Yakıt pilleri üretimi ülkemizin ileri enerji teknolojileri konusunda iddia sahibi olabilmesi, enerji kaynaklı çevre kirliliğinin azaltılması sonucu yaşam kalitesinin arttırılması, enerji sektörünün Avrupa Birliği'nin çevre mevzuatına uyum süreci ve dışa bağımlılığın azaltılması açısından önemli bir teknoloji konusudur. TEKSIS İleri Teknolojiler şirketinden proje mühendisi Kübra Pehlivanoğlu ile yakıt pili ve kullanım alanlarını konuştuk. Pehlivanoğlu, ‘’Yakıt pili ile uzun vadede enerji tasarrufu sağlamak mümkün’’ dedi. Kübra Pehlivanoğlu, yakıt pili teknolojisini kısaca anlatarak, ‘’Yakıt Pili sistemleri, hidrojen ve oksijenin elektrokimyasal reaksiyonlar sonucunda elektrik ve ısı enerjisi üretmesini sağlar. Yakıt hücreleri sistemleri genelde bu şekildedir. Akıllı şehirler uygulaması da pek çok alanda uygulanabilir. Ulaşımda kullanabilirsiniz, evsel, telekomünikasyon ve atık yönetimi uygulamalarında kullanabilirsiniz. Bu bazda ulaşımda kullandığınız zaman farklı güç ihtiyaçlarını karşılayabilecek yakıt pilini geliştirerek, araçlarda kullanabilirsiniz, trenlerde, otobüslerde kullanabilirsiniz. Belediyeler bu yöntemi genelde tercih ediyor’’ şeklinde konuştu. YÜZDE 90 ORANINDA ENERJİ VERİMİ Yakıt pilleri ile verimin yüzde 90 oranlarına çıktığını belirten Pehlivanoğlu, ‘’Evsel uygulamalarda sizin yakıt hücresinin çıkışında su, ısı ve elektrik açığa çıkıyor. Bunu siz elektriği sadece kullandığınız zaman yüzde 50’lik bir veriminiz oluyor. Isı ile birlikte kullandığınız zaman da kojenerasyon sistemiyle veriminiz yüzde 90’lara kadar çıkıyor. Böyle bir uygulama varken yakıt pilinden elde ettiğiniz elektriğe ekstradan ısıyı da kullanarak verimliliğinizi bu şekilde çok daha fazla arttırabiliyorsunuz. Telekomünikasyon alanında kullanılmasının en önemli sebeplerinden biri de telekomünikasyon kuleleri malum terk edilmiş yerlerde, dağlarda kuruluyor. Yani enerjiyi kolaylıkla ulaştırabileceğiniz yerlerde bulunmuyor. Bunun önüne geçebilmek için yakıt pilini entegrasyon etmek gerekiyor, çünkü yakıt pili kesintisiz enerji kaynağı. Siz onu gazla beslediğiniz zaman hidrojen ve havayla beraber çalışıyor. Hava zaten sıkıntısız bir kaynak. Yaşam olduğu sürece devam edecek ve hidrojen gazını beslediğiniz sürece kesintisiz bir şekilde enerji elde edebiliyorsunuz. Bu durumda özellikle telekomünikasyon kulelerinde çok yaygın bir kullanımı vardır’’ dedi. YAKIT PİLİ NEDİR? Yakıt pilleri, kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar, rafineri ürünleri, amonyak, metanol gibi kimyasal ürünler, biyogaz ve atık materyaller gibi alternatif kaynaklardan bir yakıt dönüştürücü yardımıyla elde edilen hidrojenin veya doğrudan hidrojenin, oksijen ile elektrokimyasal reaksiyona girmesi sonucunda enerji üreten cihazlardır. Yakıt pilleri çevre ve gürültü kirliliğine neden olmamaları, hareketli parça içermemeleri ve fosil yakıtlardan daha yüksek dönüşüm elde edilebilmeleri gibi avantajlara sahiptir. Yakıt pili sistemleri yakıt pili türüne bağlı olarak yaklaşık % 40¬60 verime sahiptir, açığa çıkan ısının değerlendirildiği durumlarda ise toplam verim %80'e kadar artmaktadır. Yakıt pili, teorik olarak yakıt ve oksitleyici sağlandığı sürece elektrik enerjisi üretme yeteneğine sahiptir. Yakıt pilleri uzay araçlarında, taşıtlarda, deniz araçlarında, cep telefonu, dizüstü bilgisayar gibi taşınabilir araçlarda, evlerde, ofislerde, hastanelerde, otellerde, endüstriyel kuruluşlarda kullanılabilirler. ATIKLARDAN ENERJİ ÜRETİLEBİLİYOR Atıkların yakıt pili yöntemi ile tekrar enerjiye dönüştürülebileceğinin altını çizen Pehlivanoğlu, ‘’Bunlara ek olarak atık yönetiminde kullanabilirsiniz. Bu su arıtım tesislerinde ya da atık arıtım tesislerinde kullanabilirsiniz. Bu tesislerde atık olarak metan gazı açığa çıkar. Metan gazını, daha doğrusu Bio gazını belli işlemlerden geçirerek hidrojen elde edebilirsiniz. Böylelikle hidrojen kaynağınızı elde etmiş olursunuz. Havanız yine elinizde mevcut olacak. Dolayısıyla Bio gaz sistemlerinde, atık yönetim sistemlerinde yaygın bir şekilde kullanabilirsiniz. Buradan elde ettiğiniz elektrik enerjisi ve ısı enerjisini de tekrardan arıtım tesislerine yönelik çevirerek sonuçlarınızı orada değerlendirmiş oluyorsunuz’’ yorumunu yaptı. YURTDIŞINDA YAYGIN KULLANIMI VAR Yakıt pilinin yurtdışında yaygın olarak kullanıldığını söyleyen Pehlivanoğlu, ‘’Yurtdışında kullanılan bir yöntem. Bizim ülkemizde çok yaygın bir şekilde kullanılmıyor. Bizim uygulamalarımız var proje bazlı pilot ölçekli üretimler gerçekleştiriyoruz yakıt ürünlerine yönelik. Ama 10 evde bu vardır, 10 araçta bu vardır şeklinde yaygın bir şekilde kullanımı olduğunu söyleyemem. Eğer siz kurulum aşamasındaki masrafa bakarsınız elbette ki masraflı gelecektir. Bunu bir doğal gazdan elektrik eldesine bakarak ölçebiliriz. Ama operasyon ve çalışma kısmına geçtiğimiz zaman masrafınız minimuma indiriliyor. Zaten karbondioksit ve karbon monoksit salınımınız sıfıra iniyor. Tamamen temiz enerji üretiliyor. Siz oksijen ve hava kullanıyorsunuz zaten bunlarda yaygın olarak elde edilebiliyor. Suyun elektrolizinden elde edebiliyorsunuz. Sonrasında bundan elektrik ve ısı çıkıyor. Yani hiçbir şekilde atık çıkmıyor. Tamamen temiz enerji akıllı uygulamalarda kullanılabilir yani’’ diyerek ülkemizde de en kısa zamanda yaygınlaşmasını umduklarını söyledi. Rozita Merve HAMİDİ

Editör: TE Bilisim