Ankara, sadece siyasi bir merkez değil, sinemada da kendine özgü bir sahneye sahip şehirlerden biri. Kentin bulvarları, meydanları, gri apartmanları ve parkları filmlerde kimi zaman fon, kimi zaman da bir başrol oyuncusu gibi karşımıza çıkar. İstanbul’un kaotik enerjisinden farklı olarak Ankara, sakinliği ve bürokratik düzeniyle sinemada farklı bir atmosfer yaratır.
Ankara’nın Sinema Arşivi
“Ankara’dan Sahneler” projesi, başkentte çekilmiş ya da Ankara’yı odağına almış filmleri derleyen önemli bir çalışma. Proje kapsamında toplanan onlarca film, belgesel ve dizi, şehrin kültürel belleğini görselleştirir. Ankara, bu filmlerde sadece mekân değil; karakterlerin ruh halini, dönemin atmosferini taşıyan bir “karakter” olarak da öne çıkar.
Filmlerde Ankara’nın İzleri
Başkentin hikâyesini beyazperdeye taşıyan filmlerden bazıları:
- Çimen – Bir Halkın Yaşam Mücadelesi: Halkın gündelik yaşamını ve mücadelelerini belgeleyen özel bir yapım.
- Türkiye’nin Kalbi Ankara: Cumhuriyet’in ilk yıllarında Ankara’nın başkent olarak yükselişini anlatır.
- Türk İnkılâbında Terakkî Hamleleri: Modernleşme sürecine tanıklık eden erken dönem filmlerinden biridir.
- Ankara Casusu Çiçero ve Ankara Ekspresi: Casusluk ve savaş temalı bu yapımlar, başkentin stratejik önemini beyazperdeye taşır.
- Kaderin Mahkûmları: Tamamen Ankara’da çekilen ilk uzun metrajlı filmlerden biri olarak tarihî öneme sahiptir.
- Dikmen Yıldızı ve Hedef Ankara: Kentin modernleşme sürecini fon olarak kullanan eserlerdir.
- Tuzsuz Deli Bekir ve Köyden İndim Şehre: Ankara’nın çarşılarını, sokaklarını ve günlük yaşamını komedi üzerinden anlatır.
- Kaynanalar ve Zübük: Şehrin bürokratik ve toplumsal yapısını hicveden yapımlar.
- Düttürü Dünya: Gri Ankara’nın içindeki müzikli, acıklı bir hikâye.
- Uçurtmayı Vurmasınlar: Ulucanlar Cezaevi üzerinden Ankara’nın siyasi belleğini anlatır.
- Ankara Cinayeti: Başkent sokaklarının karanlık yüzünü yansıtan bir polisiye.
- Aşk Tesadüfleri Sever: Günümüz Ankara’sını romantik bir bakışla perdeye taşır.
Başkent Bir Karakter Olarak…
Bu filmler yalnızca birer hikâye değildir. Aynı zamanda Ankara’nın farklı dönemlerdeki yüzünü, halkın yaşantısını, kentin geçirdiği dönüşümleri de anlatır. Yenişehir’deki meydanlardan Kızılay’ın kalabalık caddelerine, Ulus’taki tarihî yapılardan Çankaya’daki bürokratik binalara kadar birçok mekân, sinemada kentin görsel hafızasına kazınmıştır.
Sonuç
Ankara’nın filmlerdeki varlığı, şehri yalnızca bir fon olmaktan çıkarıp bir anlatı unsuru haline getirir. Bu nedenle “Ankara’dan Sahneler” çalışması, yalnızca sinema için değil, başkentin hafızası için de çok değerli bir arşiv niteliği taşır.
Kaynakça:
- Karanfil Dergi – Ankara’dan Sahneler
- soL Haber – Ankara benim için her şey
- Hürriyet (Doğan Hızlan) – Başkent Ankara Filmlere Nasıl Yansıdı?