Diyetisyen Füsun Bilgin Çakmak ile yaz aylarında vücutta oluşan ödemi ve korunma yöntemlerini konuştuk. Vücutta her zaman ödem oluştuğunu belirten Füsun Bilgin Çakmak, “Ödemin oluşma nedenlerinden bir tanesi de ısı değişimleri. Isının artmasına bağlı olarak da yine ödem oluşuyor” dedi. Ödemin ne olduğu konusunda toplumda yanlış bir algı olduğunu vurgulayan Füsun Bilgin Çakmak, “Ödem nedir? Herkes şişlik diyor, ödemiz diyor. Çok yanlış bir algı var toplumda. Ne kadar su içersek, ödemimiz o kadar artar diye düşünülüyor. Zaten vücudumuz su tutuyor şeklinde bir kanı da var. Öncelikle şöyle söyleyeyim; vücudumuzda her şey bir mineral dengesinde. Vücut içi bir elektrolit dengemiz var. Hücre içinde ve hücre dışında bir sıvı var. Hücre içindeki sıvı ile dışındaki sıvının oranları ki ozmos kuralıdır, bu denge bozulduğunda, çok yoğundan az yoğun ortama geçiş şeklinde oranları değiştiğinde hücre içinde su birikir. Buna biz ödem diyoruz. Hücre dışından hücre dışına su girişi şeklinde de tanımlayabiliriz. Aynı zamanda bu ödem dediğimiz sıvı birikmesi özellikle kas dokuları arasında, yumuşak dokuda daha sık görülüyor. Vücudun belli bir bölgesinde olabildiği gibi vücudun tamamında da olabilir. Ancak belli bir bölgede ise ödem; o zaman bunu belli hastalıkların belirtisi şeklinde değerlendiririz. FAZLA SODA TÜKETİMİ ZARARLI Asitli içecekler bir nedenidir. Beslenmedeki karbonhidratların, kötü karbonhidratların çok tercih edilmesi. Bu karbonhidratlar nelerdir? Yağlar ve etler dışında hemen hemen her besinde karbonhidrat var aslında. Kötü karbonhidratlara örnek olarak; makarna, hamur işi ve tatlıları verebiliriz. Kötü karbonhidrat fazla alındığında vücutta ödem oluşabilir. Diğer bir neden; yaz aylarında insanlar susadıkları için asitli soda tüketiyorlar. Sodanın fazla tüketilmesinin iki tane olumsuz etkisi var. Birinci etkisi, böbrek solit yükünü arttırır. Bizim vücudumuza aldığımız tüm sıvı böbreklerden süzülerek atılıyor. Böbreklerdeki soda nedeniyle mineral yükünün artması böbreği yorar. Böbrekler daha verimsiz çalıştığında da doğal olarak vücuttan o mineralleri atamayacağı için ödem oluşabilir. Sodanın bir diğer zararı ise sürekli tüketildiği durumda alışkanlık kazandırması. Bunun sonucunda da mide asitlerinin artık, nasıl olsa bizim için yapan birisi var deyip daha az salgılanması sonucunda midede süreğen bir hazımsızlıkla karşılaşılır. Diğer bir neden; hareketsizlik. Kışın spor salonlarına daha fazla gidiliyor. Daha fazla spor yapıyor insanlar. Daha fazla yürüyebiliyor ama yazın sıcağın etkisiyle bunlar çok mümkün olamıyor. Hareketsizlik ödem için oldukça tehlikeli. Doğal olarak hareketsizlik nedeniyle vücutta ödem oluşabiliyor”diyerek sözlerine şu şekilde devam etti: FAZLA PROTEİN TÜKETİMİ DE ÖDEME NEDEN “Bir de diğer neden; yeterli miktarda su tüketilmemesi. Su tüketeceğimiz zaman da bunu daha farklı sıvılarla temin etmeye çalışmamız. Meyve suyu, gazoz gibi. Suyu tüketmediğimiz zaman vücudumuzdaki ödemi atamayız. Su tüketildiği zaman böbrekler randımanlı çalışır ve ödem ancak bu şekilde atılır. Bir insanın su ihtiyacı 30cc ile çarpılıyorsa, yazın bunu 35cc, çok sıcaklarda 40cc ile çarpmak çok daha mantıklı. Yine ödemin bir başka nedeni, hormonal değişimler. Özellikle bayanlarda, mens dönemlerinde, kişinin kilosuna göre 2 ila 3 kiloya kadar, 4-5 kilo çıkan olduğunu biliyorum, vücudunda su toplanması. Östrojen su tutan bir hormon. Doğal olarak mensten önce bayanların vücudundaki o şişkinlik ödeme neden olabiliyor. Böbrek ön hipofiz bezleri böbrek için önemli. Kortizol gibi hormonların dengesizliği de vücutta ödeme neden olabilir. Bazı ilaçların çok kullanılması, kortizol, steroid içeren ilaçlar ile de ödem oluşabilir. Fazla protein tüketimi de ödeme neden olur. Gece uyku değişimleri de ödeme neden olabilir. Düzensiz uykular.” ÖDEMİN GENETİK YAPIYLA İLGİSİ YOK Ödemin genetik yapıyla ilgisi olmadığını söyleyen, Füsun Bilgin Çakmak, “Ödemin genetik yapıyla ilgisi yok. Yaşla şöyle bir ilgisi olabilir; çocukken hepimiz koşuyorduk. Her yere koşarak gidiyorduk. Sonra üniversite hayatında yine koşuyoruz fakat yaş ilerlemiş üniversite bitmiş,  geçiyorsun masanın başına oturuyorsun. Doğal olarak bu hareketsizliğe bağlı gelişen bir ödem oluşabilir. Onun dışında yaş ile alakası yok. Sadece böbreklerinde yaşla beraber genetik bir problem ailesinden varsa, o zaman olur” şeklinde konuştu. “EVLERİNDEN BİR İKİ DURAK ÖNCE İNİP YÜRÜSÜNLER” Ödemin oluşumuna engel olmak için yürümenin alışkanlık haline getirilmesini vurgulayan  Füsun Bilgin Çakmak, “Hava çok sıcak olsa da iş çıkışında yürümeyi alışkanlık haline getirmeliyiz. İnsanlar metroyu beklerken orayı turlasınlar, evlerinden bir iki durak önce inip akşam serinliğinde yürüsünler. Bunu alışkanlık haline getirdiklerinde hep yapmak isteyecekler. Bu kötünün iyisi bir harekettir diyebiliriz. Ağır karbonhidratlar tüketmeyip, yaz aylarında daha hafif, meyvelerle karbonhidrat ihtiyacını karşılamak önemli. Süt, ayranda karbonhidrat içerdiği için yazın tüketilmesi gereken besinlerdir. Özellikle akşamları et yememelerini öneriyorum. Bol miktarda su içilmeli” ifadelerini kullandı. ÖDEM SÖKTÜRÜCÜ ÖNERİLER! Diyetisyen Füsun Bilgin Çakmak, beslenmede dikkat edilmesi gereken noktaları şu şekilde sıraladı; “Örneğin kiraz çekirdeğini ezip, kaynatıp, süzüp içtikleri zaman ödem söktürücüdür. Bunu tansiyon hastalarına asla önermiyorum. İlaç kullanan kişilere de. İçemiyorlarsa, yazın içimini daha iyi hale getirmek için limonu sıkıp, buz kalıplarına koyup, dondurup suyun içine ya da kiraz suyunun içine atabilirler. Hibiskus çayı içilebilir. Aslında hibiskus nar çiçeğidir. Bunu sıcak suya yedi yaprak atıp, içine bir dilim limon koyup onu tüketebilirler. Çok faydalı, sağlıklı, anti kanserojen bir içecek. Kiraz sapını çok önermiyorum. Çok biliniyor, çok söyleniyor ama çok ciddi ödem attırıcı etkisi olduğu için olay ödem attırmayı geçin de dehitretasyona gidiyor. Bu vücuttan ciddi sıvı kaybıdır. Yaz ciddi sıvı kaybı farklı tehlikelere neden olabilir. Sarımsak iyi bir ödem atıcıdır. Aynı zamanda fitoöstrojen bir besindir menopoz dönemi bayanlar için. Soğanı, sarımsağı bol kullanmalarında fayda var. Mısır püskülü çayı yapabilirler. Ödem attırıcı etkisi var. Bitki çayları ile suyu bol tüketerek, harekete önem vererek, ağır karbonhidratları hayatlarından çıkartarak ödem sorunu ile karşılaşmazlar ya da minimum düzeyde karşılaşırlar.” (Zeynep NAMLI)  

Editör: TE Bilisim