İçinden Geçen Neyse Osun

Çocukken bir şeye sinirlendiğimde beddua okurdum. Annem hemen kızar, “Günah beddua okuma, sana döner” derdi. Annem haklıydı. Hem günahtı hem de içinden geçen aslında seni belirliyordu. Büyüdüm. Şiire merak saldım. Yazmaya değil, okumaya. Bir gün bir söz duydum: “İçinden gül geçerse gül olursun”… Bu söz üzerine günlerce düşündüm, kimin sözü olduğunu bulmaya çalıştım. Sonra öğrendim: Sa’di Şirazi’ye aitti. Fars şair ve İslam bilgini olan Şirazlı Sadi, Salgur Atabegliği’nin hüküm sürdüğü sırada 1210 yılında günümüz İran topraklarının Şiraz kentinde doğmuştur. Çocukken babasını kaybedip dedesi ve amcası tarafından yetiştirilmiştir. Daha sonra Bağdat’a gidip Nizamiye Medreselerinde öğrenimini tamamlamıştır. 30 yıl boyunca Hindistan ve Kuzey Afrika’yı dolaştıktan sonra 1256 yılında memleketi Şiraz’a dönerek şiirlerini yazmaya başlamıştır. Günümüzde en çok konuşulan eserleri “Gülistan ve Bostan”dır. Moğol ve Haçlılara yapılan savaşlara katılmıştır. Haçlılara esir düşmüştür. Şirazlı büyük şair Şirazlı Sadi’nin şiirleri yüzyıllar boyunca İslam coğrafyasında en çok okunan eserler arasında yer almıştır. Özellikle Osmanlı medreselerinden eğitim-öğretimde kullanılmış, ders kitabı olarak okutulmuştur. Günümüzde en çok konuşulan eserleri “Gülistan ve Bostan”dır demiştim. Kopernik Kitap, her ikisini de ardı ardına yayımladı. Okumanızı öneririm. “Ey seher kuşu / bülbül, aşkı kelebekten öğren Çünkü o yanarak can verdi de çıkmadı sesi.” Gülistan, şiirlerle süslenmiş akıcı bir nesirle kaleme alınmış olan bir eserdir ve makâme türünün en güzel örneklerindendir. Kısa sürede şöhrete erişen Gülistan, geniş bir coğrafyada çok okunan bir kitap hâline gelmiştir. Şöhretinin göstergelerinden biri olarak dünyanın çeşitli dillerine çevrilmiş ve çevrilmeye devam etmektedir. Bostan ise şimdiye kadar defalarca Türkçeye tercüme edilmiş, üzerine şerhler yazılmıştır. Hicabi Kırlangıç'ın kaleminden Türkçeye kazandırılan bu klâsik eser ise diğerlerinden farklı olarak manzum hâlde tercüme edilmiştir: “Aşka başını feda eden sadıktır, Korkak kişi kendine âşıktır. Ecel pusuda öldürür ansız beni, O nazlım öldürsün en iyisi beni” Sa’di Şirazi ile tanışmanızı öneririm…