3 filtre testi

Bugün Sokrates’in 3 filtre testinden bahsedeceğim biraz. Esasında bilen bilir, çok da işe yarar. Dedikodu kimi zaman başımıza gelen bir hadise iken kimi zaman ise kendimizi kaptırıp yaptığımız ‘aktivitelerden’ birisi. Sokrates vakti zamanında, Eski Yunan’da bu soruna karşılık kendince bir yöntem bulmuş. İsmine ise 3 filtre testi demiş. Test şöyle: Eski Yunanda, Sokrates bilgiyi saklaması sebebiyle saygı değer bir ün yapmıştı. Bir gün büyük filozof bir tanıdığına rastladı ve adam ona dedi ki, Adam: Arkadaşınla ilgili ne duyduğumu biliyor musun? Sokrates: Bir dakika bekle. Bana bir şey söylemeden evvel senin küçük bir testten geçmeni istiyorum. Buna “Üçlü Filtre Testi” deniyor. Adam: Üçlü Filtre? Sokrates: Doğru. Benimle arkadaşım hakkında konuşmaya başlamadan önce, bir süre durup ne söyleyeceğini filtre etmek, iyi bir fikir olabilir. Üçlü filtre testi dememin sebebini birazdan anlayacaksın. Şimdi birinci filtre; ‘Gerçek Filtresi’ Bana birazdan söyleyeceğin şeyin tam anlamıyla gerçek olduğundan emin misin? Adam: Hayır. Aslında bunu sadece duydum ve … Sokrates: Öyleyse, sen bunun gerçekten doğru olup olmadığını bilmiyorsun. Şimdi ikinci filtreyi deneyelim, ‘İyilik Filtresini.’ Arkadaşım hakkında bana söylemek üzere olduğun şey iyi bir şey mi? Adam: Hayır, tam tersi… Sokrates: Öyleyse, onun hakkında bana kötü bir şey söylemek istiyorsun ve bunun doğru olduğundan emin değilsin. Fakat yine de testi geçebilirsin, çünkü geriye bir filtre daha kaldı.’ İşe yararlılık filtresi.’ Bana arkadaşım hakkında söyleyeceğin şey benim işime yarar mı? Adam: Hayır, pek değil. Sokrates: İyi, eğer bana söyleyeceğin şey doğru değil, iyi değil, işe yarar ve faydalı değilse bana niye söyleyesin ki? Bu test ile özetle Sokrates, söyleyeceğin şey 'gerçek' değilse, 'iyi' değilse, 'işe yarar' değilse kimse kimsenin vaktini boş yere almasın demek istemiş. Haklı da… Zaten bu hikaye Sokrat’ın iyi bir filozof olmasının ve büyük itibar, saygı görmesinin sebebiydi de diyebiliriz. Ben de yakın ve sevgili herhangi bir arkadaşınız hakkında başıboş konuşmalar duyduğunuz her sefer bu 3 filtre testini kullanmanızı sizlere tavsiye ederim. Neden boş yere insanların vaktimizi almasına izin verelim ki?