Havaların ısınması ile birlikte klimalar, evlerde, ofislerde, arabalarda yerini almaya başladı. Ancak, ısıtma veya soğutma amacıyla yanlış sıcaklık değerlerinde çalıştırılan, iç ünite bakımları, temizlikleri düzenli yapılmayan, ortam içerisinde uygun olmayan hava akımları yaratan klima cihazları sağlık açısından ciddi riskler yaratıyor. Yaz sıcaklıklarının artması ve klima ihtiyacının doğması ile klima alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Sadettin Özkalender yaptığı açıklama ile anlattı. Özkalender, ilerleyen günlerde hava sıcaklıklarının daha da artacağını ifade etti ve çevre dostu klimaların tercih edilmesi gerektiğini belirterek, “Konfor arayışımızın sağlığımıza zarar vermemesi için, klima kullanıcılarına ve yeni klima satın alacak vatandaşlarımıza yapacağımız birkaç hatırlatmanın faydalı olacağını düşünmekteyiz” dedi. “KLİMANIZI, MONTAJI YAPILACAK MAHALLİN YÜKÜNE UYGUN OLARAK SEÇİN” Klima seçilirken nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlatan Sadettin Özkalender, “Klima seçerken mekânın özellikleri, hacmi, ışık alma ve yalıtım durumu göz önüne alınmalıdır” ifadelerini kullanarak şu detaylardan bahsetti: “Kurulum aşamasında, yoğun kullanım zamanları (yaz, kış, gündüz, gece vs.) dikkate alınarak, en az enerji kaybına neden olabilecek bölgeler belirlenmelidir. Yaz aylarında, soğutma amacıyla kullanılan klimaların montajında Kuzey cephesi ve güneş ışığını en az alan nokta tercih edilmelidir. Klima satın alırken, cihazın verimi, enerji tüketim sınıfı ve montajı yapılacak mahallin toplam yüküne uygun olarak seçilmesine dikkat edilmelidir. Hem verimlilik hem de enerji tasarrufu için en az A+ ve üzeri enerji sınıfındaki cihazlar tercih edilmelidir. Cihazların, sezon boyunca enerjinin ısıtmaya dönüştürülme verimliliğini ifade eden SCOP değeri 3,8 soğutma verimliliğini ifade eden SEER değeri 6,0 veya daha yüksek olmalıdır. SEER ve SCOP ne kadar yüksekse ürünün verimliliği de o kadar yüksek anlamına gelir. Klimanın kapasitesi etikette de yer alan kW (BTU/h) değeri ile ifade edilir ve klimanın bir saatte ortamdan taşıdığı ısı miktarını belirtmek için kullanılır. Bu değer cihazın kullanılacağı alanın ısı yüküne uygun olmalıdır.  Klimanın kapasitesi dış ortam sıcaklığına, iç ortam ayar sıcaklığına, fan devrine, sesli-sessiz çalışma ayarlarına göre değişkenlik gösterir.  O nedenle, satın alınmak istenen klimanın kapasite seçimi, uzman ve ehliyetli bir makina mühendisi tarafından yapılmalıdır. Alınacak cihazın mutlaka ulusal/uluslararası standart, CE ve uluslararası kalite standardı belgeleri olmalıdır. Servis hizmetlerini verecek yetkiliye kolaylıkla ulaşılabilecek; satış, dağıtım, kurulum ve bakım hizmetleri standartlaştırılmış firmaların tercih edilmesi önemlidir.” Sadettin Özkalender “ÇEVRE DOSTU KLİMALARI TERCİH EDİN” “Klimaların enerji verimliliğinin yüksek olması faturalarımızın düşmesini sağladığı gibi aynı zamanda çevre sağlığını da olumlu etkilemektedir” hatırlatmasını yapan Özkalender, “Verimli enerji kullanımı çevreyi korur ve gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakılmasına yardım eder. Bu nedenle mümkün olduğunca SEER ve SCOP değerleri yüksek olan klimalar tercih edilmelidir. Klimanın içinde kullanılan soğutucu akışkanın çeşidi de çevre duyarlılığı açısından önemli bir veri sunmaktadır. Küresel ısınmayla birlikte alternatif akışkan arayışları başlamış olup, klimalarda kullanılan soğutucu akışkan R32 gazının küresel ısınmaya etkisi R410A’ya göre yaklaşık 3 kat daha düşük ve enerji verimliliği de daha yüksektir. Bu nedenle sürdürülebilir bir dünya bilinciyle satın alacağımız klimaların çevre dostu soğutucu akışkan barındırıyor olması önem arz etmektedir” dedi. “YILDA EN AZ İKİ KEZ PERİYODİK BAKIM YAPTIRIN” Klimalara ilişkin önerilerine devam eden Özkalender, “Klimalar iç ve dış ortamda değişik hava şartlarına maruz kaldığından,  cihazların ısı transfer yüzeylerinde kirlenmeler oluşmaktadır. Bu da cihaz performansında düşüklüğe neden olur. Klima cihazlarında kullanım ve çevre şartlarına bağlı olarak, özellikle yaz-kış mevsimlerine girerken, yılda en az iki kez periyodik bakım yapılması gerekmektedir.  Periyodik bakım sırasında cihaz içerisindeki soğutucu gazın işletme basıncında, mevsime göre düzeltme de yapılır. Bakımı ve mevsim ayarlaması yapılmayan klimaların verimi düşecek, enerji sarfiyatı artacaktır” diye konuştu. “HASSAS FİLTRELİ KLİMALARI TERCİH EDİN VE FİLTRELERİ ZAMANINDA DEĞİŞTİRİN” Özkalender, bakımı yapılmayan klimalar, aynı zamanda sağlıksız ortamların oluşmasına da yol açacaktır ifadelerini kullandı. “Bu klimalar ideal filtreleme yapamayacağından, toz ve partiküller ortamda kalır” diyen Özkalender sözlerini şöyle sürdürdü: “Filtre üzerinde fazla oluşan kirlilik ise ortama yayılarak küf mantarları oluşmasına neden olur ve sağlığımızı tehdit etmeye başlar. Bu durum baş ağrısı, sinüzit, kronik yorgunluk, burun kanaması, yüz felci, astım, alerji ve lejyoner gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Kısacası, zamanında değiştirilmeyen ve temizlenmeyen filtreler, (özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar başta olmak üzere) sağlığımızı tehdit etmektedir. Filtreleme konusunda bir diğer önemli konu da klimanın içinde kullanılan filtrenin hassasiyetidir. Klima seçiminde klimanın kullanılacağı mekâna göre filtreleme, iç ortam hava kalitesi açısından mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bir kriterdir. Bu nedenle klima satın alırken bakterileri içinde tutabilen hassas filtre tercihi önemlidir.” “SICAKLIK AYARLARI VE İÇ ORTAM SICAKLIĞI TERCİHİ ÖNEMLİDİR” Periyodik bakım ve temizliğin yanı sıra klima kullanıcılarının da dikkat etmesi gereken önemli kurallar olduğuna işaret eden Özkalender, “Öncelikle yaz aylarında sıcaklık ayarı 23-24 derecenin altına düşürülmemelidir. Kışın ise derece ayarı 20-24 aralığında olmalıdır. Yazın daha düşük sıcaklıklarda klima çalıştırmak, hem dış ortam ile iç ortam arasındaki yüksek sıcaklık farkı sebebiyle grip, nezle gibi rahatsızlıklara sebep olurken, hem de daha fazla enerji tüketimine yol açar. Tasarruflu ve sağlıklı klima kullanımı için iç ortam sıcaklığının ideal konfor sıcaklıklarında ayarlanması gerekir. Split klima, soğutma modunda çalışırken önünde terli şekilde asla oturulmamalı, araç klimalarının yönü ise yüze ve göğse değil, ön cama doğru ayarlanmalıdır. Özellikle iş ve alışveriş merkezi yönetimleri, işletme masrafını düşürmek amacıyla, taze hava oranlarını yetkili mühendisler tarafından hesaplanan standardın altına asla düşürmemelidirler” önerilerinde bulundu. “CİHAZINIZI SATIN ALIRKEN MUTLAKA YETKİLİ BİR MAKİNA MÜHENDİSİ İLE GÖRÜŞÜN” Özkalender son olarak şunları söyledi: “Makina Mühendisleri Odası, ülkemizin gelişmesinde bilimsel araştırmalar yapan, araştırmalarını üyelerinin ve insanlığın hizmetine sunan, kent, çevre ve insanlık yararına kamusal denetimler yapan, bilimsel önerilerde bulunan, bilim ve teknolojiyi insanla buluşturan, öznesinde insanın olduğu bir mesleğin ve uygulayıcılarının kurumudur. Toplum yararı ve kamusal denetim anlayışımız gereği meslek alanlarımızla ilgili konularda toplumu bilgilendirmeyi her zaman görev saymaktayız. Doğru kullanıldığında bizlere sağlıklı ortamlar ve konfor sunan klimaların, sağlığımıza zarar vermemesi ve bütçemizi sarsmaması için kurallara uyulması gerekmektedir. Cihazımızı satın alırken mutlaka yetkili bir Makina Mühendisi ile görüşülmeli, kullanımı, seçimi ve takılması konusunda detaylı bilgi alınmalıdır. Cihazımızın periyodik bakımları ise asla ihmal edilmemelidir.” (Rozita Merve HAMİDİ)