CHP İstanbul Milletvekili Av. Mahmut Tanal, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen deprem ve devamındaki depremler sonrası yaralanan veya engelli kalan vatandaşlara, deprem mağduru engelli bireylere verilecek protez, ortez, araç ve gereç bedelleri için katılım payı alınmaması, bedelin tamamının devlet tarafından karşılanması amacıyla TBMM Başkanlığı’na kanun teklifi sundu.  Tanal’ın hazırladığı kanun teklifi, aynı zamanda 6 Şubat 2023’ten itibaren peş peşe meydana gelen depremler sonucunda engelli kalan ve yakınları ölen yurttaşlara devlet tarafından maaş bağlanmasını öngörüyor. 

SOSYAL DEVLET ANLAYIŞININ GEREĞİ 

CHP’li vekil Mahmut Tanal’ın imzasını taşıyan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda ve İşsizlik Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin gerekçesinde, Anayasa’nın 17. maddesinde düzenlenen yaşama hakkının en temel hak olduğuna vurgu yapıldı. Anayasa’nın 56. maddesi ile de devlete, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlama yükümlülüğü yüklendiğinin altı çizildi.  “Herkese insan onuruna yaraşır asgari bir hayat seviyesi” sağlamayı amaç edinen sosyal devlet anlayışının anayasada düzenlendiğinin hatırlatıldığı gerekçede, demokratik bir hukuk devletinin ön şartının, vatandaşların kendi hayatlarını belirleyebilmeleri ve onurlu bir yaşam sürmeleri olduğu belirtildi. 

DEPREM SONRASI SOSYAL YAŞAM BOZULDU 

Kanun teklifinin gerekçesinde, sosyal devlet anlayışının, hukuk devletinin kabul ettiği bu hedefe sosyal hakları da dâhil ederek ve hukuk devletinin işlevi olan kişisel ve ekonomik özgürlükleri güvence altına alarak; toplumsal dengesizlikleri ortadan kaldırmak amacıyla tedbirler aldığı aktarıldı. Gerekçede, deprem sonrası ortaya çıkan toplumsal dengesizliklerin, doğal afet sonrası bozulan sosyal yaşamın, devleti birtakım tedbirler alması gereğini ortaya çıkardığı ifade edildi. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun amacının, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından kişileri güvence altına almak olduğunun kaydedildiği gerekçede, “Ülkemiz, Genel Sağlık Sigortası sistemi kapsamında sağlık hizmetlerine sahiptir. Bu sistem ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıtlı tüm sakinler, SGK ile sözleşmeli hastanelerde tıbbi tedavi alabilmektedir. Ancak bazı hallerde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için, genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler tarafından katılım payı ödenmektedir. Katılım payı ödenmesi gereken haller 5510 sayılı Kanun ile hüküm altına alınmıştır” denildi. 

SGK DESTEĞİ CÜZİ KALIYOR  

Katılım payı ödenmesi gereken hallerden birinin vücut dışı protezler ve ortezler olduğunun hatırlatıldığı gerekçede, “Sosyal Güvenlik Kurumu, vücut dışı protez ve ortez ücretlerinin tamamını karşılamadığı, işbu hallerde katılım payı ödenmesi gerektiği için birçok depremzedemiz mağdur olmaktadır” ifadelerine yer verildi. 

Vücut dışı protez ve ortez fiyatlarında yaşanan artışlar düşünüldüğünde, devlet tarafından yapılan desteklerin çok cüzi miktarda kaldığının dile getirildiği gerekçede, şöyle devam edildi: “6/2/2023 tarihinde ülkemizde yaşanan Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası birçok vatandaşımız kalıcı engelli hale gelmiştir. Vatandaşların yaşadığı travmaların etkisi devam etmekte; travmalara ek olarak depremzedelerin ekonomik olarak yaşadıkları mağduriyet ortaya çıkmaktadır. Deprem sonrası kalıcı olarak engelli hale gelen ve kullanmak zorunda kaldığı vücut dışı protezin pahalılığından dolayı afetzede vatandaşlarımız, büyük mağduriyetler yaşamaya devam edecektir. Buna ek olarak deprem dolayısıyla protez ve ortezleri zarar gören, protez ve ortezleri yenilemeleri gereken engelli vatandaşlarımız, bu durumdan fazlasıyla olumsuz etkilenmiştir.” 

Eyüp SARİ

Editör: Nisa K.