Slovakya Cumhurbaşkanı Peter Pellegrini, Ukrayna- Rusya Savaşı'nın sona ermesini hedefleyen ABD'nin 28 maddelik barış planı için taraflar dün Cenevre'de bir araya gelmiş, Avrupalılar, ABD'nin Ukrayna'da barış planına alternatif olarak Ukrayna'nın daha fazla asker bulundurmasına imkan sağlayan ve Ukrayna'ya NATO'nun 5. maddesi benzeri güvenlik garantileri sunan bir karşı teklif sunmuştu. ABD'nin Rusya ve Ukrayna'nın savaşın sona erdirilmesine yönelik yeni bir çerçeve üzerinde uzlaştığını duyurmasının ardından söz konusu barış planına Slovakya Cumhurbaşkanı Peter Pellegrini'den de destek geldi. ABD'nin Ukrayna'daki çatışmayı çözme planının "doğru yönde atılmış büyük bir adım" olduğunu söyleyen Pellegrini, "Bu öneri, şuana kadar sunulan en gerçekçi çözüm planı. Elbette, her zaman olduğu gibi, yapılması gereken önemli işler var, ancak bu önemli bir ilerlemeyi işaret ediyor. Şu anki en kritik hedef, Ukrayna ile Rusya arasında ABD, AB, NATO ve tüm önemli uluslararası ortakların güçlü desteğine sahip etkili bir anlaşma sağlamak" ifadelerini kullandı.
Taraflar Cenevre'de görüştü
ABD hükümetinin Ukrayna'da savaşı bitirmeye yönelik sunduğu 28 maddelik barış planına ilişkin ABD'li, Ukraynalı ve Avrupalı heyetler arasında yapılan görüşme dün İsviçre'nin Cenevre kentinde gerçekleştirildi. Görüşmeye, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov ve İngiltere Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powel ile Fransa ve Almanya'dan yetkililer katılmıştı.
ABD'li senatör, barış planının Rusya'ya ait olduğunu iddia etmişti
ABD'de Cumhuriyetçi Partili Senatör Mike Rounds, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun kendilerine Ukrayna'da barış için 28 maddelik planın Amerikan teklifi olmadığını, Rusya'nın pozisyonunu temsil ettiğini ve Moskova'yı temsil eden bir yetkili tarafından ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Witkoff'a sunulduğunu ileri sürmüştü. Rounds'un açıklamasını yalanlayan ABD Dışişleri Bakanı Rubio, "Barış teklifi, ABD tarafından kaleme alınmıştır. Sürmekte olan müzakereler için güçlü bir çerçeve olarak sunulmaktadır. Teklif, Rus tarafıyla istişarelere dayanmakla birlikte aynı zamanda Ukrayna ile de önceden yapılan ve devam eden istişarelere dayanmaktadır" demişti.
Avrupalılar'dan karşı teklif
Cenevre'de yürütülen görüşmelerde Avrupalılar, ABD'nin Ukrayna'da barış planına alternatif olarak Ukrayna'nın daha fazla asker bulundurmasına imkan sağlayan ve Ukrayna'ya NATO'nun 5. maddesi benzeri güvenlik garantileri sunan bir karşı teklif sunmuştu. ABD'nin 28 maddelik barış planının değiştirilmiş bir versiyonu olan teklifte, Ukrayna'nın silahlı kuvvetlerine getirilecek sınırlamaların ABD teklifinde öngörüldüğü üzere 600 bin yerine "barış döneminde 800 bin" olarak sınırlandırılması öngörülüyor. Teklifte ayrıca ABD planındaki gibi "bazı bölgelerin fiilen Rusya'ya ait" kabul edilmesi yerine "toprak kontrolüne ilişkin müzakerelerin temas hattından başlaması" yer alıyor. ABD'nin planından farklı olarak söz konusu teklif, Ukrayna'nın mali olarak tazmin edilmesi ve bu çerçevede Rusya'nın Ukrayna'ya verdiği zarar karşılanana kadar dondurulmuş Rus varlıklarının kullanılmasını da içeriyor. Teklifte, "Ukrayna tamamen yeniden inşa edilecek ve mali olarak tazmin edilecektir. Buna Rusya, Ukrayna'ya verdiği zararı karşılayana kadar dondurulmaya devam edilecek olan Rus egemen varlıkları da dahildir" denildi.
ABD planı, dondurulmuş Rus varlıklarından 100 milyar doların Ukrayna'nın yeniden inşası ve yatırımlar için ABD liderliğindeki bir girişime yönlendirilmesini ve bu girişimden elde edilen karın yüzde 50'sinin ABD'ye gitmesini öneriyordu.
Avrupa tarafının teklifi hakkında bilgi sahibi olan bir kaynak, İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından hazırlanan teklifin ayrıca barış anlaşmasının imzalanmasının ardından Ukrayna'da mümkün olan en kısa süre içinde seçim yapılması hedefini içerdiğini aktardı. ABD planını temel alan Avrupa teklifi, ittifakın bir üyesine yapılan saldırıyı tüm ittifaka yapılmış kabul eden NATO'nun 5. maddesine benzer bir güvenlik garantisinin de sağlanmasını ve bunun ABD'den alınmasını öneriyor.
ABD: "Taraflar yeni barış taslağında anlaştı"
ABD, Cenevre'de yapılan görüşmelerin ardından savaşın sona ermesine yönelik yeni bir çerçeve üzerinde anlaşma sağlandığını duyurdu. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, ABD ve Ukrayna temsilcilerinin ABD'nin barış planını
Cenevre'de görüştüğü kaydedilirken görüşmelerin yapıcı, odaklı saygı çerçevesinde geçtiği, adil ve kalıcı barışa ulaşmak için ortak kararlılığın altının çizildiği aktarıldı. Açıklamada, "Her iki taraf da istişarelerin oldukça verimli olduğu konusunda mutabık kaldı. Görüşmelerde pozisyonların uyumlu hale getirilmesi ve net bir sonraki adımların belirlenmesi yönünde anlamlı ilerlemeler kaydedildi. Gelecekteki herhangi bir anlaşmanın Ukrayna'nın egemenliğini tamamen desteklemesi ve sürdürülebilir ve adil bir barış sağlaması gerektiği teyit edildi. görüşmeler sonucunda, taraflar güncellenmiş ve geliştirilmiş bir barış çerçevesi taslağı hazırladılar" denildi.
"Ukrayna heyeti, ABD'nin kararlılığı ve bizzat ABD Başkanı Donald Trump'ın savaşın sona ermesi için gösterdiği çabalar için minnettar olduğunu bir kez daha vurguladı" denilen açıklamada, Ukrayna ve ABD'nin gelecek günlerde yoğun bir şekilde çalışmalarını sürdüreceği aktarıldı. ABD ve Ukrayna'nın süreç ilerledikçe Avrupalı ortaklarla da iletişimde olacağı belirtilen açıklamada, nihai kararın ABD ve Ukrayna Devlet Başkanı tarafından alınacağı belirtildi.
Barış planı son şeklini Trump-Zelenskiy görüşmesiyle alacak
Adı açıklanmayan bir yetkiliye dayandırılan haberlerde, Cenevre'de ekipler üzerinde uzlaşılacak herhangi bir barış planının son halini ABD Başkanı Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy arasındaki yüz yüze görüşme ile alacağı ifade edildi. Yetkili, "İki başkan bir araya gelmeden hiçbir şey üzerinde anlaşılmış sayılmayacak" ifadelerini kullandı.