Bir bellek oluşturmak için her ayın son makalesini bir sonraki ayın önemli olaylarına ayırmaya karar vermiştim. Yüz yıl önce bu ay yani Eylül 1920’de önemli ne olaylar oldu, sizler için özet çıkardım. 1 EYLÜL Sovyet Rusya öncülüğünde Bakü’de Doğu Halkları Kurultayı başladı. Kongre, 7 Eylül’e kadar devam edecek. 4 EYLÜL TBMM Hükümeti’nin ilk Roma Temsilcisi Cami Bey, Ankara’dan ayrıldı. Hindistan Milli Kongresi, çeşitli şehirlerden gelen 5 bin delegenin katılımıyla Kalküta’da toplandı. 5 EYLÜL TBMM, bir süredir görüşmekte olduğu Meclis’in amacı, toplanma ve görüşme biçimini kapsayan kanunu kabul etti. TBMM, kurtuluşa kadar tatil yapmayacak. Görüşmeler için yarıdan bir fazla üye sayısı aranırken her mebus en fazla iki ay izinli olabilecek. İkinci Yozgat Ayaklanması başladı. Ayaklanma 30 Aralık’ta bastırıldı. 8 EYLÜL Urfa’da Milli Aşireti Ayaklanması bastırıldı. Ayaklanma 1 Haziran’da başlamıştı. 10 EYLÜL Türkiye Komünist Fırkası, Mustafa Suphi önderliğinde Bakü’de kuruldu ve kongresini yaptı. Partinin merkezinin Türkiye’ye taşınması kararlaştırıldı. 13 EYLÜL Mustafa Kemal Paşa’nın hazırladığı Halkçılık Programı bastırılarak mebuslara dağıtıldı. 14 EYLÜL TBMM’de Men-i Meskurat (İçki Yasağı) Kanunu kabul edildi. Kanuna göre, içki yapan, ithal eden ve satanlardan kıyye (okka) başına elli lira ceza alınacak, sarhoş olanlar para ve 3 ayla bir yıl arasında hapis cezasına çarptırılacak. 18 EYLÜL TBMM, yedi bölgede İstiklal Mahkemeleri kurulmasını kararlaştırdı. Halkçılık Programı, TBMM’de okunarak incelenmek üzere özel komisyona havale edildi. 20 Ocak 1921’de Anayasa metni olarak kabul edilecek. 20 EYLÜL TBMM, Ermenilere karşı taarruza onay verdi. Kazım (Karabekir) Paşa uzun zamandır Ermeniler üzerine harekâta geçmek için TBMM’den izin istiyor, Ankara ise Rusların bu konudaki tutumunun bilinmediği, İtilaf Devletlerine yeni bir saldırı için koz verilmemesi ve Avrupa kamuoyunun Türkiye aleyhine çevrilmemesi gibi gerekçelerle taarruzu sürekli olarak erteliyordu. 23 EYLÜL İkinci Düzce Ayaklanması bastırıldı. Ayaklanma, 19 Temmuz’da başlamıştı. 26 EYLÜL İngiliz Karadeniz Orduları Başkomutanı General Milne yerine General Harrington getirildi. İngilizler İstanbul’u terk edene kadar bu görevde kalacak. 28 EYLÜL Doğu Cephesi birlikleri Kazım (Karabekir) Paşa komutasında Ermenilere karşı taarruza geçti. 29 EYLÜL Yeşilordu örgütü dağıtıldı. Sarıkamış zapt edildi. Mustafa Kemal Paşa, Kazım Paşa’ya çektiği telgrafta ordunun bu hatta beklemesi emrini verdi. Ordu, bir ay boyunca bu hatta Ankara’dan gelecek yeni emirleri bekleyecek.