Reklam ve marka kavramları kapitalist – emperyalist düzenin en önemli sömürü ve kar araçlarındandır. Üretilen malların daha çok satılması ve daha çok sermaye birikimi sağlamak için kullanılan reklam yöntemleri ve markaların ön plana çıkartılması belirleyicidir. Özellikle, reklamların en önemli aracı ve hedefi durumunda olan çocukların kullanılması düzen için öncelik oluşturmaktadır. Kapitalizmin ve emperyalizmin daha saldırgan sömürüsünü ve tahribatını gizleyen neoliberalizm ve küreselleşme kavramları ile 1980’lerden sonra bu konuda yeni bir yaklaşım geliştirildi. Bu yeni yaklaşım ve anlayış ile uygulamaya konulan politikalar sonucunda reklam ve markaların çocuklar üzerindeki etkileri çok daha yoğunlaştırıldı ve arttırıldı. Reklam, marka, çocuk ve tüketim Reklamlarla çocukları etkileyip tüketimi ve pazar payını arttırmak için yeni yöntem ve politikalar geliştirildi. Yapılan araştırmalarda, çocukların reklamlardan etkilenmesinin 1,5 yaşından itibaren başladığı belirtilmektedir. Türkiye’de kentsel kesimi temsil eden ikibin hanede yapılmış olan yüzyüze görüşmede, çocuklarıyla alışverişe çıkan ailelerin %82’sinin tüketim miktarlarının çocuklarının isteklerine bağlı olarak arttığı ortaya konulmuştur (Nesrin Tan Akbulut- Çocuk Bianet). Yazarının Naomı Kleın olduğu, “No LOGO-Küresel Markalar Hedef Tahtasında” adlı kitapta; Çinli bir girişimci kapitalist, “Anne, baba, iki büyük anne, iki büyük baba bir çocuk için para harcadığında, bunun doğru pazar olduğunu bilmek için dahi olmak gerekmez”, demiştir. Çocuklar, genellikle anne ve  babaları üzerinde etkili olup, alışverişlerde alınacak olan şeyleri belirleyici olmaktadırlar. Dünyaca ünlü ürün markalarının reklamcıları diyor ki; üründen önce marka gelir. Örnek, Coca Cola, Pepsi, Mc Donald’s, Burger King, Disney, Nike, Ford, Lewis, Nestle, Apple, Stanbucks ve diğer markalar. Marka imajı, ön planda gelir. Marka imajları “dini inanç” gibi insanların beyinlerine, algılarına yerleştiriliyor. Yani, markalar, açıkça putlaştırılıyor. Tapınılacak nesneler ve kavramlar durumuna getiriliyor. Omnicom Group Reklam Yöneticisi David Lubars’a göre, “tüketiciler hamam böcekleri gibidir; ilaçlarsınız, ilaçlarsınız ve bir süre sonra bağışıklık kazanırlar”. Burada ilaç denilen reklamdır. 18 yaşından küçükler çocuktur. 1,5 yaş ile 18 yaşına kadar olan çocukların marka bağımlısı durumuna getirilip tüketim alışkanlıklarının, eğilimlerinin, anlayışlarının ve algılarının belirlenmesi ve yönlendirilmesi marka sahiplerinin ve reklamcıların en büyük başarısıdır. Çünkü, markaların etkisinde kalan çocuklar ailelerini de yönlendiriyorlar. Dolayısıyla, markaların sahipleri bu yöntem ile çocukları kullanarak dünya pazarına egemen oluyorlar. Yaşam tarzının markalaşması ve küresel gençlik Markalar aracılığı ile çocuklarla duygusal bağ oluşturulup, marka imajını beynin içine yerleştiriyorlar. Markalar bir yaşam tarzı olarak algılatılıyor. Markaların bir yaşam tarzı, yaşam stili, yaşam biçimi, bir tavır, bir değerler bütünü, bir görünüm, bir fikir olduğu algısı ve imajı yaratılıyor, oluşturuluyor. Çocuklar, gençler artık markaların – logoların yer aldığı giysilerle, çantalarla, ayakkabı ve botlarla, diğer çeşitli elektronik ürünlerle bir “reklam panosu” gibi geziniyorlar. Dünyanın her tarafında kullanılan ve tüketilen dünyaca ünlü ve markalı gıdaları tüketiyorlar. Artık, dünyanın her tarafındaki çocuklar ve gençler aynı tüketim kalıplarına, eğilimlerine, anlayışlarına ve alışkanlıklarına sahip olmuş oluyorlar. Bu sonuç, kapitalist – emperyalist şirketlerin hedeflediği bir sonuçtur. Yani, “Küresel gençlik” yaratmaktır. Kapitalizm – emperyalizm, kendi çıkarlarına, anlayışlarına ve ideolojilerine uygun bir tüketim kültürü yaratmış oldular. Dolayısıyla, çocuklarda ve gençlerde öyle bir tüketim kültürü oluşturuluyor ki, büyük kapitalist ve emperyalist firmalar ile onların yerli temsilcileri ve işbirlikçileri daha çok para kazanıyorlar. Bununla birlikte, düzene, düzenin amacına ve beklentilerine uygun kafalar, uygun anlayışlar oluşturulup, düzenin sürekli ve devamlı yaşamasını sağlıyorlar. Zarar görenler, yerli üretim ve üreticiler ile bizatihi söz konusu markaların etkisinde kalan yoksul çocuklar, gençler ve onların aileleri oluyor.

Editör: TE Bilisim