Tüm dünyada çocukların 5 yaşlarına kadar en az bir kez geçirdikleri ‘rota virüsü’ tehlikeli bir enfeksiyon olarak yerini korumaya devam ediyor. Rota virüsünün neden olduğu enfeksiyona yakalanan her 65 çocuktan birinin hastaneye yattığı ve her 293 çocuktan birinin yaşamını yitirdiği belirtiliyorken Dr. Muharrem Köse gazetemize rota virüsü hakkında bilgiler verdi. Rota virüsünün çocuklar için tehlikeli bir enfeksiyon olduğunu belirten Köse, virüsten korunmanın tek yolunun ise ‘aşı’ olduğuna dikkat çekti.
Çocuklarda oldukça sık görülen rota virüsü, genellikle kış mevsiminde gelişen ve akut ishalin başlıca sorumlusu olan bir enfeksiyon. Dünyada 5-6 yaş altındaki tüm çocuklar en az bir kez rota virüs enfeksiyonu geçiriyorken, yapılan çalışmalara göre ise ülkemizde 5 yaş altı çocuklarda görülen ishallerin yüzde 30-50'sinden rota virüsü sorumlu oluyor. Özellikle son yıllarda ülkemizde ishalli hastalıklarla mücadele programı ve ağızdan sıvı tedavisinin yaygınlaşmasıyla son yıllarda ishale bağlı ölümler ileri derecede azalmasına rağmen, rota virüsü nedeniyle yılda yaklaşık 30 bin çocuğun hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
ROTA VİRÜSÜ NEDİR?
3 ay ile 5-6 yaş arası çocukların neredeyse tamamına yakınının en az bir kere yakalandığı rota hastalığına neden olan virüstür.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Rota virüsünün başlıca belirtileri genellikle 48 saatten az süren kuluçka dönemini izleyen ateş, kusma ile başlar. Yani virüsün vücuda bulaşmasından 12 saat ile 2 gün arasında değişen zaman diliminde başlıyor. Devamında ise çocukta sık, sulu, özellikle çok kötü kokulu kansız ishal başlayabilir. Çocukta başlayan ishal 5 ila 7 gün arasında devam edebilir. Özellikle süt çocuklarında kusma, ishalin neden olduğu dehidratasyon gelişebilir. Halsizlik de rota virüsünde sıkça görülen belirtileri oluşturmaktadır. Bu durum bağışıklık sistemi yetersiz olan çocuklarda hastalık daha uzun ve ağır seyir gösterir.
Rota virüsü ciddi tablolara yol açabildiği için ebeveynlerin bu belirtiler geliştiğinde zaman kaybetmeden hekime başvurmaları yaşamsal önem taşıyor.
ROTA VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Esasında rota virüsü ortaya çıktığı anda kişinin vücuduna girmiş bir virüs değildir. Şöyle ki rota virüsü ishalin ortaya çıkmasından önceki günlerde de dışkıda bol miktarda bulunur. Bulaşma ise dışkı ile kontamine (bulaşık) su ve gıdalarla olur. Yani rota virüsü enfeksiyonunun en sık görülen bulaşma şekli, hasta kişiyle direkt veya indirekt temas ile oluşmaktadır. Virüsün bulaştığı yerler ise özellikle kreş, bakımevleri ve çocuk hastaneleridir. Ve buralarda salgınlar da görülebilir. Bunun yanı sıra virüs solunum yoluyla da bulaşabiliyor. Aile içi yayılım sıktır.
Virüsün bulaşma alanı çok geniştir. Hasta çocuğun kullandığı tuvaletlerden, oyuncaklardan veya dokunduğu yerlerden de geçebilmektedir. Bundan dolayı rota virüsü kreşe giden çocuklarda önemli bir enfeksiyon nedenini oluşturmaktadır.
KORUNMA YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Rota virüsünden korunma yöntemlerinin başında genel hijyen gelmektedir. El temizliği, suların kaynatılması gibi önlemler virüsün bulaşmasını azaltır. El yıkama, enfekte vakaların izolasyonu, hastanelerde hastane kaynaklı ishali önlemede yardımcıdır. İyileşme dönemi de dahil virüsün (yakınmaların ortaya çıkışından 10 - 12 gün sonrasına kadar) dışkı ile atımı unutulmamalıdır.
“ ROTA VİRÜSÜ TEDAVİSİNDE BOL SU VERİN”
Rota virüsünde tedavinin başlıca amacı; kusma, ishale bağlı ortaya çıkabilecek dehidratasyonun önlenmesidir. Tedavi sürecinde kusma önleyici, ishali önleyici ilaçların tedavide yararı yoktur. Çocuğun beslenmesi devam ettirilmelidir, mümkünse sık aralarla azar azar beslenme yapılmalıdır. Bu süreç içerisinde az yağlı gıdalar tercih edilmeli, özellikle anne sütü ile beslenme kesilmemelidir. Çünkü anne sütü çocuğun bağışıklık sistemini güçlendirecektir. Anne sütü ile yeni doğan bebekler ve 3 ayın altındaki çocuklar anneden geçen antikorlar aracılığı ile enfeksiyondan korunurlar, hastalığı daha hafif geçirebilirler.
Rota virüsü enfeksiyonunda ebeveynlerin dikkat etmeleri gereken noktalar şöyle sıralanabilir:
- Tedavide en önemli nokta, kaybedilen vücut sıvının yerine konması. Bu nedenle çocuğunuzun bol bol sıvı almasına özen gösterin.
- Evinizde tüm yüzeyleri sık sık sabun ve suyla temizleyin.
- Çocuğunuzun elini sık sık, en az 20 saniye yıkayın.
- İshali azaltan bir diyet uygulayın. Örneğin; patates-havuç-pirinçli gıdalar, yoğurt, muz yedirin. İshali artıran, yağlı-şekerli gıdalar, süt ve yumurtayı azaltın. Bebeğiniz devam sütü alıyorsa, ishal maması denilen özel devam sütü kullanabilirsiniz.