Türkiye’deki sosyalist hareketin tarihine ilişkin eserleriyle tanınan yazardır Kerim Sadi ya da asıl adıyla Ahmet Nevzat Cerrahoğlu bugün ölüm yıl dönümü. Ben de bu vesileyle kendisinin hayatından bahsetmek istiyorum.
Kerim Sadi 1900 yılında doğdu. 1919′da İstanbul Sultanisi’ni (bugün İstanbul Lisesi) bitirdikten sonra başladığı tıp öğrenimini yarıda bıraktı ve eğitiminin devamu için gittiği Moskova’da Türkiye Komünist Partisi’ne (TKP) katıldı. İlk yazısı İzmir’ de çıkan Ahenk dergisinde yayımlandı. Daha sonra Aydınlık, Resimli Ay ve Yeni Adam gibi dergilerde yazdı; Aydınlık’ın “Fevkalâde Gençlik Nüshası” adlı özel sayısının yayımına katkıda bulundu. 1925′teki (TKP) tutuklamasında Şefik Hüsnü Deymer ile ilişkisi olduğu iddiasıyla tutuklanarak 4 yıl hapse mahkûm edildi.
İzmir Yetimler Mektebi’nde kısa bir süre öğretmenlik yaptı. 1930‐1941 arasında İstanbul’daki Bozkurt Yayınları’ndan kitapçıkları çıktı. 1932′de “İnsaniyet Kütüphanesi” yayınlarını kurarak broşürler yayımlamaya başladı. Bu broşürlerde, birçok ünlü yazar ve edebiyatçıyla polemiğe girerek, onların tarih, edebiyat ve çeviri anlayışlarını eleştirdi. Bununla birlikte başta Komünist Parti Manifestosu olmak üzere çeşitli Marksist-Leninist düşünürlerin bazı kitapları Türkçeye çevirdi.
Kerim Sadi ile Aziz Nesin ortak bir ev tutmuşlardır. Kerim Sadi'nin ismi Aziz Nesin'in Bir Sürgünün Anıları kitabında sık sık geçmektedir. Aziz Nesin bu eserinde Sadi'nin entelektüel birikimini teslim etmekle birlikte kişiliğini fazlasıyla eleştirmiştir. Aziz Nesin'in trajikomik Bursa anılarına göre Kerim Sadi bencil ve kendini beğenmiş bir kişidir. Kitapta Kerim Sadi ile ilgili bir bölüm şöyle bitiyor: "Sağlığına aşırı ölçüde, titizlikle düşkündür. O soğuk gecede kapıyı açmak için yatağından kalkarsa, üşüyebilir, nezle olabilir. Onun nezle olmasındansa, benim gibi bir kişinin değil, onlarca kişinin bütün bir kış gecesi sokakta kalıp hastalanması çok daha uygundur. Çünkü o, büyük bir bilgindi; kendi önemine, kendi değerine inanmış bir kişiydi."
Sadi 1977 yılında İstanbul'da ölmüştür.
