Kültürel hayata eşit katılımın yaygınlaşması amacıyla hayata geçen ve bu yıl altıncısı düzenlenecek olan Engelsiz Filmler Festivali Ekim ayında 3 ilde gerçekleşecek. Ankara, İstanbul ve Eskişehir’de gerçekleşecek olan festivalin program koordinatörü Ezgi Yalınalp ile festival üzerine konuştuk. Engelsiz Filmler Festivali her yıl Türkiye ve dünya sinemasının en iyi örneklerinden 40’a yakın filmi, görme ve işitme engelli sinemaseverlerin erişimine uygun olarak gösteriyor. Film gösterimlerinin yanı sıra tüm yan etkinliklerini de görme ve işitme engelli bireylerin erişimine uygun olarak sunan Festival, ortopedik engelli sinemaseverlerin ulaşabileceği mekânları tercih ediyor. Festival bu yıl, 8 - 10 Ekim tarihleri arasında İstanbul, 12 - 14 Ekim tarihleri arasında Eskişehir, 17 - 21 Ekim tarihleri arasında ise Ankara’da sinemaseverlerle buluşacak. Öncelikle sizi sonrasında da Engelsiz Filmler Festivali’nin düzenleyicisi olan Puruli Kültür Sanat’ı tanıyabilirmiyiz? İsmim Ezgi Yalınalp, Engelsiz Filmler Festivali’nin program koordinatörüyüm. Puruli Kültür Sanat 2012 yılında kurulmuş bir organizasyon. Genelde film festivali ağırlıklı organizasyonlar gerçekleştiriyoruz. Onun dışında sinema ile ilgili bağımsız bir takım etkinlikler de düzenliyoruz. Atölyeçalışmaları gibi… Engelsiz Filmler Festivali de esasında 3 kişilik küçük bir ekip tarafından ortaya atılan, fikri de organizasyonu da bize ait olan ve 2013 yılından bu yana devam eden bir etkinlik. Peki Engelsiz Filmler Festivali ile amaçlanan ne? Ankara’da ya da Türkiye genelinde yapılan bütün etkinliklere bakıldığında hatta dünya geneline bakıldığında görme ve işitme engellilerin erişimine uygun maalesef etkinlikler yok. Biz aslında engelli dediğimiz kavramı sorgulamak istedik biraz da. Bizce engelli diye bir kavram yok, engellenmiş diye bir kavram var. Çünkü düşünüldüğünde engelliler de sinemaya gidebilirler, tabi gerekli düzenlemeler yapılırsa. Dolayısıyla gerekli düzenlemeler yapılırsa böyle bir festival olabilir mi diye düşündük. Buradan yola çıkarak engellilerin erişimine uygun, herkesin beraber film izlemesi amacıyla gerçekleştirilmiş bir festival hazırlamaya karar verdik. 2018 Engelsiz Filmler Festivali’nin içeriğinde neler var? Programınız nasıl? Festival’in film programı; 2017 yılının ses getiren yerli yapımlarından derlenen Engelsiz Yarışma, Türkiye sinemasının öne çıkan filmlerinin izlenebileceği Türkiye Sineması, dünya sinemasının son dönemdeki ödüllü filmlerinin yer aldığı Dünyadan, engellilik hakkındaki algılarımız üzerine düşünmemizi teşvik eden Engel Tanımayan Filmler, Türkiye ve dünya sinemasının klasiklerini bir araya getiren Sinema Tarihinden, yeni nesil sinemacılara esin kaynağı olmayı ve hayal kurdurmayı amaçlayan Çocuklar İçin ve kısa film severlerin takip edeceği Uzun Lafın Kısası olmak üzere toplam yedi bölümden oluşuyor. Kısacası bir film festivalinde aranan, her türlü zevke hitap eden bütün filmler neredeyse bulunuyor. Yurtdışında ve Türkiye’de ödüller almış isimlerin filmlerini gösterip onlarla söyleşiimkanı da sunacağız. Festival bitiminde birde ödül töreni olacak. Bu ise festivalin aslında en renkli kısmını oluşturacak. Çünkü oyuncular-yönetmenler filmlere davet edildiğinde onlarla diyalog kurma şansı da yakalanmış olacak. Bu da seyirci için önemli bir şey. Çünkü görme ve işitme engelli seyirciler buna başka bir platformda erişebilme şansına sahip değil. Etkinlik programında; bu yılki seçkilerde yer alan filmlerin konuklarıyla film sonrası söyleşilerin yanı sıra 9 - 12 yaş çocuklar için Canlandırma Atölyesi, otizm spektrum bozukluğu bulunan çocuk ve gençler için Otizm Dostu Gösterim ve geçtiğimiz yıl ilki gerçekleşen Sanal Gerçeklik Deneyimi yer alıyor. Engellilerin festivaldeki filmleri hiçbir engel olmadan izleyebilmeleri için nasıl bir ortam sağlanacak? Hem filmleri hem yan etkinlikleri hem de mekanları ya erişilebilir olanlardan seçiyoruz ya da erişilebilir hale getiriyoruz. Görme engelliler için sesli betimleme diye bir teknik var. Bir dış ses filmde olan bitenleri ve  görsel detayları sürekli seyirciye betimliyor. Bunu biraz radyo tiyatrosu gibi düşünebilirsiniz. Görme engelliler filmi ise kulaklık ile takip ediyorlar. Yani filmin orijinal sesi salonda duyuluyor, göremeyenler ise kulaklık ile takip ediyorlar. İşitme engelliler için filmin üzerinde işaret dili çevirisi ve ayrıntılı alt yazı oluyor. Filmlerin erişilebilirlik uygulamaları Sesli Betimleme Derneği tarafından hazırlanıyor. Bununla birlikte yan etkinliklerimizi de erişilebilir yapıyoruz. Söyleşilerimizde işaret dili çevirmeni muhakkak bulunuyor ya da gönüllülerimizi işaret dili bilenlerden seçiyoruz. Ayrıca ödül töreni sırasında görme engelliler için betimleme yapılıyor. Kısacası bütün etkinliklerimizi engellilerin erişimine tam uygun hale getiriyoruz. Engellilerin sosyal, toplumsal hayata tam katılımını istiyoruz, eşit bir şekilde katılmaları gerektiğini düşündüğümüz için böyle bir festivali hazırlıyoruz. Çünkü kültür-sanata erişim temel bir hak. Bu yıl festivalin 6.’sını yapacaksınız. Geçen 5 festivalde ilgi nasıldı? Seyircileri biz daha çok sayıda görmek istiyoruz. Fakat ulaşım gibi temel haklardan yoksun oldukları için engelliler biraz kapalı bir hayat sürdürüyorlar. Evden dışarı çıkmayı pek istemiyorlar. Festivalde ise seyirci konusunda engelsiz seyirci sayısı daha fazla oluyor. Tabi ki bu sayı her sene artıyor. Özellikle göremeyenlerden daha fazla talep oluyor. STK’lar ile de iş birliği yapmaya başladığımız için bu ağ biraz daha genişledi. Dolayısıyla bu da seyirci sayısını etkiliyor. Film gösterimleriniz hangi salonlarda olacak? Festival İstanbul, Ankara, Eskişehir olmak üzere 3 şehirde yapılacak. Bu sene Ankara’daki gösterimler Alman Kültür Merkezi, Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde yapılacak. İstanbul’da Boğaziçi Üniversitesi’ndeSineBU, Eskişehir’de de Taşbaşı Kültür Sanat’da gösterimlerimiz olacak. Toplamda 4 mekanda yapılacak. 3 şehirde olacak festival. Şehir sayısını artırmayı düşünüyor musunuz? Şehir sayısını artırmayı düşünüyoruz. Aslında talep de var. Sosyal medyada bize ulaşıp Türkiye’nin birçok yerinden davet edildiğimiz de oluyor. Fakat bu o illerdeki yerel yönetimler ile olacak işbirliğine de bağlı. Çünkü maliyetli bir etkinlik olduğundan kaynak yaratmak gerekiyor. Dünyada engelliler için hazırlanmış böyle festival örnekleri oluyor mu? Dünyada açıkçası çok yaygın olan bir festival değil. Özellikle Kanada, Avustralya, İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde yapılıyor. Bu saydığım ülkelerle de işbirliği içerisindeyiz. Dünyada da yavaş yavaş bu konunun öneminin farkına varıldı. Çünkü dünya nüfusunun %16’sı engellilerden oluşuyor. Bundan dolayı engellilerin erişimini mümkün kılmak gerekiyor. Her şeyi kendi ihtiyaçlarımıza göre düşünemeyiz, dünyayı da bu şekilde  algılamamızmümkün değil. Çünkü farklılıklar mevcut, bu farklılıkları da gözetmemiz gerekiyor. Filmler ve etkinlikler ücretsiz mi olacak? Engelsiz Filmler Festivali her sene olduğu gibi bu sene de tüm gösterimlerini ve yan etkinliklerini ücretsiz olarak seyircilere sunulacak. Festivale destek veren isimler-kuruluşlar var mı? Biz festivali Puruli Kültür Sanat olarak düzenliyoruz. Ama bize destek verenleri de söylememek olmaz. Engelsiz Filmler Festivali’nin ana destekçisi Açık Toplum Vakfı. Festival’in diğer destekçileri arasında ise Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, ABD Büyükelçiliği, Avusturya Büyükelçiliği, Avusturya Kültür Ofisi, British Council, Fransa Büyükelçiliği, Goethe-Institut Ankara ve İrlanda Büyükelçiliği bulunuyor. Son olarak eklemek istedikleriniz var mı? Engelsiz Filmler Festivali denildiğinde hep engelli temalı filmlerin gösterildiği düşünülüyor. Düşünüldüğü gibi değil. Biz güncel sinemayı engelliler için erişilebilir hale getiriyoruz. Türkiye sinemasının son dönemdeki örneklerini erişilebilir hale getireceğiz. Dolayısıyla engeli olan, olmayan herkes festivale katılabilir. Biz Engelsiz Filmler Festivali’ne sahip çıkılması gerektiğini düşünüyoruz. Engelsiz Filmler Festivali hakkında ayrıntılı bilgiye www.engelsizfestival.com adresinden ulaşabilir; Festival’in Facebook,  Instagram, Twitter hesaplarından duyuruları takip edebilirsiniz. (Türkan ÇATAL YILDIZ)
Editör: TE Bilisim