Türkiye - İran Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) toplantısı kapanış programı ve imza töreni Ankara’da gerçekleştirildi. Programın Eş Başkanlarından olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan katıldı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 5 Kasım 2018 itibariyle başlayan ambargolardan İran'dan sonra en çok etkilenen ülkenin Türkiye olduğunu ifade ederek, “Bu düzeyde Türkiye her zaman İran halkının yanında olmuştur. Bundan sonra da olmaya devam edecektir” dedi. “BİZ HER İKİ ÜLKENİN YETKİLİLERİ OLARAK KARARLIYIZ” Ticaret Bakanlığı ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda konuşan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, "Türkiye ile İran arasındaki 27'nci karma ekonomik komisyon toplantılarına vesile olduk. Bugün burada KEK toplantımızın mutabakat zaptı da KEK Eş Başkanımız Fatih Dönmez ve vaizi tarafından imza altına alınacaktır. Çok verimli, çok kapsamlı toplantılar gerçekleştirdik. Bunun dışında bir mutabakat zaptı daha imzalanacak. Bu imzalar Sağlık Bakanlıkları arasında imzalanacak. Türkiye ile İran arasında ilaç, tıbbı cihaz, kozmetik ürünler açısından iş birliği protokolü. Bu da bizim hedeflediğimiz ve beklediğimiz bir protokoldü. İlişkilerimiz son derece olumlu bir düzeyde. İş dünyasının önünü açıcı bir yön almaktadır. Biz her iki ülkenin yetkilileri olarak bu konuda kararlıyız. Ticaretin geliştirilmesi yönünde de destekler vereceğiz. Cumhurbaşkanlarımızın hedef gösterdiği 30 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak için bu ilişkilere daha fazla zaman ayırmamız gerekiyor. Ülkelerimiz arasındaki ilişkilere çok önem veriyoruz. Bu noktada iş dünyasının ikili ticaret anlaşmalarımızdan ve tercihli ticaret anlaşmalarımızdan yararlanmalarını öneriyorum. DEİK Başkanının da altını çizdiği üzere tercihli ticaret anlaşmalarında Türkiye'nin 125 ihraç ürününden 68'ine yasak geldi. 3 tanesini de tarife kotası koruma önlemleri uygulandı. En kısa zamanda tercihli ticaret kapsamındaki ürünlerin Türkiye'den önü açılacak. Kendilerinin de ifade ettiği üzere; Türkiye'den temin edebilecekleri ürünleri öncelikle Türkiye'den alacaklar. Biz de aynı şekilde kendilerine listelerimizi ilettik” dedi. “İRAN'DA. 1.3 MİLYAR DOLARLIK TÜRK YATIRIMI VAR” Pekcan konuşmasına şöyle devam etti: “Tercihli ticaret anlaşmasının kapsamlarının artırılmasını istiyoruz. İnşallah, 1-2 ay içerisinde tamamlayıp amaçladığımız ticaret hacmine ulaşmaya çalışacağız. 2018'de ticaret hacmimiz yüzde 18 daraldı. 2019'da yüzde 30 daraldı. Tabii bunda ambargonun etkisi çok büyük. Tercihli ticaret anlaşmalarımızla bu durumu yeniden ivmelendirmeye kararlıyız. 5 Kasım 2018 itibariyle başlayan ambargolardan İran'dan sonra en çok etkilenen ülke Türkiye. Dolayısıyla hem İran'ın hem Türkiye'nin karşılıklı ticaretlerini mümkün olduğu kadar birbirleri üzerinden artırmaya ihtiyaçları bulunmakta. Bu düzeyde de Türkiye her zaman İran halkının yanında olmuştur. Bundan sonra da olmaya devam edecektir. İkili ticarette devam açısından çaba göstereceğimizden emin olabilirsiniz. İş formu dolayısıyla bir araya gelen iş insanlarımızın burada iş ortakları bulabileceğini umuyoruz. Türkiye'de iş yapan İranlı iş insanlarının karşılaştığı sorunlarla İran'da iş yapan Türk iş insanlarının karşılaştığı sorunların çözümü konusunda da görüşmelerimiz oldu. Türkiye'den 166 yatırımcı var, İran'da. 1.3 milyar dolarlık Türk yatırımı var. Bizim firmalarımız İran'ın en kötü gününde de İran'ın yanında olmuştur. Bankacılık alanında da sorunlar yaşandığı konusunda taleplerini bildirdi iş insanlarımız. Burada da bizim avantajlı olduğumuz bir durum var ki; Doğalgaz ticareti ambargo kapsamı dışındadır. Gerek tercihli ticaret altındaki ticaretimiz gerekse doğalgaz ticaretimizi Halkbankası ödemelere destek vermeye devam edecektir. Bu olumlu çalışmaların ve görüşlerin iş dünyasına yansımasını temenni ediyoruz. Karşılıklı ticaretimiz güven ve iş birliği ilkesiyle devam edecektir. Buradaki iş formu da bunun göstergelerinden birisi. KEK Protokolünde de çok kapsamlı bir çalışma yapılmıştır. Tüm protokollerin her iki ülke için hayırlı uğurlu olmasını diliyorum" ifadelerini kullandı. “ŞU ANKİ KOMİSYONUMUZ DAHA BAŞARILI” Türkiye-İran 27. Dönem KEK Toplantısı’nda konuşan, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı ve İran-Türkiye KEK Eş Başkanı Mahmud Vaizi, İki ülkenin cumhurbaşkanlarının ve bakanlarının görüşmelerinin bütün yıl devam edeceğini ifade ederek, “Bu ise ortak komisyonumuzun çalışmalarına katkı sunacaktır. Yakın zamanda üç ülke liderleri seviyesinde Türkiye, Rusya ve İran liderleri seviyesinde zirve yapıldı. Toplantının amacı ise bölgede barışın, güvenliğin istikrarını sağlamak ve Suriye krizinin çözülmesine yardımcı olmaktı. Biz inanıyoruz ki bölgemizin güvenliğini sağlayabilirsek daha rahat ekonomik faaliyetler yapılacaktır. Bu ise iki cumhurbaşkanının vurguladığı bir husustur. Suriye krizine çalışmakla birlikte kesinlikle güvenliği de göz önünde bulundurarak 3’lü ekonomik çalışmalar için adım atılmıştır. 3’lü zirvenin yanında İran ve Türkiye cumhurbaşkanları arasında da samimi toplantı için fırsat bulundu. Bu İran bakanlarımız için de iyi bir fırsattı. 3’lü zirve ve 2’li görüşmeler kesinlikle bizler için 5’li komitelerimiz ve ekonomik görüşmelerimiz için de büyük fırsat sağlayacaktır. 6 yıl öncesindeki toplantılar ile kıyaslandığında şu anki komisyonumuz daha başarılıydı, sıkıntılarımız ise daha azdı” dedi. “İKİ ÜLKEYİ SERBEST TİCARETE HAZIRLIYORUZ” İran ve Türkiye’nin iki komşu Müslüman ülkeler olduklarına dikkat çeken Vaizi, iki ülkenin bölgede çok önemli rol oynayacaklarını belirterek konuşmasını şöyle sürdürdü: “Siyasi, ekonomik ve coğrafi kapsamlar da önemlidir. Bölgesel işbirliğinin çekirdeğini de oluşturabilirler. Bizler özellikle ekonomik konularda bir dönüm noktası yaratabiliyoruz. İki ülkenin geçmiş tarihleri vardır ve iki ülke geçmişe nazaran ekonomik anlamda daha çok yaklaşabilirler. Biz iki ülkeyi ve iki ülkenin iş insanlarını serbest ticarete hazırlıyoruz, işlerimizi bu şekilde daha kolay ilerleyeceğiz. Her iki devletin de çabası özel sektör için kolaylaştırmaktır. İki ülkenin ticari ilişkilerinin hacmini artırmak ve gereken yatırımları sağlamak ve bu yatırımlarla iki ülkenin kendi ihtiyaçlarını üretebilmelerini sağlamaktır. Biz inanıyoruz ki ortak ekonomik komisyon çerçevesinde aldığımız kararlar ve 1 yıllık yol haritası ile iki ülkenin özel sektörünün çalışması için alt yapıyı hazırlayacağız. Bugün imzalanacak mutabakat geniş bir mutabakat olacak. Biz boşu boşuna yapılacak komisyonun gerçekleşmesini istemiyoruz. Biz bu toplantıda ilişkilerimizi geliştirecek konuları konuşmak istiyoruz. Ne kutlu ki benim için de bir fırsat yaratıldı. Çeşitli komitelerde gündeme gelen konuların yanı sıra Türkiye bakanları ile de çok verimli toplantılarım oldu. Biz bugün yaptırımlarla karşı karşıya iken ilişkilerimizin geçmişte olduğundan daha aza düşmemesi için çaba göstermeliyiz. Amerika’nın yaptırımları ile bizim ilişkimizi etkilemeyi istiyor. Biz bu noktada Türkiye Cumhurbaşkanına teşekkür etmek istiyoruz. Amerika’nın İran’a dayattığı yaptırımları Türkiye her fırsatta kınamıştır ve İran’ı desteklemiştir. Bazı Türk bankaları ve iş insanlarının bu konuda bazı çekinceleri oluyor. Biz hiçbirinin sıkıntı çekmesini istemiyoruz. Biz bir şekilde iki ülke arasında ticari ilişkinin azalmasını önlemek istiyoruz. Taşımacılık alanı ile ilgili de çok müzakerelerimiz oldu. İş insanı ve tüccara uygun bir fiyat ve kolaylık sağlanırsa ürünler de uygun fiyatta olacaktır. Bunların hepsi işlerimizi daha iyi ilerletmemiz için yardımcı olacaktır. Biz şuanda nüfus olarak 160 milyonluk büyük bir pazardan bahsediyoruz. Biz ihtiyacımız olanlar hususunda Türkiye’den temin etmeye öncelik vereceğiz. Türkiye’de ihtiyaçlarında ilk İran’dan temin etmeye öncelik verecektir. İran’da ucuz insan kaynağı da mevcuttur ve bu yatırımcılar için önemli bir husustur. Bu alan da dikkate alınmalıdır. Bununla birlikte İran’da serbest ticaret bölgeleri hususunda çok kolaylıklar sağlıyoruz. İran ve Türkiye arasında mevcut olan siyasi ilişkileri ve iki ülke cumhurbaşkanı arasındaki ilişkiler göz önünde bulundurularak iki ülke için bu büyük fırsattır. Umuyorum ki iki ülke bunu en iyi şekilde değerlendirecektir.” Konuşmaların ardından iki ülke Sağlık Bakanlığı arasında iş birliği protokolü imzalandı. Sağlık Bakanlıkları tarafından yapılan iş protokolünde Türkiye Cumhuriyeti adına, Sağlık Bakanı Yardımcısı Emine Alp Meşe ile İran İslam Cumhuriyeti adına Sağlık ve Tıbbı Eğitim Bakan Yardımcısı imzaladı. Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti 27'nci dönem Karma Ekonomik Komisyonu toplantısı mutabakat zaptını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı ve İran - Türkiye Kek Eş Başkanı Mahmud Vaizi imzaladı. Programa, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan'ın yanı sıra Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yönetim Kurulu Başkanı Nail Olpak, DEİK Türkiye - İran İş Konseyi Başkanı Ümit Kiler, İran Ticaret Sanayi Madenler ve Ziraat Odaları, İran - Türkiye KEK Eş Başkanı Mehrdad Saadat Dehghan, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı ve İran - Türkiye Kek Eş Başkanı Mahmud Vaizi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı çalışanları, çok sayıda Türk ve İran işadamları katıldı. (Türkan ÇATAL YILDIZ)
