Bazı yapılar gökyüzünü değil, bir şehrin belleğini tutar. Atatürk Bulvarı ile Kennedy-Tunus kesişimindeki Türkiye İş Bankası Genel Müdürlük Binası da onlardan biri. 1972’de temeli atılan, Ayhan Böke-Yılmaz Sargın imzalı üç bloklu kompleks; 91 metreye tırmanan “B Blok”uyla uzun süre Ankara’nın en yüksek noktasıydı. İçe dönük planı, yüksek basınçlı iklimlendirme sistemi, 25 saniyede 24’üncü kata çıkan asansörleri, yangın dedektörleri ve çelik kaçış merdiveni… Hepsi, sert bozkır iklimine karşı gökdelen ölçeğinde bir akılla düşünülmüştü.
Bu yapı öylesine simgeseldi ki, kısa süre sonra aynı mimari tasarımın ikizi İzmir Konak’a inşa edildi. Aynı büro tarafından yapılan İzmir İş Bankası Bölge Müdürlüğü Binası, 1976’da tamamlandı. Ancak Ankara’daki gibi üç blok değil, tek bir kule olarak yükseldi. Modernist mimarlığın bu iki kardeşi, Türkiye’nin iki büyük kentinde aynı dönemin ekonomik vizyonunu ve mimari cesaretini simgeliyordu.
Fakat 1970’lerin bu ileri görüşlü modernizmi, 2025 yazında bir satış haberiyle gölgede kaldı. İş GYO, “Ankara İş Kulesi” adını alan ana ofis bloğunu 1 milyar 215 milyon TL + KDV bedelle Çelikler Orhaneli Tunçbilek A.Ş.’ye devretti. Bedel peşin tahsil edildi, tapu aynı gün el değiştirdi.
İşte tam burada, kentin gölgede kalmış duygusu başlıyor:
- Bina satıldı ama hikâyesi satılamadı. 220 kişilik konferans salonunda düzenlenen ilk finans toplantılarını, 600 kişilik kafeteryasında öğle arasında karpuz-beyaz peynir yiyen memurları kim devralacak?
- Yüksek bloktaki kokteyl salonu (23. kat) Atakule’ye nazır gün batımını artık hangi holdingin yönetim kurulu izleyecek?
- A Blok’taki Atatürk sergisi ve şeref holünde saklanan büstler, şirket bilançosunda kaç satır eder?
Ankara’da gökdelen nadir, hatıra çoktur; çünkü bu şehir “dikey” değil “derin” yaşar. Satış rakamı kulağa büyük gelebilir ama o rakamın içinde ilk maaşını bankanın bodrum katındaki kasaya yatıran şube memurunun gururu, şantiye vinçlerinin Kennedy Caddesi’ni kırk yıl önce gölgelemiş olması ve Ayhan Böke’nin projeyi “iklimi içeri buyur etmeden göğe bakmak” diye tarif eden satırı yoktur.
Şimdi söz yine bize düşüyor:
Yeni sahibinin planı ne olursa olsun, kent hafızasının bu tuğladan ansiklopedisi kaybolmasın. Belki BDDK’nın ardından bir gün kamuya açık bir Ankara Finans Müzesi’ne dönüşür; belki yalnızca yüksek katlarında lüks ofislerin logosu değişir. Ama biz, Atatürk Bulvarı’nda yürürken kafamızı kaldırıp o 29 katı saymayı, içimizden “bu bina da bir zamanlar İş Bankası’ydı” demeyi sürdürmeliyiz. Çünkü bazı binalar satıldığında, aslında satın alınamayan tek şeyin hafıza olduğunu hatırlatır.
Kaynakça
lavarla.com/turkiye-is-bankasi-genel-mudurluk-binasi
ekonomim.com/ekonomi/is-bankasindan-bina-satisi-haberi-757412
bloomberght.com/is-bankasi-binasini-1-milyar-215-milyon-tlye-satti-2345987
tr.wikipedia.org/wiki/Türkiye_İş_Bankası_Genel_Müdürlük_Binası
arkiv.com.tr/proje/turkiye-is-bankasi-izmir-bolge-mudurlugu-binasi/1764