Osmanlı İmparatorluğu, 1876 yılına kadar mutlak monarşi, 1876-1878 ve 1908-1918 arasında meşruti monarşi ile yönetilmişti. I. Dünya Savaşı'nda yenilgiye uğramasının ardından işgale uğrayan Anadolu'da halkın işgalcilere karşı Mustafa Kemal Paşa önderliğinde verdiği Millî Mücadele, 1923 yılında millî güçlerin zaferi ile sonuçlandı. Bu süreçte, "Büyük Millet Meclisi" adıyla 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplanan halkın temsilcileri, 20 Ocak 1921'de Teşkilat-ı Esasiye Kanunu adlı yasayı kabul ederek egemenliğin Türk ulusuna ait olduğunu ilan etmiş ve 1 Kasım 1922'de aldığı kararla saltanatı kaldırmıştı. Ülke, meclis hükûmeti tarafından yönetilmekteydi.
https://x.com/Gucluanadolugzt/status/1718570829267550297?s=20
27 Ekim 1923'te İcra Vekilleri Heyeti'nin istifası ve yerine meclisin güvenini kazanacak yeni bir kabinenin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, yönetim biçiminin Cumhuriyet olması için İsmet İnönü ile birlikte bir yasa değişikliği tasarısı hazırlayarak 29 Ekim 1923'te Meclis'e sundu. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda yapılan değişikliklerin kabulü ile Cumhuriyet, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ilan edilmiş oldu. Cumhuriyetin ilanı, Ankara'da 101 pare top atışı ile duyuruldu ve 29 Ekim gecesi ile 30 Ekim 1923 tarihinde başta Ankara olmak üzere tüm ülkede bir bayram havasında kutlandı.
CUMHURİYET 100 YAŞINDA
Türkiye Cumhuriyeti, 29 Ekim 1923 tarihinde resmen ilan edildi. Türkiye'de Cumhuriyet, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin temel siyasi yapısının ilan edildiği tarihi bir dönüm noktasını temsil eder.
Cumhuriyetin ilan edilişi, Türkiye'nin modern tarihindeki önemli bir dönemeçtir ve Osmanlı İmparatorluğu'nun sona ermesi, savaş sonrası dönem ve Türk Kurtuluş Savaşı'nın sonuçlarını yansıtır. İşte Türkiye Cumhuriyeti'nin ilan edilişine dair daha fazla bilgi:
Osmanlı İmparatorluğu'nun Çöküşü: I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu, İttihat ve Terakki hükümetinin yönetimindeki sorunlarla karşı karşıya kaldı. Savaşın sonunda Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilgisi ve İtilaf Devletleri'nin işgali sonucu, İmparatorluk hızla çökmeye başladı.
Kurtuluş Savaşı ve Mustafa Kemal Atatürk: I. Dünya Savaşı sonrasında Türkiye, Kurtuluş Savaşı olarak bilinen bağımsızlık mücadelesini başlattı. Bu mücadele, 19 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk tarafından Samsun'a çıkarak başlatıldı.
Lozan Antlaşması: Türk Kurtuluş Savaşı sırasında yapılan çeşitli savaşlar ve müzakereler sonucunda, Türk Kurtuluş Savaşı'nın bir sonucu olarak Lozan Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma, 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalandı ve Türkiye'nin bağımsızlığını tanıdı.
Cumhuriyetin İlanı: Lozan Antlaşması'nın kabul edilmesinin ardından, Türkiye'deki yönetim biçimi sorunsalı gündeme geldi. Mustafa Kemal Atatürk ve diğer Türk liderleri, monarşi yerine bir cumhuriyet ilan etmeyi tercih etti. Bu nedenle, 29 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti resmen ilan edildi.
Atatürk'ün Rolü: Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı olarak görev aldı. Atatürk, Türkiye'nin modernleşmesi ve laikleşmesi için bir dizi reform gerçekleştirdi. Bu reformlar arasında Türk alfabesinin Latin alfabesiyle değiştirilmesi, din ve devlet işlerinin ayrılması, kadın haklarının genişletilmesi ve eğitim sisteminin modernleştirilmesi gibi önemli değişiklikler bulunmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanı, Türk milletinin bağımsızlık ve modernleşme yolunda attığı büyük bir adımdı. Cumhuriyetin ilanı, Türkiye'nin politik, sosyal ve kültürel tarihinde önemli bir dönemeç olarak kabul edilir ve her yıl 29 Ekim'de Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanır.
Cumhuriyet nerede ilan edildi? Cumhuriyet ne zaman ilan edildi? https://t.co/b50cXj0tfG
— Güçlü Anadolu Gazetesi (@Gucluanadolugzt) October 27, 2023
Kassam Tugayları, Polis, Yusuf Tekin, #bist100, Bayraktar TB3, #SONDAKIKA, Ana Jet Üs Komutanlığı, Netanyahu, F-16, Sinan Ateş, Cumhuyet Bayramı pic.twitter.com/3BfMev3Skq
Haber Merkezi
