Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde  “Yazdan Önce Son Çıkış” başlıklı etkinlikte Beslenme ve Diyet Uzmanı Sibel Güngör’ün katılımıyla sağlıklı kilo vermek için beslenme önerileri konuşuldu. Etkinlikte konuşan Güngör, ‘Bahar aylarında ve yazın kolayca kilo verilemediğinin altını çizerek ‘’Genelde herkes bahar aylarında veya yazın kilo vereceğini zanneder ama bu yanlış bir düşüncedir. Bilinenin tam aksine baharda ve yazın kolay kolay kilo verilmez, Sonbahar-kış aylarında kilo vermek daha kolaydır. ‘’ ifadesini kullandı. Konuşmasına beden kitle indeksinin öneminden bahsederek başlayan Beslenme ve Diyet Uzmanı Sibel Güngör,  beden kitle endeksinin hesaplama formülünü  aktardı.  Güngör, ‘’Gerçek kilomuzu, gerçek boyumuzun metre cinsinden karesine bölerek ideal kilomuzu hesaplayabiliriz. Aslında obezitenin tanımı normal vücut yağ kitlesinin boy uzunluğunuza göre istenilen seviyenin üstüne çıkmasıdır. Kilonuzu, boyunuzun metre cinsinden karesine böldüğünüz zaman çıkan değer  18.5 ila 24.9  arasındaysa o zaman normal kilonuzdasınız demektir bu aralık bizim için idealdir ama bu değer 25 ve üzerine çıktığı zaman fazla kilolu sınıfına giriyor. 30 ve üzeri ise, obez tanısına giriyor.  Değerlerde 30 ve üzeri ne kadar sağlıksızsa esasen 18.5 altı da o derece sağlıksızdır.  Az önce de belirttiğim gibi ideal kitle endeksimiz 18.5 ila 24.9 arasıdır hayatımız boyunca da bu aralık değeri içerisinde kalmamız gerekiyor. 18 yaşında da aynı 50 yaşında da aynı bu değerlerin üstüne çıktığınız zaman tehlike çanları çalmaya başlıyor’’ şeklinde konuştu. ‘’ VÜCUDUMUZDA 2 KG’LIK BİR KAYIP BİLE CİDDİ DERECEDE HAFİFLEME SAĞLAR’’ Vücudumuzda iki kilogramlık bir kaybın bile çok ciddi hafifleme sağladığını dile getiren Güngör, ‘’Normalde eklemlerdeki yük, sırt, diz gibi eklem yerlerinde 1 kg’lık kilo kaybının eklemler üzerinden 7 kg’lık bir yükü kaldırdığı söyleniyor. Bu yüzden kişi ne kadar hafifse eklemleri ve kendisi de bir o kadar sağlıklı olur’’ dedi. GÜNLÜK ALINAN ENERJİYİ HESAPLAMANIN KOLAY YOLU Metabolizma hızı ya da günlük alacağımız enerjiyi hesaplamanın kolay yolunu paylaşan Güngör, ‘’  Erkekler, mevcut ağırlığını 24 ile çarpacak, kadınlar da aynı şekilde mevcut ağırlıklarını 24 ile çarpıp bir de üzerine tekrardan 0.95 ile çarpacak. Eğer normal kilodaysanız çıkan sonuç kadar kalori almanız gün içinde sizin kilonuzu korumanızı sağlar. Kilo vermek istiyorsanız da günlük kalori miktarı bakımından çıkan bu sonucun daha azını almalısınız’’ ifadesini kullandı.  ‘BİR DENEYEYİM BAKALIM ZAYIFLAYACAK MIYIM? ‘ DEMEYİN Sağlıklı kilo vermek için neler yapılmalı sorusunu yanıtlayan Güngör, şunları dile getirdi: ‘’Öncelikle mucize yaratan hiçbir diyetin ve hiçbir besinin olmadığını kabul edeceğiz. Meyvenin sapı, sebzenin püskülü tarzı boş bilgileri geçeceğiz çünkü bunların gerçek anlamda hiçbir faydası yok. Normal sağlıklı beslendiğiniz zaman zaten bunlara gerek kalmıyor. Vücut öyle bir makine ki kendi detoksunu da yapıyor.   Yani, vücudumuz her şeyi kendi yapıyor zaten.. Sizin ekstra bu tarz kürleri yapmanıza gerek yok.  İkinci aşama olarak kilo vermeye gerçekten karar vereceksiniz. ‘Bir deneyeyim bakalım zayıflayacak mıyım? ‘’ demeyin. ‘Ben zayıflamak istiyorum deyin’’ Kararlı olmak bu noktada son derece önemlidir çünkü bu süreç 2-3 günde olacak bir şey değildir.  Kilo, belli bir zaman zarfında veriliyor yani böyle 1 haftada verilecek bir şey değildir. Zayıflamayı en çok kişinin kendisi isteyecek, bir başkası değil.  Daha sonra da doğru zamanı bulacaksınız. Misal, önümüz bayram kişi, önümüzdeki hafta zayıflamaya karar verip de diyete başlarsa bunun sonu gelmez. Bu doğru bir zaman seçimi değildir bana göre. Programınızın sabit olduğu bir zaman dilimini belirleyip öyle başlamak gerekir.’’ Güngör: Genelde herkes bahar aylarında veya yazın kilo vereceğini zanneder ama bu yanlış bir düşüncedir. Bilinenin tam aksine baharda ve yazın kolay kolay kilo verilmez. Özellikle yaz meyveleri, kalori bakımından yüksektir, yazın sosyal hayat daha fazladır  en basiti daha fazla dışarıda vakit geçirip daha fazla yemek yiyoruz, günler daha uzun dolayısıyla kilo vermek daha zor. Sonbahar-kış aylarında kilo vermek daha kolaydır. ‘’ ‘’Bir kere neden kilo vermek istediğimizi bilmemiz ve ona göre hareket etmemiz gerekiyor’’ ifadesini kullanan Güngör, ‘’Sağlık probleminiz mi var, fiziksel görüntünüzden mi rahatsızsınız ya da sağlıksız beslendiğinizi mi düşünüyoruz tarzı soruları kendimize sormalıyız. Aynı şekilde neden kilo alıyoruz? sorusu da öyle.. Çok mu yiyoruz, düzensiz mi besleniyoruz, herhangi bir sağlık probleminiz mi var yoksa doymuyor musunuz, uykusuzluk probleminiz mi var kısaca kilo almamda altta yatan sebep ne gibi soruları önce kendimize sormalıyız. Herkesin kilo alma sebebi farklı olduğu için diyet programlarını düzenlerken ona göre düzenliyoruz. Gün içinde hiçbir problemi olmayıp gece yiyip gece kilo alan insanlar var ya da herkesin mesaisi sabah 8 akşam 5 olmuyor. Bu yüzden kişinin kaloriyi aldığı döngü hangisiyse onu tespit edip ona göre bir yaklaşım uygulamak gerekiyor. ‘’  ‘’BESİN BİR ÖDÜL DEĞİLDİR’’ ‘’Duygusal beslenme diye adlandırdığımız bir şey var.   Bunu, açken değil, sıkıntılı, üzüntülü ve yorgunken bilinçsiz bir şekilde yemek yemek ve bunu yediğiniz için mutlu olduğunuzu sanmak olarak nitelendirebiliriz. En zor kısım da bu oluyor. Zor bir günün ardından yemek yemeniz ve kendinizi ödüllendirmeniz gerektiğini düşünüyor olabilirsiniz ama bu doğru bir davranış değil. Bir davranışı ödüllendirdiğiniz zaman sonrasında hep aynı kısır döngü yaşanıyor. Bu aynı şekilde çocuklar içinde geçerli buradan anne babalara seslenmek istiyorum asla çocuklarınızı herhangi bir besinle ödüllendirmeyin bunu ona alıştırmayın. Besin bir ödül değildir.  Hayatınızın ve mutluluğunuzun odak noktası yemek yemek olmamalıdır. En çok basit karbonhidratlı besinler yendiği zaman kişi kendini mutlu hissediyor örneğin bir çikolatayı ısırdığı zaman bile yüz şekli değişiyor anında mutlu oluyor. Böyle bir şey yok daha bunun sindirim süreci var, kana karışma zamanı var. Ağza alınır alınmaz kişiyi mutlu etmesi mümkün değil bu tamamen şartlandırılmış bir davranış biçimi oluyor o yüzden bu hareketlerden kendinizi uzaklaştırmanız lazım.’’ ‘’NORMAL SAĞLIKLI KİLO KAYBI AYDA 3 İLA 6 KG ARASINDA DEĞİŞİR’’ ‘’Kilo vermeye karar verdiğiniz zaman mutlaka bir hedefiniz olmalı. Ne kadar sürede kaç kg vereceğim diye kendinize sormalısınız. Kendinize gerçekleştirebileceğiniz bir hedef koymak son derece önemlidir.  Normal sağlıklı kilo kaybı hedefi haftada 1 kg- ayda 3 ila 6 kg arasında değişir. İki ayda 6 ila 15 kg, 3 ayda da 15 ila 20 kg arasında bir kilo kaybı olur (kişinin kilosu ve sağlık durumuna göre) Bizler kesinlikle 15 haftadan fazla süren diyetleri önermiyoruz.  Çünkü 4 ay diyet yapmak için ideal bir süredir. Kişinin 50 kg fazlası olabilir, 10 kg olabilir bu 4 ayda kişi, 50 kg’mı verene kadar diyet yapmamalıdır. Bu süreçte 10 kg’mı verdi 2 kg ‘mı verdi fark etmez diyet,  4 aydan uzun bir şekilde yapılmamalıdır. Kişi bu 4 aydan sonra koruma programına geçirilmeli ve öncelikle verdiği kiloyu korumayı öğrenmelidir. Bu arada kişinin aldığı kalori yavaş yavaş artacak ve daha fazla rahatlamasına sebep olacaktır. Kişi 3 ayı tamamlayıp verdiği kiloyu muhafaza etmeyi başardıysa da yeniden diyete başlayabilir. Az öncede belirttiğim gibi uzun süreler veya senelerce diyet yapmak doğru bir şey değildir. ‘’ ‘’ALDIĞIMIZ ENERJİ, HARCADIĞIMIZ ENERJİ MİKTARINDAN FAZLAYSA KİLO ALIRIZ’’ ‘’Metabolizma hızı olarak adlandırdığımız bir şey var bir de günlük enerji ihtiyacımız.. Metabolizma hızımız, günlük enerji ihtiyacımızın yüzde 60’ını oluşturur. Aktif bir kişide yüzde 30 fiziksel aktivite eklenir. Yüzde 10’u da besin sindirimi ve emilimini oluşturur. Bir ara öğünde çikolatalı gofret yerseniz 250 kalori alırsınız ve o 250 kaloriyi sindirmek için vücut 150 kalori harcar.  Geriye kalan artı  100 kalori size kalır.  Öteki türlü bir tane elma yediğinizi varsayalım (50 kalori) bunu sindirmek için de 150 kalori yakarsınız bu sefer eksi 100 kalori de yine size kalır.  Vücut, her besin sindiriminde bu şekilde bir enerji sağlar. Eğer aldığımız enerji, harcadığımız enerji miktarından fazlaysa kilo alırız. Tam tersi harcadığımız enerji daha fazlaysa da kilo veriyoruz. İkisi eşitse de kilomuzu muhafaza ediyoruz. Yani her artı 7 bin kaloride 1kg alıyoruz her eksi 7 bin kaloride de 1 kg veriyoruz. ‘’ ‘’TARTILMAK İÇİN EN UYGUN ZAMAN ÇARŞAMBA GÜNÜDÜR’’ ‘’Dikkat edin bir şeyler yediğinizde ve ertesi gün tartıya çıktığınızda 1- 1.5 kg aldığınıza şahit olursunuz ( ya da tam tersi az) bu gerçek kilo kaybı değildir. Bir insanın bir günde artı 7 bin ya da eksi 7 bin kalori cinsinden bir kaloriyi sağlaması mümkün değildir. Bu yüzden kilo vermek veya almak bir süreç meselesidir. Haftada 1 kez tartılmak en doğrusudur ve tartılmak için en uygun zaman Çarşamba günü yani haftanın ortasıdır. Sabah aç karnına, üzerinizde herhangi bir ağırlık veya kıyafetleriniz olmadığında tartıldığınızda gerçek kilonuz ortaya çıkacaktır.’’  (Ekin Hazal DOĞRUYUSEVER)

Editör: TE Bilisim