Halkın en yoksul kesiminin gelirinin büyük bölümünü ayırmak zorunda olduğu gıda harcamalarındaki artış kasım ayında yeniden hızlandı. Kasımda yüzde 3,8 oranında artan gıda fiyatlarında son bir yılda yaşanan artış ise yüzde 38,9’u buldu. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, Ankara’daki pazar ve marketlerden fiyatlarını her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 77 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının kasım ayı sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre söz konusu sepet için harcanan para kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 3,8 oranında artarken, yılın ilk 11 aylık döneminde yüzde 36,3 son bir yıllık dönemde ise yüzde 38,9 oranında arttı. Araştırmayla, gıda fiyatlarında yaşanan yükselişten en büyük zararı, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor. TÜİK’in en son açıkladığı Hanehalkı Tüketim Harcaması araştırmasına göre 2018 yılında Türkiye’deki en yoksul yüzde 20’lik kesim harcamalarının yüzde 28,7’sini gıda için yaparken, en zengin yüzde 20’lik kesim ise gıdaya en yüzde 15,4 oranında pay ayırdı. Gıdanın harcamalar içerisindeki payı Türkiye genelinde ise yüzde 20,3 olarak ölçüldü. Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar, harcamalarının büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda bulunan yoksulların enflasyonunu zenginlere göre çok daha fazla etkiliyor. Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 17,9 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 22,4’ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13,4’ü buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,5 lirası tereyağı dışındaki yağlara,10,8 lirası meyveye, 15,1 lirası sebzeye, 6,1 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3,1 lirası çay ve kahveye, 3,6 lirası alkolsüz içeceklere, 2,2 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor. Kasımda, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatlarında bir önceki aya göre, buğday unu ve bulgur fiyatlarına bağlı olarak yüzde 0,6 oranında azalış yaşanırken, et-balık harcamalarında değişim yaşanmadı. Kasımda süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamaları yumurta fiyatlarına bağlı olarak yüzde 4,1 oranında azalırken, katı ve sıvı yağ fiyatlarında yüzde1,3 oranında yükseliş kaydedildi. Meyve harcamalarının yüzde 8,1 oranında arttığı kasım ayında sebze harcamalarında ise bir önceki aya göre yüzde 28,9 oranında yükseliş gözlendi. Bakliyat fiyatları yüzde 8,7 oranında artarken, salça, zeytin, bal, çay tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatlarında yüzde 0,1 oranında artış oldu. OCAK-KASIM DÖNEMİ Yılın ilk 11 aylık döneminde gıda fiyatlarında toplam yüzde 36,3 oranında yükseliş kaydedildi.  Geçen yılın aralık ayına göre ekmek, un, bulgur vb. gıda ürünlerinin fiyatları yüzde 11,5, et ve balık fiyatları yüzde 6,3 oranında arttı. Süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında yüzde 34,4, meyve fiyatlarında yüzde 67, sebze fiyatlarında yüzde 65,5, bakliyat fiyatlarında yüzde 18,3 artış oldu.  Yağ fiyatlarının yüzde 17,2 oranında arttığı bu dönemde, diğer gıda fiyatlarında ise yüzde 41,5 oranında yükseliş yaşandı. SON BİR YIL Gıda harcamalarında bir önceki yılın aynı ayına göre (Kasım 2018)  ise yüzde 38,9 oranında artış yaşandı. Son bir yılda ekmek, un, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında yüzde 14,2, et-balık fiyatlarında 3, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 27,8 oranında artış yaşandı.  Bir yıl öncesine göre göre katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 17,4 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 95,9 oranında, sebze fiyatları ise yüzde 93,6 oranında artış gösterdi.  Bakliyat fiyatları yüzde 21,9 diğer gıda fiyatları ise yüzde 36 oranında arttı. (Merve ŞEN)
Editör: TE Bilisim