Türkiye’de konut kiraları, enflasyon oranlarının çok üzerine çıkarak adeta döviz kuru ile paralel hareket ediyor. Bu durumu değerlendiren Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, kira artışlarını sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal bir kırılma olarak tanımlıyor.
“Konut, Dövize Endeksli Yatırım Aracı Oldu”
Akçam, kiraların artık enflasyonla değil, dövizle belirlendiğine dikkat çekti: “Bugün ev sahipleri TÜFE’ye değil, döviz kuruna bakıyor. Çünkü konut, yatırımcının gözünde TL'nin değer kaybına karşı güvenli liman hâline geldi.”
Büyük şehirlerde üç odalı dairelerin 2020’de 600 dolar civarında olan kira bedelinin 2025’te 1.700 doları aştığını belirten Akçam, bu artışı “spekülatif” olarak nitelendiriyor.
“Fiyatlar Arz-Talep Dengesinden Koptu”
Kira artışlarını açıklarken artık sadece arz-talep dengesiyle konuşulamayacağını söyleyen Akçam, zincirleme fiyatlamanın ciddi bir psikolojik sarmal yarattığını ifade etti:
“Bir sokakta ev 20 bin TL’ye kiralanınca, hemen yanındaki 18 bin TL istiyor. Bu bir yarışa dönüşüyor.”
“Boş Konutlar Artıyor, Kiralar Düşmüyor”
Boş konut sayısındaki artışa rağmen kira fiyatlarının düşmemesini ise “fırsatçılık” olarak tanımlayan Akçam, barınmanın bir yatırım aracı değil, temel insan hakkı olduğunu vurguladı:
“Kiracılar sistem dışına itiliyor. Orta gelirli vatandaş kent merkezinden uzaklaştırılıyor. Barınma hakkı piyasaya bırakılamaz.”
Yapısal Çözüm Önerileri
Akçam’a göre, kiralardaki kontrolsüz artışa karşı kısa vadeli önlemler yetersiz. Kalıcı çözüm için devletin aktif rol alması gerektiğini belirten ATEM Başkanı, şu önerileri sundu:
1. Sosyal Konut Seferberliği
TOKİ gibi kurumların yalnızca mülkiyet değil, uzun vadeli kiralama modelleriyle de devreye girmesi gerektiğini ifade etti.
2. Boş Konut Vergisi
Yatırım için boş tutulan konutlara kademeli vergi getirilmesini önerdi. Bu adımın piyasadaki yapay arz daralmasını önleyeceğini belirtti.
3. Objektif Kira Denetimi
Kira artışlarının sadece TÜFE ile değil, konutun özelliklerine ve bulunduğu bölgeye göre adil biçimde denetlenmesi gerektiğini söyledi.
4. Kısa Süreli Kiralamalara Düzenleme
Airbnb gibi platformlarla konutların turistik otellere dönüşmesinin önüne geçilmesi gerektiğini, belediyelerin bu alanı denetlemesi gerektiğini savundu.
“Bu Yangını Ancak Birlikte Söndürebiliriz”
Akçam, hükümetin son dönemde attığı bazı adımları olumlu karşıladığını belirtti. Sosyal konut projeleri, yüzde 25’lik kira artış sınırı ve arabuluculuk sistemi gibi uygulamaların doğru yönde olduğunu ancak yapısal reformların şart olduğunu dile getirdi. Akçam: “Bu yangını ancak birlikte söndürebiliriz. Çünkü barınma hakkı sadece bireyin değil, toplumun da ortak sorumluluğudur.” dedi.
