Turhan Çakar’dan vatandaşlara çağrı!

Danıştay’ın, bankaların tüketicilerden hizmet karşılığı "hesap işletim ücreti" almasını düzenleyen yönetmelik hükmünün iptalini değerlendiren Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, tüketicilerin bankalara dilekçe ile başvurarak geriye dönük ödenen hesap işletim ücretlerinin geri alabileceklerini söyledi. Bankaların tüketicilerden hizmet karşılığı "hesap işletim ücreti" almasını düzenleyen yönetmelik hükmünü Danıştay 15. dairesi, oy birliği ile iptal etmişti. Daire ayrıca, yönetmeliğin "tahsis ücreti, nakit avans çekim ücreti, kurum ve kuruluşlarına yapılan ödemelere" ilişkin hükmün iptal istemini ise reddetmişti. Konuyla ilgili gazetemize konuşan Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar ise tüketicilerin bankalara dilekçe ile başvurarak geriye dönük ödenen hesap işletim ücretlerinin geri alınabileceğini belirtti. BDDK aleyhine,  3 Ekim 2014'te yürürlüğe giren Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10 ve 13. maddelerinin bazı hükümlerinin iptali istemiyle  Danıştay'da dava açıldı. TÜKETİCİNİN KORUNMASININ AMACINA UYGUN OLUP OLMADIĞI… Danıştay'ın aldığı karar göre kanunun ruhuna ve tüketicinin korunması amacına uygun olup olmadığının denetlenmesinin önem arz ettiği belirtilerek, bankaların tüketiciden alınacak ücret, masraf ve komisyonların BDDK tarafından belirleneceği ifade edildi. Ayrıca kararda şu ifadelere yer verildi: "Günümüzün modern toplum yaşamında ve ekonomik hayatta önemli bir yere sahip olan bankalar ve finans kuruluşlarının, ekonomik büyümeyi finanse ettikleri ve sürdürülebilir sağlıklı ekonomilerin temeli oluşturdukları yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle kamusal gözetim ve denetim altında bulunan bankalar ve finans kuruluşlarının, tüketici kredilerinden kaynaklanan birtakım masraflarını, sadece faiz kalemi içerisinde yansıtmasının beklenemeyeceği, yönetmelikte belirlenen sınırlar içerisinde makul, haklı ve belgeli olmak koşullarını sağlamak şartıyla birtakım masraf ve ücretleri tüketicilerden talep edebilecekleri mevzuatça uygun görülmektedir." "BANKALAR TAHSİS ÜCRETİ TALEP EDEBİLİR” Danıştay kararında tahsis ücretinin tüketicilerden alınmasına devam edilebileceği yer alırken şunlara değinildi: “Kredi ihtiyacının karşılanmasına olanak sağlayan sistemin işletilmesi ve operasyonel süreçlerin yönetilmesi amacıyla “tahsis ücreti”nin tüketicilerden talep edilebilecek ücretler arasında belirlenmesinde hukuka aykırılık görülmemektedir. Finans kuruluşlarının haftanın her günü hizmet sunması nedeniyle finansman maliyeti haricinde kira, teknik servis ve bakım gibi masraflara katlanmak durumundadırlar. Bu maliyetlerin karşılığı olarak “nakit avans çekim ücreti”nin ücretlendirilebilecek kalemler arasında belirlenmesi mevzuata aykırılık taşımamaktadır. Banka ve finans kuruluşlarınca yapılan zorunlu giderlerin, kanundan ve diğer mevzuattan kaynaklanması durumunda tüketici bu giderleri ödemek durumundadır. Banka tarafından tahsil edilen bu giderlerin, ilgili kamu kurum veya kuruluşuna ödenmektedir. Bankaların bu durumdan herhangi bir kazançları bulunmamaktadır. Kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan ödemelerin tüketicilerden talep edilebilecek ücretler arasında belirlenmesinde hukuka aykırılık görülmemektedir.” “HESAP İŞLETİM ÜCRETİ” İPTAL Danıştay kararında, "hesap işletim ücreti" ile ilgili dava konusu yönetmelikte açık bir tanım yapılmadığı ifade edilerek, “Bu ücretin, hesabın işletilmesinden kaynaklanan bir ücret olarak hesaba ilişkin muhasebe kayıtlarının yapılması, kontrolü ve sürdürülmesinden kaynaklanan masraflar" diye tanımlandı. Kararda, yönetmelikte, hesap işletim ücretinin, hesap sayısına bağlı olmaksızın müşteri bazında tahakkuk ve tahsil edileceğinin vurgulandığı belirtildi. Kararda, söz konusu ücretin, hesap sayısı, hesabın tutarı, hesaptaki işlem sayısı gibi hususlar dikkate alınmaksızın sadece müşteri bazında alındığı vurgulanarak, davalı idarenin savunmasında belirtilen hususların "hesap işletim ücreti"nin dayanağı olarak kabul edilemeyeceği ifade edildi. Hesap işletim ücretlerinin iptaline ilişkin kararda şu değerlendirme yapıldı: "Açıkça sebebi gösterilip niteliği ortaya konulamayan 'hesap işletim ücreti' alınmasını öngören düzenleme, yönetmeliğin dayanağı olan 6502 sayılı Kanun'un 4/3. maddesi ile bu konuda yerleşik yargı kararları çerçevesinde ücret, komisyon ve masrafların haklı, makul ve belgeli olması gerektiği kriterlerine aykırılık teşkil etmektedir." [caption id="attachment_52068" align="alignnone" width="830"] Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar [/caption] “BANKALAR TÜKETİCİLERDEN HAKSIZ YERE ÜCRETLER ALIYORLAR” Bankaların çeşitli isimlerle tüketicilerden ücret aldıklarını ve yıllarca bu ücretlerin iptal edilmesi için uğraştıklarını belirten Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, Danıştay’ın, hesap işletim ücretlerine ilişkin almış oldukları kararı olumlu bulduklarını ifade etti. Bu tür ücretlerin son 10 yılın moda ücretlerinden olduğuna dikkat çeken Çakar, “10 yıl öncesine kadar bankalar bu tür ücretleri almıyordu. Bize göre bu ücretlerin hepsi haksız ücretler ve hiçbirinin alınmaması gerekiyor. Daha da kötüsü bu tür ücretlerin yasal hale getirilmesi oldu. 29 Mayıs 2014’te yürürlüğe giren Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun ile yasal hale getirildi ve tüketici bu konu hakkında hakkını yasal olarak arayamaz hale geldi.” “DİLEKÇE İLE BANKAYA BAŞVURU YAPIP ÜCRET İADESİ TALEP EİDLEBİLİR” Tüketicinin 10 yıl geriye dönük olarak ödediği hesap işletim ücretlerini alabileceğini ve önemli olan alırken nasıl bir yol izleyeceği olduğunu vurgulayan Çakar, bunun için nasıl ve nereye başvurulacağı ile ilgili şunları söyledi: “Tüketici bunun için dilekçe yazıp ilgili bankaya başvuru yapmalıdır. Eğer ki tüketicide 10 yıl içerisinde ödediği hesap işletim ücretlerinin belgeleri, makbuzları varsa onları da dilekçeye eklemelidir. Ayrıca tüketici dilekçesinde Danıştay’ın kararını da belirtip, karar doğrultusunda son 10 yıl içerisinde kendisinden haksız şekilde hesap işletim ücretinin alındığını belirtip, ücret tutarını da dilekçesine eklemelidir.” “BANKA CEVAP VERMEZSE ‘TÜKETİCİ HAKEM HEYETİNE’ BAŞVURULMALI” Çoğu tüketicinin 10 yıl içerisinde kendisinden haksız şekilde ne kadar hesap işletim ücreti alındığını bilemeyeceğine dikkat çeken Çakar, “Bu durumda ise yine bir ilgili bankaya dilekçe yazarak, 10 yıl içerisinde kendisinden ne kadar hesap işletim ücreti alındığını öğrenmek istediğine dair dilekçe hazırlanmalıdır. Beraberinde de kendisinden ne kadar ücret kesildiyse o ücretin kendisine iade edilmesi için dilekçe hazırlamalıdır. Yani tüketici kendisinden ne kadar ücret kesildiğini bilmiyorsa toplamda iki ayrı dilekçe hazırlayarak ilgili bankaya sunmalıdır” dedi. Çakar, yapılan başvurular soncunda kişinin kendisine bankalardan olumsuz cevap gelirse ya da banka cevap vermese tüketicinin, ‘Tüketici Hakem Heyetine’ durumla alakalı başvuruda bulunması gerektiğini ifade etti. (Türkan ÇATAL YILDIZ)