Ikiru: Yaşamak ve Ölümü Bilmek
Bazı filmler bir hayata dokunur, bazıları ise hayatın anlamını sorgulatır. Akira Kurosawa’nın 1952 yapımı başyapıtı *Ikiru* (Türkçesiyle 'Yaşamak'), tam da bu türden bir film. Bir Japon memurun ölümcül bir hastalıkla yüzleşmesi ve ardından hayatın gerçek anlamını keşfetmeye çalışmasını konu alır. Film, varoluşu, anlamı ve geç kalınmış hayatları incelikli bir sinema diliyle işler.
Watanabe, 30 yıldır belediyede çalışan bir bürokrattır. Hayatı, aynı odada ve aynı masada evrak imzalamakla geçmiştir. Ancak mide rahatsızlığı nedeniyle gittiği hastanede aslında ölümcül bir kansere yakalandığını öğrenir. Bu bilgiyi ne doktorlar ne de ailesi ona doğrudan söylemez. Bir hasta yakını mide kanseri belirtileri saydığı anda bir aydınlanma ile doktorların sakladığı, anlamlandıramadı her şeye cevap bulur. Özellikle de midesinden gelen çürük kokusunun…
Watanabe hastane koridorunda başka bir hasta ile karşılaşır. Bu adam, mide kanseri belirtilerini sıralar: iştahsızlık, mide bulantısı, doygunluk hissi, kilo kaybı... Ve en önemlisi: 'Doktorlar her şeyin yolunda olduğunu söyler.' Bu cümle, Watanabe’nin içinde bir gerçeği sarsar. Çünkü doktorlar da ona aynen böyle söylemiştir. Artık emindir. Ölmek üzeredir.
Ne ağlayan birini görürüz, ne de sızlanan yakınlar... Gerçek, bir yabancının ağzından, hayatın içinden fısıldanır gibi gelir. Watanabe'nin iç dünyası, bu andan sonra sessiz bir çığlığa dönüşür.
Watanabe, yaşamın son düzlüğünde, yıllardır ertelediği anlamı arar. Bir çocuk parkının yapımı için mücadele eder. Hayatının son günlerini, bir anlam uğruna geçirir.
*Ikiru*, sadece bir film değil; seyircisine 'sen gerçekten yaşıyor musun?' sorusunu yönelten bir ayna. Her sahnesi, her susuşu düşündürür. Hepimizin bir gün yakalanacağı o ölümcül cümleye karşı, bugünden nasıl yaşamalıyız, neye tutunmalıyız?
Cevap belki de basittir: Anı, hayatı erteleme.
Kaynakça:
• Film: Ikiru (1952) - Yönetmen: Akira Kurosawa
• Fragman: https://www.youtube.com/watch?v=UXMYCmfFSGU