Tarihi Yiba Çarşısının esnaflarından Murat Sarıbay, çarşının her geçen gün kapanma tehlikesi ile yüz yüze kaldığını söyledi. 1964 yılında hizmete açılan, 1978 yılında çıkan büyük yangında 45 kişinin hayatını kaybettiği Tarihi Yiba Çarşısı, bisikletçi esnafı sayesinde ayakta duruyor. Yıldız Bisiklet çalışanlarından Murat Sarıbay, 700 dükkanlık çarşıda 150 kadar dükkan kaldığını belirterek, “Yiba Çarşısının durumu içler acısı. Çarşıyı bisikletçiler ayakta tutuyor diyebilirim. Yedi katın sadece üç katı faaliyette gerisi ne yazık ki boş. Niye böyle oldu derseniz alışveriş merkezleri bitirdi. Kendimi kalkındıramıyorum şu anda. Elemanların maaşlarını zor ödüyoruz. Şuanda Anafartalar yıkılıyor ardından da burayı yıkarlar” ifadelerini kullandı. “SATIŞLARIMIZDA YARI YARIYA DÜŞÜŞ VAR” Yiba Çarşısında son üç senenin en kötü dönemini geçirdiklerine dikkat çeken Sarıbay, “Her yıl bir önceki yılı aratıyor. Doların yükselmesi bize ciddi derece de zarar ettiriyor. Geçen sene 20 bin civarında bisiklet sattıysak, bu sene 11 bin ancak satabildik. Yani yarı yarıya bir düşüş var. Bu da ciddi bir durumdur. Ürünlerimizin yüzde 95’i Euro ve Dolar üzerinden alınıyor. Çünkü Türkiye’de üretim yok. Türkiye’de bir bisiklet lastiği bile üretilmiyor. Küçük bir bisiklet lastiğini bile dışarıdan, Pakistan’dan satın alıyoruz. 1 dolarlık lastik 2 liraya gelirken şimdi 5 liraya geliyor. Bu artış oranı da satışlarımızı ciddi derece de etkiliyor. Çünkü müşteri bulmakta sıkıntı çekiyoruz” diye konuştu.  “YİBA ÇARŞISININ DURUMU İÇLER ACISI” Çocuk, yetişkin ve yarış bisikleti olmak üzere aşağı yukarı 1000 çeşit bisiklet olduğunu vurgulayan Sarıbay, “200 liradan başlayan bu bisikletler 6 bin liraya kadar çıkıyor. Elektrikli bisikletlerimiz ise daha pahalı. Bunları daha çok yaşlı kesim tercih ediyor. Yiba Çarşısının durumu içler acısı. Bisikletçiler ayakta tutuyor diyebilirim. Yedi katın sadece üç katı faaliyette gerisi ne yazık ki boş. Niye böyle oldu derseniz alışveriş merkezleri bitirdi. Kendimi kalkındıramıyorum şu anda. Elemanların maaşlarını zor ödüyoruz. Şuanda Anafartalar yıkılıyor ardından da burayı yıkarlar” şeklinde konuştu. “BİZİ BİTİREN DOLAR VE AVM’LER OLDU” İnternette iki tane siteleri mevcut olduğuna değinen Sarıbay, “Eskiden ilgilenmiyorduk çok fazla çünkü gelen müşteri bize yetiyordu. Şimdi ne yazık ki yetmiyor. Doların yükselmesi, bazı market zincirlerinin ucuza malzeme satması gibi nedenlerle bizim satışlarımız azaldı. Mesela pahalı olarak bianchi, salcano satıyorduk şimdi neredeyse hiç satış yapamıyoruz. Bu malları almak yerine daha ucuz olan Çin mallarına yöneliyor vatandaş. Pahalı diye almıyor sonra pişman oluyor. Dediğim gibi büyük alışveriş mağazaları, avmler ve ucuz mal satan market zincirleri bizi bitirdi. Günde 150 tane montaj yaparken şimdi 25-30 tane yapıyorum. Durumu siz düşünün” açıklamalarında bulundu. “700 DÜKKANIN 150’Sİ DOLU” Çarşının bir geleceği olmadığının altını çizen Sarıbay, “En fazla beş sene sonra burası biter. Bizleri de son zamanlarda alışveriş merkezlerine çekmeyi istiyorlar. Bizde gittikten sonra burası ve burası gibi yerler biter. Bizim önerimiz vatandaşlara alışveriş merkezlerinden alış veriş yapmasınlar. Esnafı bitirmesinler. Burası yüz yıllık çarşı. Bu gidişle buralar kalamayacak. Büyük yangından önce okul varmış burada. Yangından sonra esnaf gelmiş 2005-2006 yılına kadar faal bir şekilde çalışmış sonrasında ise yaprak dökümü başlamış diyebilirim tabiri caizse. Yiba’da şuan da 700 dükkan yeri var fakat 150’si anca doludur. Kalanlarda kendini zor geçindiriyor” ifadelerini kullandı. “BİSİKLET YOLU YAPILSA DAHİ SORUN ÇÖZÜLMEZ” ‘Şuanda trafikte bisikletliye ve motorcuya saygı yok’ diyen Sarıbay, konuşmasına şu şekilde devam etti: “Yol vermiyorlar, sıkıştırıyor. Sabah işe giderken dikkat edin 3-5 tane motorlu ve bisikletli görürsünüz. Çünkü kullandırmıyorlar. Yetişkin için yol yok Türkiye’de. Bisiklet yollarının yapılmasıyla bu sorunun aşılacağını düşünüyorum. Arabalar için bile yeterli yol yokken tabi bisiklet yolu yapılacağını düşünmüyorum. Müşteri ile bizim diyalog problemimiz yok. Biz fiyatta esneyebileceğimiz kadar esniyoruz müşteride bizim tutumumuz karşısında çıkabileceği kadar çıkıyor. Orta buluşabiliyoruz. Biz hizmette kusur yapmıyoruz. Vatandaşta sürsün bisikleti istiyoruz.  Eskiden en çok sattıklarımızın arasında dağ bisikletleri vardı. Şuanda onunda satışları azalmış durumda. Elektrikli bisikletin satışı sezonda 10-15 tanedir. Daha fazla satışı yoktur. Bisiklet kullanılırken kaskın kesinlikle takılması gerekir. Dizlikler ve bilekler takılmalı, trafikte kendini belli ettirmek için ön ve arka flaş lambaları kesinlikle takılmalı. Bisikletin sağına soluna aynalar takılmalı, kask aynası kullanılmalı. Tüm bu önlemler alındığında kaza yapan kişi yaralanma riskini minimum seviyeye indirmiş olur.” YİBA ÇARŞISININ TARİHİ 1954 yılında yapımına başlanan çarşı, 1964 yılında hizmete açılmıştır. 12 Mayıs 1978 günü çıkan yangında ise tamamen yanmıştır. 45 kişinin hayatını kaybettiği yangın, saat 18:30 sıralarında binanın alt katındaki çanta imalathanesinde bulunan yapıştırıcının alev almasıyla başladı; diğer imalathanelerde bulunan yanıcı ve parlayıcı malzemelerle (tüp, ahşap, vs.) kısa sürede tüm binayı sardı. 452 iş yeri ve bir akşam okulunun yer aldığı 7 katlı binada yangın başladığında 500 kişi bulunuyordu. Kurtarma çalışmaları sırasında itfaiye merdiveni ile 300 kişi kurtarıldı ancak ilerleyen saatlerde merdivenin bozulması sonucu, kazazedeler yere gerili brandaya atlayarak yahut kendi imkanlarıyla kurtuldu. Ölenlerin bir kısmı kurtulmak ümidiyle çatıdan atlayan veya bina içinde merdiven boşluğuna kendini bırakan kişilerdi. Meslek lisesi öğrencilerinden hayatını kaybedenler en üst katta 5'er 6'şar kişilik gruplar haline birbirlerine sarılmış halde bulunmuştu. Kaza sonrası, yüksek katlı binaların artması nedeniyle Ankara İtfaiyesi'ne daha çok sayıda uzun merdiven alınması gündeme geldi, Yiba Çarşısındaki yangın merdivenlerinin yetersizliğinden dem vuruldu. (Kadir GÜRHAN)

Editör: TE Bilisim