Geçtiğimiz günlerde Ankara’yı yoğun bir sağanak yağış etkisi altına aldı. Yağış miktarının bu denli çok görülmesindeki sebep nedir?
Meteorolojide her an her şey olabilir, atmosferik koşullara bağlı her şey. Gündeme gelen bu yağmurlar hem Orta Avrupa’da hem de ülkemizin bulunduğu coğrafyada dolu ve şiddetli yağış olarak kendini gösteriyor. Özellikle dolu olaylarıyla daha çok ön plana çıkıyor. Bu tip yağışlar bizim Kümülonimbus dediğimiz kararsızlık tipi bulutlardan meydana gelen yağışlardır. Bu bulutların oluşması için soğuk hava lazım sıcak hava zaten yerde var bir de nem gerekiyor. Bu üç faktör bir araya geldiği zaman Cb (kümülonimbus) bulutlarının oluşması için ideal ortam oluşmuş oluyor. Isınan hava yükseliyor ve onun yerine soğuk hava geliyor. Sürekli bir dikey hareket oluşuyor. Bu dikey hareket oluşurken bulut çevresinde elektriklenme meydana geliyor ve şimşek oluşumu meydana geliyor. Hem Orta Avrupa’da hem de ülkemizde meydana gelen cb bulutlarından kaynaklanan yağışları yani kısaca kararsızlık yağışlarını yaşıyoruz. Mevsimle ve cephesel sistemle alakası olmayan tamamen atmosferik koşulların getirdiği yağışları görüyoruz. Dolayısıyla bu tip yağışları dünyanın pek çok ülkesi yaşıyor.
‘’SICAK HAVA+ SOĞUK HAVA +NEM KARARSIZLIK YAĞIŞLARINI OLUŞTURUYOR’’
Ankara’da yağışın bölgelere göre farklılık gösterdiğini gözlemledik. Özellikle Eryaman- Etimesgut civarında yağışlar hayatı olumsuz etkiledi. Yağışlar ilçe bazında değişiklik gösterir mi?
CB bulutlarının nerede oluşacağı termodinamik yapıyla ilgilidir. Bu atmosferik koşulları bu coğrafya içerisinde hangi noktada yakalarsa o noktada oluşuyor. Dolayısıyla Eryaman- Etimesgut veya Keçiören’e bariz spesifik bir durumdan ötürü yağmıyor. Oluşma koşullarını yakaladığı her yerde bu sistemler oluşuyor. Bu durum geçtiğimiz günlerde Etimesgut civarında görüldü yarın bakarsınız Mamak’ta diğer gün bir bakarsanız Nallıhan’da görülür. Demem o ki ; CB bulutlarının oluşumu için ideal koşulların yakalandığı her noktada bu yağışlar görülebilir. ‘Eryaman’da çok CB bulutu oluyor, gök gürültülü sağanak yağış oluyor Keçiören’de hiç olmuyor gibi bir kavram yoktur. ‘ Türkiye’nin her yerinde olması muhtemel bir olaydır. Az önce de belirttiğim gibi sıcak hava+ soğuk hava+nem kararsızlık yağışlarını oluşturuyor. Nem yakaladığı anda bulut oluşumu hızla kendini tamamlıyor ve gök gürültülü sağanak yağışlar başlıyor. Vatandaşlarımız da Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden radar görüntülerine bakarak bu olayları rahatça takip edebilir.
‘’İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ASLINDA BİR SÜREÇTİR’’
Geçtiğimiz hafta görülen yağışların küresel ısınmayla bir alakası var mıdır?
İklim değişiklikleri için bazı şeyler sonuç bazı şeyler süreç… İklim değişikliği aslında bir süreçtir. Her yıl üzerine bir şeyler koyarak iklim değişiyor. İklim değişikliğinin sonuçlarına baktığımızda fırtına sayısında, meteorolojik afet sayısında ki artışı görebiliriz. Bu artışlar gözlenmeye devam edecek ve her sene daha farklı bir biçimde olacaktır. Dolayısıyla iklim değişikliği artık hayatımızın bir parçası. Bugüne kadar hiç görmediğimiz bir takım olayları görme ihtimalimiz her zaman mevcut. Misal, bu sene Orta Akdeniz üzerinde oluşan bir tropikal fırtına vardı bu fırtına bugüne kadar bizim bulunduğumuz coğrafyada görülmedi şansımıza bu yıl ülkemizi değil diğer ülkeleri etkiledi. Eğer ülkemizi etkilemiş olsaydı bizler için ağır tahribatlar bırakabilirdi. Bu tip olaylar ( fırtına, hortum, şiddetli yağış vs) her zaman iklim değişikliğiyle beraber ülkemizde daha sık göreceğimiz olaylardır ama bunların hepsi iklim değişikliğine bağlı değildir. İklim değişikliğinin temel göstergesi bu olayların sayısındaki artıştır. Direk iklim değişikliğinden dolayı bunları yaşıyoruz demek iddialı olur ama iklim değişikliğinin göstergeleri bu olduğu için biliyoruz ki biz bu durumları daha sık yaşayacağız.
Ankara’da yağışların artmasıyla beraber bazı ilçelerde çok sayıda yılan görülmeye başlandı.. Bunun meteorolojik olaylarla bağlantılı olduğunu düşünüyor musunuz?
Detaylı olarak bir tahminim olmamakla birlikte başka uzmanlık alanlarının bilgisi dahiline girdiğini düşünmekteyim. Yağışların böyle bir canlıyı taşımasının imkanı yok ama üremeleri için daha uygun bir ortamı yaratsa dahi bir günlük veya bir haftalık bir durum söz konusu olamaz. Yani, bugün çok yağmur yağdı yarın yılanları görürüz gibi bir hikaye birbirini desteklemiyor. Belki yağışlar, bu canlıların yaşam alanlarını daraltmış olabilir ama hava sistemleriyle bir araya gelen bir olay olduğunu ben pek düşünmüyorum. Farklı uzmanlara da sormak gerektiği inancındayım.
‘’KARARSIZLIK YAĞIŞLARI EN ÇOK ÖĞLE VE ÖĞLEDEN SONRA GÖRÜLÜYOR’’
Elde edilen tahminlere göre bizi bu hafta nasıl bir hava bekliyor?
Biz de tahminlerde bulunurken Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün sayfalarından yararlanıyoruz. Hava tahminleri konusunda tek yetkili, tek otorite Meteoroloji Genel Müdürlüğüdür bunu her konuşmamda üstüne basa basa söylerim. MGM’nin sayfasında 5 günlük tahminlere baktığımızda neredeyse yağış alanı hiç değişmeden Salı gününe kadar yağışlı bir sistem görülmekte. Özellikle öğle saatleri ve öğleden sonraki saatlerde bu tip kararsızlık yağışlarının en yoğun olduğu saatler olarak görülüyor.
‘’ŞEHİR YAPILARI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYGUN DEĞİL’’
Son olarak gazetemiz okurlarına eklemek istediğiniz herhangi bir mesaj var mıdır?
Şehir yapılarımızın iklim değişikliğine hiç uygun olmadığını gözlemliyoruz. Dolayısıyla yağışlardaki bir anlık bir sapma bile bütün şehri etkileyebiliyor. Alt yapı sistemlerinin yüz yıllık yağışlar baz alınarak yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bunun haricinde vatandaşlarımıza meteorolojik analiz ve gözlemler konusunda tek yetkili kurum MGM olduğu için onların tüm uyarılarını, ihbarlarını dikkate almaları ve önemsemeleri gerektiğini bildirmek isterim.
(Ekin Hazal DOĞRUYUSEVER)
Editör: TE Bilisim