümkün değil. Deprem bölgesindeki çölyak hastaları 1 haftadır bisküvi ve kurabiye yemekten içleri kurudu. Sebze yemeklerine hasret kaldılar. Bu noktada çölyak dernekleri olarak prensiplerimiz faklı olsa da farklı şehirlerde olsak bile bütün çölyaklılara yardım etmeye çalıştık.” Deprem bölgelerinden Ankara’ya gelen çölyak hastalarının olduğuna vurgu yapan Çınar, “Depremzedeler Ankara’da glutensiz ürünlerin nerede çıkarıldığını bilmediklerinden glutensiz ürün çıkaran firmalarla bir araya gelerek evlere dahi ürünleri ulaştırmaya çalıştık. Ayrıca Ankara’da bir deprem üssü oluşturduk, glutensiz ürünleri bir araya getiriyoruz. Şu da var ki ilk etapta toparladığımız kolilerle çölyak hastalarına yardım etsek de bunu ne kadar sürdürülebiliriz? Bunun için büyük bir desteğe ihtiyaç var. Zaten çoğu normal yaşamını zor sürdüren insanlar. Bu noktada da STK’lara büyük işler düşüyor. Bunun için herkes evinin yakınındaki deprem bölgesinden gelen çölyaklılara yardımcı olsun kampanyası başlattık. Hatta geçtiğimiz gün Sincan’da kampanyamıza büyük bir destek aldık” diye konuştu. “SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI ÇÖLYAK HASTALARINA YARDIMCI OLMAYA ÇALIŞTI” Afet, pandemi gibi dönemlerde özel beslenmesi gereken bireyler için neler yapılması gerektiğine dikkat çeken Çınar şunları sıraladı: “İvedilikle özel beslenen hastalar için sel, deprem, yangın gibi doğal afetlerde ayrı bir birim kurulmalı ve ihtiyaç sahiplerine ürünler belli noktalarda teslim edilmelidir. Glutensiz gıda bankaları kurularak böyle zamanlarda hizmet verilmelidir. Her ilde hazır bir glutensiz mutfak hizmeti veren ekipmanlar ve glutensiz ürün hazır bulundurulmalıdır. Bu ekipmanlar çölyak konusunda eğitilmelidir. Önceden yapılan tatbikatlar ve iyi bir organizasyon sayesinde çölyak hastalarının deprem sırasındaki mağduriyeti giderilmelidir. Bu konuda henüz iyi bir koordinasyon yapılmadığı bugünlerde birebir yaşanmıştır. Ancak kendisi çölyak ya da yakını çölyak olan bireylerin bir araya gelmesiyle oluşan sivil toplum kuruluşları kendi çabalarıyla çölyaklı kardeşlerine yardımcı olmaya çalışmıştır.” Çınar, her ildeki çölyak dernek başkanlarının depremzede çölyaklılar için kampanya başlatarak glutensiz koliler hazırladıklarını söyleyerek şunlara değindi: “Hazırlanan kolileri ihtiyaç sahiplerine ulaştırmaya çalışmışlardır. Her ildeki çölyak derneği tek yürek olarak koordineli bir şekilde çölyaklılara hizmet sunmaya gayret etmişlerdir. Can derdinde olup bir de diyetlerini bozamayacakları için aç kalan çölyaklılarımızın durumu çok vahim bir tablo çizmektedir. Gönderilen glutensiz koliler ihtiyaç sahiplerinin acılarını bir nebze olsa da hafifletmiştir. Glutensiz üretim ve satış yapan firmalar ve dernek üyelerinin iş birliği ile ekipler oluşturulmuş ancak çoğu yere bu ürünleri ulaştırmakta zorluk çekilmiştir. Bu sebeple konu ile ilgili çok ciddi çalışmaların yapılmasının gerekliliği bir kez daha gözler önüne serilmiştir. Acilen konunun masaya yatırılarak gündeme getirilmesinin gerekliliğine yetkililerin dikkati çekilmiştir. Çölyaklılara bu defa da başka çölyaklılar yardıma koşmuştur. Bu konu ile ilgili Sağlık Bakanlığı, AFAD, AKUT, Kızılay, Özel Beslenme Genel Müdürlüğü ve Çölyak Derneklerinin gerekli görüşleri de alınarak ortak paydada buluşarak acil önlemleri tespit edip, gerekli uygulamaları gündeme getirilmesi hususu ele alınmalıdır. Sağlık Bakanlığı’nın deprem bölgelerindeki çölyak hastaları için güzel bir diyet listesi yayınladığını ifade eden Çınar, “Sağlık Bakanlığı’nın yönlendirdiği diyetisyenler afet bölgelerinde görev alsa en azından çölyak hastaları da afet zamanlarında doğru düzgün beslenebilirler. Çünkü çölyak diyeti keyfe keder yapılmış bir diyet değil, çölyak bir hastalık. Evlerde diyetimizi yapsak da afet gibi zor durumlarda glutensiz diyetimizi devam ettirmek de çok zorlanıyoruz. Biz de böyle dönemlerde çölyaklıların diyetlerini bozmasını istemiyoruz” ifadelerini kullandı. “DEPREM BÖLGELERİNDEN ANKARA’YA GELEN ÇÖLYAK HASTALARI DESTEK BEKLİYOR” Ankaralılara seslenen Çınar son olarak şunları belirtti: “Ankara’daki çölyak hastaları için elimizde ürünler var ve biz onlara desteğe hazırız. Derneğimizi aradıkları takdirde onlara yardımcı olacağız. Bunun için bir whatsapp gurubu da oluşturduk, oradan da çölyak hastalarına yardımcı oluyoruz. Glutensiz hizmeti veren yerleri kendileriyle paylaşıyoruz. Glutensiz beslenmek pahalı bir beslenme, bir ekmeğimizin fiyatı 16 lira. Ekonomik sıkıntı çekenlere de elimizden geldiğince beslenmeleri konusunda destek oluyoruz. Şu an için gelen misafirlerimiz kontrol altında. Ankara Büyükşehir Belediyesi de bizi sık sık arıyor ve ekmek ihtiyacımız olup olmadığını soruyor. Az önce dediğim gibi bunun sürdürülebilir hale getirilmesi gerekiyor. Patates, pirinç, bisküvi, makarna gibi glutensiz ürünlerin çölyak hastaları için sağlanması gerekiyor.”
Editör: HABER MERKEZİ