Kamu İktisadi Teşebbüsleri ( KİT) 1930’lu yıllardan itibaren devlet tarafından kurulmaya başlandı. KİT’ler, Türkiye’nin temel ekonomik ve sosyal sorunlarını çözmek, sanayileşmek, özel sektörün yapamayacağı işleri ve yatırımları yapmak, özel girişimciliğe ve özel sektöre destek vermek amacıyla kurulmuştur. Türkiye de içinde olmak üzere, tüm dünyada 1980’lerden itibaren ekonomide yeniden yapılandırma ve uyum politikaları anlayışı ile adına küreselleşme – globalizm ya da neoliberalizm denilen emperyalizmin yeni saldırısı ile özelleştirme uygulamaları başladı. Türkiye’de 12 Eylül 1980 Askeri Darbesinden sonra özelleştirme tartışmaları başladı. ANAP Döneminde özelleştirme planları yapılmaya başlandı. Özellikle de, Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla birlikte, 1990 yılların başında İMF ve Dünya Bankasının gündeme getirdikleri Washington Mutabakatı ve küresel düzeyde kapitalizmin yeniden yapılandırılması kapsamında ulus devletlerin piyasaları sınırsızca uluslararası emperyalist tekellerin – firmaların isteklerine göre şekillenmeye başladı ( Mustafa Sönmez). 1995 yılında Türkiye’de kamuya ait işletme sayısı 166’ydı. Son verilere göre, Türkiye’de kamuya ait işletme sayısı 71’e kadar düştü (Milli Gazete). Son döneme kadar kamu mallarının satışından 69.9 milyar dolar elde edildi. Bunun 8.2 milyar doları AKP Hükümetinden önceki dönemde (1985-2002) gerçekleşen özelleştirmelerden elde edilen gelirdir. 61.7 milyarlık gelir ise AKP döneminde yapılan özelleştirmelerden elde edilmiştir. Yani, özelleştirmelerin %90 dolayındaki kesimi AKP döneminde gerçekleşmiştir. Özelleştirmeleri gerçekleştirenlerin ve isteyenlerin gerekçeleri  
  • Kamu kurumları zarar ediyor, kamu kuruluşları verimsiz ve hantal.*
  • Devlet vatandaştan vergi topluyor, bu vergileri KİT’lerin açıklarını kapatmak için kullanıyor.*
  • Kitlerin varlığı refahı artmıyor.*
  • Devlet her şeyin sahibi.*
  • Özelleştirme ile vergi gelirleri artacak, ekonomiye canlılık gelecek, yolsuzluk azalacak.*
  • KİT’ler siyasilerin arpalığı oldu.*
  • KİT’lerde çalışanlar hiçbir iş yapmadan maaş alıyorlar.*
  • Özelleştirme ile sanayileşme, verim ve istihdam artacak.*
  • Özelleştirme ile mülkiyet tabana ve halka yayılacak, halk ekonomiye doğrudan katılacak.*
(*) : Özelleştirme Politikalarının İstihdam Boyutu ve Enerji Sektörü – Kemal Bulut ( ESM Genel Başkanı) KİT’ler ülkeye ve topluma ne sağladı?
  • KİT’ler, toplumun ekonomik ve sosyal birçok sorununa çözüm getirdi.
  • Kalkınma ve gelişmeye çok önemli katkısı oldu.
  • İstihdam sağladı.
  • Birçok alanda sanayileşmeyi sağladı ve sanayileşmenin omurgasını oluşturdu.
  • Özel sektörün oluşumuna, büyümesine ve gelişmesine destek sağladı.
  • Sosyal gelişmelere katkı sağladı.
  • Tarımın gelişmesine birçok yönden destek sağladı.
  • Ülkenin ekonomik bağımsızlığına birçok yönden yarar sağladı.
  • Sendikalaşmaya önemli katkıları oldu.
  • Çeşitli alanlarda araştırma ve geliştirmeye katkıları oldu.
  • Toplumun temel gereksinimlerine erişmesinde önemli etkisi oldu.
  • Fiyat politikalarında toplum ve tüketici yararına önemli katkıları oldu.
 
Editör: TE Bilisim