İzlediğimiz dizilerde, filmlerde gördüğümüz karakterler aklımızda öyle kalıyor çoğu zaman. Bir oyuncu sürekli ‘kötü’ karakterleri oynuyorsa o oyuncuyu kafamızda öyle kodluyoruz. Ya da komedi filmlerinde yer alıyorsa sürekli aklımızda öyle kalıyor. Bu noktada Türk sinemasının özel isimlerinden Aliye Rona’yı da karakter oyuncusu olarak tanımlasak yanlış yapmış olmayız. Oynadığı filmlerin büyük çoğunluğunda kötü karakter olarak oynuyordu, bir çoğumuzun aklında da öyle kalmıştır.

Başı yazmalı, eli maşalı, çatık kaşlı, sert bakışlı “anayım ben ana” diye göğsünü yumruklayan töreci ana olarak hatırlarız Aliye Rona’yı. Hülya Koçyiğit'in dilsiz rolünde oynadığı Kınalı Yapıncak filminde, oynadığı acımasız anne rolü hala hafızalarda. Dedik ya karakter oyuncusu… Biz birde hayatına bakalım, nasıl bir hayat yaşamış.

Özellikle sert Anadolu kadınlarını canlandıran Aliye Dilligil Rona, Trabzon'un ileri gelen demiryolu işletmecisi Ramiz Bey ve Servinaz Hanım'ın kızı olarak 1921 yılında bugün Suriye sınırları içinde kalan, o zamanlar Fransız Suriye Mandasına bağlı Ürdün sınırındaki Dera şehrinde doğdu. Tiyatrocu Avni Dilligil ve gazeteci Turhan Dilligil'in kardeşi olan Rona, Beyoğlu Akşam Kız Sanat Okulu'nda okudu. 1930'ların sonlarında Kadıköy Halkevi'nde amatör olarak tiyatro oyunculuğuna başladı. Ulvi Uraz ve Avni Dilligil ile Arena Tiyatrosunda sahneye çıktı. İzmir Şehir Tiyatrosu'nda birlikte çalıştığı Zihni Rona ile evlendi.

Sinema oyunculuğuna 1947 yılında Kerim'in Çilesi filmiyle başlayan Aliye Rona, Türk sinemasında uzun yıllar karakter rollerinin değişmez ismi oldu. Uzun yıllar dublaj da yapan Rona, sinemada çilekeş, direnen, dik başlı, hakkını hukukunu arayan, kavgacı, töreci köylü kadını ve ana rollerini canlandırdı.

Yaklaşık yarım asırlık sanat hayatı boyunca 204 filmde rol aldı. 1965'te Hepimiz Kardeşiz, 1967'de Zalimler, 1968'de Son Gece ile Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En Başarılı Yardımcı Kadın Oyuncu" ödüllerini aldı. 1969 Adana Altın Koza Film Festivali'nde Kuyu filmiyle "En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu" seçildi.

Ömrünün son yıllarında sağ tarafına felç inen ve tekerlekli sandalyeye mahkûm olan Rona, İstanbul'un Pendik ilçesindeki bir huzurevinde kalmaya başladı. Bu huzurevinde yaşanan sağlık ve şiddet olayları televizyon haberlerinde gündeme gelmiş ve Aliye Rona burada kötü bir hâlde bulunmuştur. Yine bu huzureviyle ilgili haberler sırasında son isteğinin "Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım'ı oynamak" olduğunu belirtmiştir. 29 Ağustos 1996'de kaldığı huzurevinde geçirdiği beyin kanaması nedeniyle 75 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi Karacaahmet Mezarlığı'ndaki aile kabristanına defnedildi.

Editör: TE Bilisim