Göçebe toplum olduğumuzdan onlar hayatımızın her anında yanımızdaydı. Anadolu çoban köpeklerinden bahsediyoruz. Binlerce yıldır hem bizleri hem hayvanlarımıza göz kulak olan, koruyan sadık dostlarımıza sahip çıkalım. Adlarını duyunca hangi ülkeye ait olduğunu bildiğimiz hayvanların başkaları tarafından duyulunca göğsümüzü kabartan dostlarımıza hak ettiği değeri vermek için çaba gösteriyor muyuz? Ticaretini yapacağız diyerek türlerin saflığını bozmak sadece türün yok olması değil hayvanlara da eziyet anlamına geliyor. İnsan kadar hisli ve akıllı aynı zamanda bir ‘aslan’ kadar cesur yaratıkların kendi memleketinden farklı yerlere götürülünce “gurbet acısı” çektiklerini biliyoruz. Hemen bir-iki cümleyle geçelim. Malaklı ise çok uzun zamandan beri burada yetiştiği için Aksaraylı diyebiliriz. Dünyaca ünlü gezginimiz Evliya Çelebi “Anadolu’da aslan gördüm” dediği yaratık bu köpek işte: Aslan gibi yani. Bu doğuştan bekçinin adı “yanak” anlamına geliyor. Bu koca sevimli şeyi evinizde beslemeyin üzülür. Onun yeri çobanın yanı, dağ-taşdır, rahat bırakalım. Kangallar için çok şey söylenmez. Sadakat ve koruma üzerine namı dünyada yayılmış Sivas’ın kangal köpekleri, alanında en çok tercih edilen bir tür. Öyle ki soyları koruma altına alınan ve sayıları 15 bine düşen çitaları Kangal köpekleri koruyor. En çok öldürülen çita Namibya’da bulunuyor ve sayıları 3 bini buluyor. Adamlar üşenmemiş bir kedi cinsi olan çitanın hayatını bizim kangallara teslim ediyor. Olağanüstü. Bu projede biraz da olsa mesafe kat etmişler. ABD’de ise büyükbaş hayvanları dağ aslanları olan pumadan korumak için aranan cins köpeklerden kangal. Eskişehir-Haymana-Emirdağ üçgenindeki yurdunda yetişen Akbaşlar çok iri olmalarına rağmen en sevecen köpeklerden. Sahipleri ‘çocuklar için koca pelüş oyuncaklardan daha iyi bir seçim’ diyorlar. Geçtiğimiz günlerde Gölbaşı’nda yapılan bir yarışmada sahibine “sevebilir miyiz” dediğimde “tabii” yanıtını aldıktan sonra başını şöyle bir okşamıştım. Elimi çektiğimde ise beni başıyla dürterek “yine sev” demişti, çok hisli hayvanmış. Avrupa Birliği tarafından kabul edilen yerli ırklardan tescili olanlar kangal, boz, malaklı, akbaş ve Karadeniz ırkı çoban köpekleri. Bunlara üç yerli ırkın daha katılması için çabalar sarf ediliyor. Bu konuda oldukça şanslıyız. Saf ırk Anadolu çoban köpeklerini araştıranlar ise dünyada pek çok ülkeyi gezdikten sonra Türkiye’nin çoban köpeklerini keşfediyorlar. Devlet desteğinin artırılmasının yanı sıra uluslararası yarışmalara katılmak için yarışmacılara teşvik de verilmesi gerekli inancındayım.