Ai Weiwei Dair Porselene Dair

Ai Weiwei Çinli bir sanatçı. Mimari ,heykel, enstelasyon (yerleştirme), kuratörlük, fotograf, film -belgesel , seramik  alanlarında ' işler' üreten küresel bir art star bir blogger  olmasının yanı sıra sosyal meseleler , özellikle son zamanlarda mülteciler konusundaki duyarlılıklarıyla daha çok öne çıkan bir (aktivist) eylemci(!) ,aynı zamanda. Ai Weiwei, göçmenlerin malvarlıklarına el koyduğu için Danimarka’dan sergisini çekmişti. Bir çoğumuz onu 2008 deki Pekin olimpiyatlarının yapıldığı ve medya da 'Kuş Yuvası' olarak anılan Pekin ulusal stadyumunun tasarımcısı ya da danışmanı olarak hatırlıyor olabilir. 1957 Pekin doğumlu. Sanat eğitimine 1978 de 'Pekin Film Akademisi'nde başlıyor daha sonra 1981 - 1993  yıllarında Amerika'da 'Parsons School of Design ve 'Art Students League of New York  'ta devam ediyor . Bu yıllarda NewYork'da hazır objelerle Conseptual art denilen  'kavramsal sanat' yaparak ya da eyleyerek yaşamını sürdürür. Kavramsal sanat ne olaki diyorsanız eğer şöyle tanımlar var ; "Sanat" olgusunu yalnızca sanat yapıtıyla sınırlamayan, onu geniş bir kavram ya da mesele olarak ele alan sanatçıların 1960'lı yılların sonlarında 'icat ettiği' ve halen yaygın bir anlayış olarak Ülkemizde'de varlığını sürdüren bir multidisipliner sanat anlayışı ve hareketi olarak tanımlanabilir. Ai Weiwei'nin  muhalif bir sanatçı olduğu söylenir  hatta “aileden muhalif “ babasının da  60' lı yıllarda Çin’de eziyet gören sağcı bir şair olduğu da bu muhalifliğinin altı fazlaca çizilir batıda, sanki yapıp ettiklerinin çok önemi yokmuş ta, sadece Çin’de muhalif olması  bir değer neredeyse egzotik bir mesele ya da adamın iyi sanatçı olması batıda yeterince itibarlı olmamalı ki bu muhalif duruşu pek bir parlatılır ısıtılır cilalanır ve böylece işleri milyon dolara alıcı bulur. 2008’de Siçuan şehrinde yaşanan depremde çürük yapılar ve özellikle kamusal yapıların kalitesizliği dolayısıyla çok sayıda insanın ölümünden sistemi ve rejimi sorumlu tutması ve eleştirmesi gerekçesiyle-iddasıyla tam 3 yıl sonra 2011 Nisanında Çin hükümeti tarafından 'vergi yolsuzluğu ' suçlamasıyla gözaltına alınır.  (hatta gözaltına alınma şeklini bile bir "işe dönüştürmüş” yani hiçbir fırsatı kaçırmayacak kadar da yaratıcı bir sanatçı ve Haziran 22’de yani 2,5 -3 ay sonra salıverilmiştir. Çin’de muhalif olmanın cezası pek çok ülkeye göre hafifmiş denebilir mi bilemedim?  Hapisteyken tutukluluğu sürdüğü sırada da Ai Weiwei,  Londra, New York ve İsviçre  “borsalarında”  Pardon Galerilerinde’de sergileri devam ediyordu.  Sonra hükümet pasaportunu geri verdi ama Çin hakkında konuşmasını yasaklanarak, kendi ülkesindeki internet sitelerinden dahi adı silinmiş. Neyseki Artık Berlin’de özgür dünya’da ailesiyle yaşıyor, dünyanın dört bir yanında sergiler açıyor. Birçok sanatsal üretimi olmasına rağmen en çok bilinen işlerinden biri  "Sunflowers Seeds" Ayçiçeği Çekirdekleri, Ai Weiwei’in 2011 Mayısında Londra Tate Modern’de sergilenen işi bir Mao metaforu, Mao’yu güneş, halkı ona bakan ayçiçekleri olarak tasvir eden Çin sokak posterlerinden esinle,  her biri elde üretilip boyanmış 100 milyon porselen ayçiçeği çekirdeğinden oluşuyor. Sanatçı, izleyicinin deneyimi tam olarak yaşayabilmesi için, 1600 Çinli zanaatkar tarafından boyanan çekirdeklerin arasında dolaşmasını istemiş ama Tate yönetimi porselen tozunun olası zararları gerekçesiyle sonradan bu uygulamayı durdurmuştu. Çekirdeklerden 100 kg. Sotheby’s’müzayede evinde yaklaşık 560 bin küsur dolara satıldı. Galaksinin en pahalı çekirdekleri, üstelik Çin malı. Bir diğer çok bilinen işi 3 yaşındaki Suriyeli mülteci  Aylan Kurdi  bebeğin kıyıya vuran cesedinin canlandırmasını yaptığı fotograf. Bu fotoğraf çok eleştirilmişti, “Dramdan faydalanıyorsun” diye suçlanmıştı,”özgür dünya” tarafından. Ve nihayetinde Çin’de aldığı sinema eğitiminin sonucu olarak Ai Weiwei, 74. Venedik Film Festivali'nde dünya prömiyerini yapan ve tüm dünyadan göçmenlerin hikâyelerini anlatan 'Human Flow' adlı bir de belgesel çekti. Türkiye dahil  (Arakan -Myanmar , Ege adaları ,Bangladeş, Irak, Afganistan) çeşitli  mülteci kamplarının olduğu 40 ülke dolaştı. 22 ulustan 600 kişiyle röportajlar yaptı çarpıcı noktalara değinmiş tanıtım bültenleri böyle diyor. Filmi görme şansımız olmayacak çünkü Türkiye’de vizyona girmeyecek sadece Sabancı Müzesi’nde sergi kapsamında özel bir gösterimle filmin ziyaretçilere gösterileceği söyleniyor. Şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı muhalifaktivist  Ai Weiwei sergisinde  porselen işlerinin yanı sıra video, duvar kâğıdı ve fotografları da var. Bu muhalif aktivist ve büyük sanatçının sergisi Akbank’ın desteğiyle Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi’nde.12 Eylül de açılan sergi (manidar bir tarih) - 28 Ocak 2018 tarihleri arasında sanatçının çalışmalarından bir seçkiyle birlikte yeni ürettiği işleri de sunulacak. Ai Weiwei’in porselen çalışmalarına önceleyen serginin anlatısı, sanatçının hem hayat hikâyesinin (tabiiki muhalif aktivist) ve hem de onun el sanatları geleneğine ve sanat tarihine yaklaşımının izlerini taşıyacak.'Ai Weiwei dair, porselene dair, muhalif sanata dair' .