Tüketici Hakları Derneği (THD) Genel Başkanı Turhan Çakar, okul servislerinde yaşanan sorunların tekrarlanmaması için Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği'nin toplumcu ve sosyal devlet anlayışına uygun olarak değiştirilmesi gerektiğini belirtti. Çakar, THD Genel Merkezi'ndeki basın toplantısında, 2017-2018 eğitim-öğretim yılına girerken öğrencilerinin okul servis araçlarıyla taşınması sürecinde yaşanan sorunların tekrarlanmaması için tüm önlemlerin alınması gerektiğini söyledi. Tüketici Hakları Derneği ( THD ) Genel Başkanı Turhan Çakar, yeni eğitim öğretim yılına yaklaşırken servis araçları yönetmeliğinin değişmesini talep ederek, ‘’Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği yaşanan sorunların tekrarlanmaması için toplumcu ve sosyal devlet anlayışına uygun olarak değiştirilsin. Özel okulların destekleneceğine yoksulluk ve açlık sınırının altında yaşayan ailelerin çocukları desteklensin. Özel okullar yerine kamu okulları desteklensin’’ dedi. ÖĞRENCİ TAŞIMACILIĞINI ÖZEL KİŞİ VE FİRMALAR YERİNE DEVLET VE BELEDİYELER ÜCRETSİZ YAPSIN Öğrenci ve okul servislerinde meydana gelen sıkıntıların yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınması gerektiğini hatırlatan Çakar, ‘’2017-2018 Eğitim – Öğretim yılına girerken, okul öncesi eğitim ile ilköğretim ve orta öğretim öğrencilerinin okul servis araçları ile taşınması sürecinde daha önce yaşanan sorunların tekrarlanmaması için tüm önlemlerin alınması gerekmektedir. Okul servis araçları konusunda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın 2007 tarihinde düzenlemiş olduğu ve daha sonraki yıllarda değişikliğe uğrayan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği uygulanmaktadır’’ ifadelerini kullandı. ŞOFÖR VE PERSONEL GEREKLİ NİTELİKLERE SAHİP OLMALI Servislerde uygulanması gereken yükümlülükleri Turhan Çakar, ‘’ Bu Yönetmeliğin içerdiği temel hükümler şunlardır: Okul servis araçlarının özellikleri ile bu araçlarda aranacak şartlar ve belgeler, okul servis araçlarının kiralanması, servis hizmetini veren taşımacının yükümlülüğü, Şoför ’ün ve rehber personelin nitelikleri-sorumlulukları ve sahip olmaları gereken belgeler, araçların denetimi – taşınan öğrencilerin güvenliği, şikayetlerin değerlendirilmesi,  okul servis araçları ile ilgili sorumlulukları olan kuruluşlar şunlardır: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve Bakanlığa bağlı Karayolları Genel Müdürlüğü Milli Eğitim Bakanlığı, milli eğitim müdürlükleri ile okul yönetimleri ve okul aile birlikleri başkanlığında oluşturulan komisyonlar Büyükşehir belediyeleri ile diğer belediyeler Valilikler; kolluk kuvvetleri (polis, trafik zabıtası, jandarma), emniyet müdürlükleri ve trafik denetleme şube müdürlükleri, il-ilçe trafik komisyonları Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın yetkili kıldığı diğer kamu kurum ve kuruluşları, okul Servis Araçları Yönetmeliği’nin dayanağını oluşturan yasal mevzuat şöyledir: Karayolları Taşıma Kanunu, Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Milli Eğitim Bakanlığı’nın konuyla ilgili mevzuatı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu Karayolları Trafik Yönetmeliği Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik Türk Ticaret Kanunu Borçlar Kanunu Valilikler, Emniyet Müdürlükleri, Trafik Denetleme Şube Müdürlükleri, Kolluk Kuvvetleri, İl-ilçe Trafik Komisyonlarının konuyla ilgili görev ve sorumluluklarının dayanağı olan mevzuat Görülüyor ki, bu kadar çok sayıda görevli ve sorumlu olan kamu kuruluşu, meslek kuruluşu ile çok sayıda yasa ve yönetmelik olmasına karşın, ne yazık ki, servis araçları ile yapılan öğrenci taşımacılığında birçok sorun yaşanmıştır’’ şeklinde sıraladı. SERVİS YÖNETMELİĞİ YENİDEN DÜZENLENMELİDİR Okul ve öğrenci servislerinde yaşanan sorunların sebebine kısaca değinen Çakar, ‘’ Yaşanan sorunlar ile nedenleri şöyledir:  Bazı servis araçlarının belirlenen niteliklere-özelliklere, belge düzenine uymaması,   öğrenci güvenliği açısından belirlenen koşulların gereğinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmemesi, ücretlerin yüksekliği, ücret tarifesine uyulmaması ve velilerin mağdur edilmesi,  ilgili, yetkili ve sorumlu kuruluşların görev ve sorumluluğunda olan denetimlerin yetersizliği ile yapılan denetimlerin göstermelik düzeyde kalması, araç şoförü ile rehber personelin öğrenci güvenliğini sağlayacak yeterli bilgiye, eğitime ve bilince sahip olmaması,  okul Servis Araçları Yönetmeliği ile diğer ilgili mevzuatın uygulamada gereklerinin tam olarak yerine getirilmemesi,  okul servis araçlarındaki bir takım yetersizliklerinin varlığı Sorumlu ve görevli kurum ve kuruluşlar arasında yeterli bir koordinasyon, işbirliği ve uyumun olmaması Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğindeki yetersizlikler Cezaların caydırıcı olmaması Var olan ve yaşanan sorunların giderilmesi için Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği yeniden düzenlenerek var olan yasal eksiklikler ve belirsizlikler giderilmelidir’’ dedi. ŞOFÖR VE PERSONEL EĞİTİM ALMALI İzmir’de 3 yaşındaki bir çocuğun serviste unutularak, havasızlıktan hayatını kaybetmesi olayı üzerine, yönetmeliğe havalandırma sistemlerinin denetlenmesi gerektiğinin altını çizen Çakar, ‘’Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğinde bulunmayan ve eklenmesi gereken konulara ilişkin hükümleri şöyle açıklayabiliriz: Yönetmelikteki “Taşıtlarda Aranacak Şartlar” maddesine; okul servis araçlarında öğrencilerin havasız kalmamaları ve yeterli temiz hava-oksijen alabilmeleri için araçlarda uygun bir teknik düzenlenmenin yapılması ve öğrencilerin havasız bırakılmaması. Yönetmelikte “Taşımacının Yükümlülüğü” maddesine; taşımacı özel ya da tüzel kişilerin yükümlülüklerinin daha detaylı ve her boyutu ile eklenmesi. Yönetmelikte “Şikayetlerin Değerlendirilmesi” maddesine; 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un eklenmesi. Yönetmelikte “Taşıma İşlerinde Çalışanlar” maddesine şoförde ve rehber personelde aranacak şartlar daha detaylı bir şekilde konulmalıdır. Bu şartlar arasına şoförün ve rehber personelin “psikoteknik ve pedagojik” eğitim ya da kurs aldıklarına ilişkin bir belgeye sahip olduklarının eklenmesi.  Öğrencinin güvenli bir şekilde okula teslim edildiğine ilişkin rehber personel ve okul yönetimi tarafından öğrenci velisine bilgi verilmesi. Sorumlu ve görevli kuruluşlar ve tarafların koordinasyonu ve işbirliği ile ortak bir ihale sözleşmesi hazırlanıp, bu sözleşmeye göre okul aile birliği başkanlığında oluşturulacak komisyon ile servis hizmetini veren gerçek ve tüzel kişiler arasında sözleşme yapılması. Denetim maddesine, denetim ile ilgili görevli ve sorumlu kuruluşların yapacakları denetimlerin detaylı ve açık bir şekilde eklenmesi.  Sorumlu ve görevli kurum ve kuruluşlar arasında nasıl bir koordinasyon, işbirliği ve uyum sağlanacağının yönetmeliğe eklenmesi. Servis ücreti tarifesinin tavan olduğu ve bu tavanın aşılamayacağı, ancak, tavan ücretinin altında bir ücretle sözleşme yapılabileceği’’ şeklinde konuştu. ÖĞRENCİLERİN ULAŞIM HAKKI BİR RANT ARACI HALİNE GETİRİLMİŞTİR Servislerde uygulanan yönetmeliğin bir rant aracı haline geldiğini ve servis ücretlerinin yüksek olduğuna değinen Çakar, ‘’Ancak, tüm bu söylediklerimiz bir tarafa, Yönetmelik bir toplumsal ve kamu yararı, sosyal devlet ve tüketici hakları anlayışından uzaktır. Çünkü, ne yazık ki, Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği ve diğer ilgili mevzuat ile öğrencilerin ulaşım hakkı bir rant aracı durumuna getirilmiştir. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’nun 2017 – 2018 Eğitim-Öğretim döneminde uygulanacak olan servis aracı fiyat tarifesindeki en düşük ücret 0-3 km arası, rehber personele de ödenecek ücreti de eklediğimizde 9 aylık dönemde iki bin TL’yi geçmektedir. Okullarda etüt programlarına kalan öğrencilerin bu ücretlerine ayrıca, mevcut ücretin ¼’ü oranında da ek bir ücret eklenecektir’’ dedi. ÖĞRENCİLER ÜCRETSİZ TAŞINMALI Yoksulluk ve açlık sınırında yaşayan öğrencilerin tespit edilerek, ulaşım alanında ücretsiz bir şekilde taşınması gerektiğini söyleyen Çakar, ‘’ Asgari ücretli kişilerin ya da açlık sınırı olan aylık 1500 TL dolayında bir ücretin altındaki gelir ile yaşayan 4 kişilik bir ailenin bu ücreti ödemeleri hiç mümkün değildir. Nüfusun %20’den fazlasının açlık sınırının altında yaşadığı Türkiye’de çocukların ulaşım hakkı özel firmaların insafına terk edilemez. Öğrenciler ve onların velileri bir rant aracı durumuna getirilemez. Önerimiz şudur: öğrencilerin taşınmasında evrensel tüketici hakları ve sosyal devlet anlayışı ile toplumcu ve kamu yararı anlayışı yasal hale getirilsin ve uygulamaya konulsun. Bu anlayışa göre, uygulamayı devlet ve belediyeler üstlensin. Özellikle, yoksulluk ve açlık sınırının altında yaşayan ailelerin çocukları olan öğrenciler belediyelerin ya da kamunun toplu taşıma araçları ile ücretsiz taşınsın’’ yorumunu yaptı. HÜKÜMET ÇOCUKLARI DESTEKLESİN Hükümete devlet okullarında okuyan ve yoksulluk sınırı altında yaşayan çocuklara destek olması çağrısında bulunan Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turan Çakar, ‘’ Ülkeyi yönetenlere sesleniyoruz:  Açlık ve yoksulluk sınırı altında yaşayan çocukların okula gidebilmesini istiyorsanız, özel okulları destekleyeceğinize, bu çocukları destekleyin. Kamu okullarını destekleyin, kamu okullarına ağırlık verin. Çünkü bütçenin %70’ini oluşturan dolaylı vergiler ile bütçenin %15-20’sini oluşturan ve bordro mahkumlarının ödediği gelir vergisini ödeyenler bu çocukların velileridir. Bu nedenle, özel okulları ve zenginleri destekleyeceğinize açlığı, yoksulluğu ve işsizliği önleyecek toplumcu-halkçı ekonomik ve sosyal politikaları uygulayın ki, bu kesimlerin çocukları rahatça okula gidebilsinler ve eğitim düzeyleri yükselsin’’ ifadelerini kullandı. (Rozita Merve Hamidi)

Editör: TE Bilisim