“Endüstriyel Kazalar”, “KOBİ’ler İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim Programı” ve “İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Bilinmesi Gereken Temel Noktalar” kitaplarının yazarı, Çankaya Üniversitesi Öğretim Elemanı, iş güvenliği uzmanı ve Mobbing Eğitim Yardım ve Araştırma Derneği Genel Sekreteri Kadir Tomas ile iş güvenliği, proses güvenliği ve tarihçesi hakkında görüştük. Bu konular ile ilgili olarak Ülkemizde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gerekli yasal düzenlemeleri yapmış ve hem iş sağlığı ve güvenliği açısından hem de proses güvenliği açısından işverenlerin, işletmecilerin ve çalışanların yapması gereken temel hususları net bir şekilde belirlemiştir. “UYGULAMALAR NE YAZIK Kİ KAĞIT ÜSTÜNDE KALIYOR” Hem iş sağlığı ve güvenliği hem de proses güvenliği açısından teknik uzmanların ve danışmanların tespitleri ve önerileri bu konuda çok önemlidir. Tespit ve önerilerin kuruluşa özel olması, uygulanabilir olması, riskleri istenilen seviyede düşürmesi ve aynı zamanda ekonomik olması uygulamaların hayata geçirilmesi açısından son derece önemlidir. Bu konuda danışmanın bilgisi, tecrübesi ve güvenilirliği ön plana çıkmaktadır. İşveren ve danışman arasında bu güven sağlanmadığı takdirde uygulamaların kağıt üstünde kalması kaçınılmazdır. Öğrenmek isteyen ufku geniş olan yöneticiler zaten eğitim almak istiyorlar. Diğer taraftan bazı işverenler sizin verdiğiniz eğitimi denetlemek istiyor. İş güvenliği uzmanı ne anlatıyor diye düşünüyor. Eğitimlere gittiğimizde işçiye çalışma yaşamına ilişkin haklarından bahsediyoruz. Çalışma sürelerinin haftada en fazla 45 saat olduğu söylüyoruz. İşveren, işçinin haklarını gasp etmeye yönelen bir kişiyse bu hakların bilinmesinden hoşnut olmuyor. Dolayısıyla ben böyle bir eğitimi istemiyorum diyor. Bir kısım işveren de kademe kademe eğitim verin diyor, beyaz yaka dediğimiz kesim ayrı bir eğitim alsın, mavi yaka dediğimiz kesim ayrı bir eğitim alsın istiyor. Bu durum işletmelerde tamamen bilgiye ve görgüye bağlı olarak değişiyor. Bizim için önemli olan kısım işverenin eğitimlere mutlaka katılması yönünde. İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ TÜRKİYE’DE NASIL YÜRÜTÜLÜYOR? İki şekilde yürütülebiliyor. Birincisi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen Ortak Sağlık Güvenlik Birimi aracılığı ile ikincisi ise eğer Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri’nden hizmet almıyorsa kendi bünyesinde iş yeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve gerektiği takdirde diğer sağlık personellerini kullanarak iş yeri sağlık güvenlik birimi kurarak kendi bünyesinde de halledebiliyor, bunun dışında bir yöntem söz konusu değildir. YENİ KANUN İLE NELER DEĞİŞTİ? 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’yla bir çalışan dahi olan tüm işyerlerinde bu hizmetlerin verilmesi zorunlu hale geldi. Yani bir çalışan nedir? Örneğin ben kendi namıma çalışıyorum ve hiçbir çalışanım yok. Dolayısıyla bu hizmeti vermek zorunda değilim. Ama bir SGK’lı çalışanım dahi varsa bu kapsama giriyor. 50’den fazla çalışan olayı kurullar için geçerli. Eğer 50’den fazla çalışanımız varsa iş sağlığı güvenliği ile ilgili bir kurul kurulmak zorunda. Bu kurul marifetiyle de iş güvenliği hizmetlerine bir katkı sağlanıyor. Bu kurula neticede biz sosyal diyalog mekanizması diyoruz. İşci işveren artı bütün temsilcilerin bir araya geldiği bir kurul. Burada hem çalışan temsilcisi arkadaşlarımız oluyor, hem iş güvenliği uzmanı, hem işyeri hekimi, hem insan kaynaklarından sorumlu personel hem de işveren vekili oluyor, grupça karar veriliyor. Şöyle bir durum söz konusu. Kamu ve 50’den az çalışanı olan kişiler için yükümlülük tarihi ötelendi, 1 Temmuz 2017’ye kadar uzman ve hekim çalıştırma hizmetini almak zorunda değiller. Ama işverenin sorumlulukları arasında yer alan risk değerlendirilmesi yapılması, acil durum planlarının hazırlanması, tatbikatların yapılması, eğitimlerin verilmesi, iş ekipmanlarının kontrollerinin yapılması, sağlık muayenelerinin yapılması, bu tip unsurlar 2012 yılından bu yana başladı. KISACA ARAMİS DANIŞMANLIKTAN BAHSEDEBİLİR MİSİNİZ? Uluslararası alanda faaliyet gösteren Aramis Danışmanlık ve diğer firmamız ONAT OSGB olarak 2012 yılından bu yana hizmet vermekteyiz. İş Sağlığı ve Güvenliği ve Proses Güvenliği alanında hem dünyada hem de ülkemizde birçok kurum ve kuruluşa danışmanlık, İş Güvenliği Uzmanlığı, işyeri hekimliği ve eğitim hizmeti vermektedir, aynı zamandan Dünya’nın en büyük İş Sağlığı ve Güvenliği sivil toplum örgütü olan IOSH (Institution Of Occupational Health and Safety)’nin lisanslı eğitim merkezidir. Hem çalışanlarımızın ve çevrenin korunmasına katkı sağlamak hem de iş kazalarının, meslek hastalıklarının ve büyük endüstriyel kazaların ülkemizin ekonomik ve sosyolojik olarak kayıplarının azaltılması için büyük çaba ve uğraş vermekteyiz. Bu vesile ile sizlere çok teşekkür ediyorum, bize ulaşmak isteyen herkes, www.aramisdanismanlik.com, www.onatosgb.com web adresinden ulaşabilirler. Zeynep NAMLI